Medische rijbewijskeuring - Reacties
Op de tv-uitzending van 31 januari over onnodig dure rijbewijskeuringen kwamen reacties van RijbewijsBelang.nl, het CBR, de Nederlandse Zorgautoriteit, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Ombudsman.
RijbewijsBelang.nl
De uitzending van gisteravond heeft een verkeerd en onvolledig beeld gegeven van de werkwijze van Rijbewijsbelang, dit betreuren wij zeer.
Vanaf eind april 2020 wordt de totale duur van de afspraak bij Rijbewijsbelang in iedere rapportage genoteerd en die is hiermee transparant voor zowel betrokkene als het CBR. Bij het afronden van een rapportage wordt de afspraakduur daarnaast intern gecontroleerd en indien blijkt dat deze korter was dan waarvoor een voorschot is betaald na afloop van de keuring, dan wordt betrokkene automatisch het teveel betaalde gerestitueerd. Betrokkenen bij Rijbewijsbelang hoeven derhalve nooit zelf om restitutie te vragen en betalen daarmee alleen voor de tijd die daadwerkelijk aan de keuringen is besteed. Rijbewijsbelang is hier juist heel zorgvuldig in en het raakt ons dat onze organisatie en medewerkers onterecht als 'Cowboys' worden bestempeld.
Met betrekking tot onze informatieverstrekking; wanneer betrokkenen telefonisch informeren naar de keuringskosten wordt een standaard (vast) tarief wordt genoemd dat bestaat uit het basistarief en een of meerdere voorschotten. Dit is het bedrag dat na afloop van (dus niet voorafgaand aan) de keuring met betrokkene wordt afgerekend. Op de website van Rijbewijsbelang, in onze afspraakbevestigingen, cliëntinformatie en algemene voorwaarden die bij het maken van de afspraak aan de klant worden toegezonden wordt verder gesproken van indicatieve onderzoekskosten, waarbij wordt aangegeven: 'In uw rapportage wordt de totale duur van uw keuring genoteerd. Indien na het opstellen van uw keuring blijkt dat de totale duur van uw keuringen en/of het opstellen van uw rapportage korter duurde dan de tijd die u heeft afgerekend na afloop van uw keuring, dan wordt het te veel betaalde bedrag aan u terugbetaald.' Dit is in 2019 met de NZa afgestemd.
CBR
De rijbewijskeuring
Om veilig de weg op te mogen gaan moet je niet alleen vaardig zijn, maar ook gezond genoeg. Voor de beoordeling van het laatstgenoemde hebben onze medisch adviseurs feitelijke medische informatie nodig. Die komt van artsen en medisch specialisten van buiten het CBR. Deze zijn niet bij het CBR in dienst, noch aan het CBR verbonden. Het CBR heeft geen toezichthoudende rol richting de externe artsen en medische specialisten.
Hoe werkt dit?
Voor een rijbewijskeuring gaan mensen naar een arts die ze zelf mogen kiezen. De eis die de wet stelt, is dat deze keurend arts BIG-geregistreerd is. Als uit de rijbewijskeuring blijkt dat er sprake is van een aandoening die effect heeft op de rijveiligheid, verwijzen wij voor nader onderzoek naar een onafhankelijk medisch specialist.
Geen zeggenschap
Het is een wijdverbreid misverstand dat het CBR zeggenschap heeft over externe artsen en medisch specialisten of over de kwaliteit van de keuring. We hebben ook geen zeggenschap over de tarieven van de rijbewijskeuringen. De NZa gaat over de maximumtarieven. Het is goed om te beseffen dat het tarief dat betaald wordt niet alleen de tijd betreft die een cliënt bij de arts of medisch specialist is. Er zit ook een deel ‘onzichtbare tijd’ bij, namelijk de voorbereiding, verslaglegging en follow-up.
Toezicht op de kwaliteit van de medische beroepsuitoefening ligt niet bij CBR. Als wij klachten ontvangen over een specialist of partij waar wij gericht naar verwijzen dan gaan we met de betreffende specialist/partij in gesprek. Een sanctiemogelijkheid hebben we niet. Bij herhaaldelijke klachten van laakbaar handelen kan het CBR besluiten om niet meer naar een bepaalde medisch specialist te verwijzen.
De specialisten op de website van het CBR
De specialisten die als service vermeld staan op de website van het CBR zijn onafhankelijk medisch specialisten die keuren voor het rijbewijs. Deze specialisten hebben zich aangemeld bij het CBR om op hun eigen expertisegebied een onafhankelijk medisch specialistische keuring te verrichten. Een specialist mag keuren voor het CBR als hij of zij een introductiecursus bij het CBR heeft gevolgd over o.a. de specifieke wettelijke regels voor het rijbewijs. De afspraken voor het inschrijven van een specialist staan beschreven in de beleidsregel aanwijzing keurend specialist.
Kosten en kwaliteit
Uiteraard vinden wij het van groot belang dat keuringen op een goede manier worden uitgevoerd. We kennen de signalen over de kosten en de kwaliteit van de rijbewijskeuring. Het is goed dat hier aandacht voor is. Wij zijn in gesprek met o.a. het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de NZa over verbetermogelijkheden.
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
Het probleem van hoge rekeningen voor simpele rijbewijskeuringen heeft onze aandacht. We zien aanbieders die creatief declareren. Daar spreken we ze op aan. Overigens krijgen we hier wel minder meldingen over binnen. Het is daarnaast vaak moeilijk om vast te stellen of deze aanbieders de regels overtreden. Als we dat kunnen, dan volgt er wel een sanctie zoals onlangs nog in mei 2021: https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_648612_22/1/.
Als we klachten krijgen over hoge rekeningen gaat het vaak om jonge mensen met bijvoorbeeld ADHD of autisme. Dat is zorgelijk. Ook is het vaak niet mogelijk om hierover een klacht in te dienen bij een onafhankelijke partij. We bekijken op dit moment samen met het CBR en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat naar het vooraf voorkomen van deze (te) hoge rekeningen. Bijvoorbeeld door te kijken of we naar standaardkeuringen kunnen met 1 tarief (zonder toeslagen) voor de simpele keuringen waar het ook hier om lijkt te gaan. Maar ook andere opties worden verkend.
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
- Signalen over de kwaliteit en kosten van de rijbewijskeuring zijn ons bekend.
- Zoals de minister in september 2021 aan de Kamer heeft laten weten, is dit een aandachtspunt.
- Er worden nu gesprekken gevoerd met de verantwoordelijke organisaties om tot een analyse te komen van de zaken die mogelijk spelen, zoals het Ministerie van VWS, het CBR, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de NZa.
- Circa maart 2022 berichten wij de Kamer over de uitkomsten van deze gesprekken.
Q:
Er wordt te veel geld gerekend voor slechte kwaliteit, concludeerde de Ombudsman vorig jaar ook. Die heeft hierover in 2021 een brief aan de minister gestuurd, die daarop beloofde dat het stelsel mogelijk wordt herzien. Is hier al meer over bekend?
A:
- De Nationale ombudsman heeft in juli 2021 aangeven dat zij signalen opvangen dat er te veel geld zou worden gevraagd voor een rijbewijskeuring van mindere kwaliteit.
- De minister heeft september 2021 aangeven het signaal over de kosten en kwaliteit van de rijbewijskeuring als aandachtspunt mee te nemen.
- Als eerste stap worden nu gesprekken gevoerd met het Ministerie van VWS, het CBR, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de NZa om tot een goede analyse te komen.
- De resultaten hiervan delen wij met de Tweede Kamer in circa maart.
Q:
Wat we ook zien: er zijn keuringsinstituten actief die standaard te veel in rekening brengen. Dit zijn partijen waar het CBR mensen naar doorverwijst, waardoor mensen denken dat de tarieven en werkwijze wel zullen kloppen. De NZa heeft in 2019 meerdere partijen gewaarschuwd die destijds zo te werk gingen, maar het gebeurt nog steeds. Hoe kan dit? Is er een plan om dit aan te pakken? Zo ja: wat houdt dit plan in? En zo nee: waarom niet?
A:
De NZa houdt toezicht op de kosten van de rijbewijskeuring en mensen kunnen daar altijd een melding maken. Wij zijn reeds over het thema kosten met de NZa in gesprek. Circa maart berichten wij de Kamer over de uitkomsten van deze gesprekken. CBR heeft zelf geen invloed op de tarieven van de partijen waar zij naar doorverwijzen.
Ombudsman
De Ombudsman laat weten de ontwikkelingen af te wachten. De minister komt begin 2022 terug op de brief van de Ombudsman waarin aandachtspunten voor de medische keuring werden genoemd. Daarin ging het onder meer over de hoge kosten en de lage kwaliteit van de keuringen.