'Mensen na preventieve medische scan juist ongezonder'
Regelmatig zie je advertenties of aanbiedingen voorbijkomen voor een 'full body scan'. Tijdens zo'n onderzoek kan je zien wat er allemaal mankeert aan je en hoor je wat je daaraan kan doen. Moet je jezelf preventief laten scannen of is het onzin?
Prescan is zo'n bedrijf waar je jezelf kan laten onderzoeken. 'Zo lang mogelijk genieten' en 'uit liefde voor het leven' zegt het bedrijf op haar website, maar wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? Prescan voert preventief medisch onderzoek uit 'voor iedereen die waarde hecht aan het leven en zichzelf een lang leven gunt'. Een medewerker legt uit dat preventieve onderzoeken er zijn zodat je er op tijd bij bent als er iets gevonden wordt.
Volgens Prescan laten veel mensen een medisch scan uitvoeren als een APK voor de auto. 'Er kan altijd iets uitkomen waar u minder blij mee bent. We gaan er wel altijd vanuit als er geen klachten zijn en we vinden iets, dat daar over het algemeen nog iets aan te doen is.' Prescan vervolgt dat als je pas in actie komt als er al klachten zijn, dat je dan al 'aan de late kant bent'.
Mag zo'n 'full body scan' in Nederland wel?
Nee. In Nederland zijn dergelijke 'full body scans' verboden, is te lezen op de website van de Rijksoverheid. Prescan doet MRI-scans, maar niet in Nederland. Dat heeft te maken met regelgeving. Nederlandse filialen van Prescan doen dergelijke scans niet. In 2015 waarschuwde artsenfederatie KNMG in het AD al voor de risico's van een bodyscan. 'Bodychecks maken gezonde mensen vaak onnodig ongerust en kunnen zelfs gevaarlijk uitpakken. Een paar maanden later kan iemand wél een tumor hebben. Het onderzoek levert vaak een vage uitslag op die de patiënt onterecht bang kan maken. Uit vervolgonderzoek blijkt in veel gevallen dat er niets aan de hand is', meldde de KNMG destijds.
'Na bodyscan juist ongezonder'
Dokter Lukas Stalpers is hoogleraar radiotherapie, bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij en werkzaam in het AMC in Amsterdam. Hij zegt dat je met die duizend euro, die zo'n bodyscan kost, beter iets kan doen waar je echt van kan genieten. 'In die zin is die slogan dus ook al niet waar.' Stalpers vindt dat je na een bodyscan juist ongezonder bent. 'Vooral gezonde mensen die geen symptomen hebben worden er statistisch ongezonder van. Bij veel MRI's wordt er iets gevonden dat er niet hoort te zijn. Dan volgt aanvullend onderzoek, dat is zeker niet onschuldig. Dat geeft risico.' Stalpers noemt als voorbeeld een vlekje op de long, dat betekent bronchoscopie, daar kan je een klaplong van krijgen. Je wordt daar ongezonder van. 'Uit het aanvullende onderzoek komt dan naar voren dat het vlekje iets relatiefs onschuldigs is.'
Stalpers adviseert mensen die fysieke klachten hebben, om naar de huisarts te gaan. 'Heb je geen klachten, besteed je geld met je kinderen in een pretpark. Dat is genieten!'
Reactie Prescan
'De meeste mensen die bij ons komen willen graag zo lang mogelijk genieten van de mooie dingen die het leven hen biedt. Gezondheid is hiervoor vaak een belangrijke voorwaarde. Wij helpen mensen om inzicht te krijgen in hun gezondheid en ze te wijzen op mogelijke risicofactoren die de gezondheid in gevaar kunnen brengen. Ook is een doel vroegdiagnostiek. Het vroeg opsporen van ziektes, om zo de kans op genezing groter te maken. Zo willen we mensen helpen zo lang mogelijk te genieten van het leven.
Afgelopen maand is een grote TNO-studie onder 3600 Prescan-cliënten afgerond om inzicht te krijgen in de effecten van de Total Body Scan. Deze studie laat zien dat mensen daadwerkelijk meer inzicht hebben gekregen in hun gezondheid, gerustgesteld worden, hun leefstijl aanpassen (1 op de 3) en dat de diagnoses die gesteld zijn veelal bevestigd en behandeld worden indien er een vervolgconsult in de reguliere zorg plaatsvond.'