Misleiding van consumenten: nepreviews eenvoudig te koop
Sta je voor een dure aankoop, dan wil je zeker weten dat je de aankoop doet bij een betrouwbare partij én dat het product inderdaad voldoet aan jouw wensen. Dus is het verstandig om de reviews van eerdere klanten te lezen. Maar wat nou als die reviews helemaal niet echt zijn?
Verschillende aanbieders, veel keuze
Lang hoef je niet op internet te zoeken naar websites die nepreviews verkopen. Vrijwel voor elke website waar een review te plaatsen is, kun je nepreviews kopen: voor Trustpilot, Facebook, Google, Werkspot, Thuiswinkel.org en vele anderen. De potentiële klant? Bedrijven die goede sier willen maken. Of de concurrent een slechte dienst willen leveren door negatieve reviews te laten plaatsen.
ACM: laten plaatsen van nepreviews is strafbaar
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) laat er geen misverstand over bestaan, het plaatsen van nep-reviews is strafbaar. Dries Cuijpers van ACM: ‘Nepreviews zetten de consument op het verkeerde been. Daardoor maak je de verkeerde keuzes en daar lijdt je schade door’. Eind 2022 kreeg een webwinkel zelfs een boete van 100.000 euro vanwege het misleiden van klanten met nep-reviews.
Bestellen van reviews voor Facebook
Radar neemt de proef op de som en bestelt reviews voor Facebook, volgers voor Facebook en reviews voor Trustpilot. De Facebook-volgers worden binnen een dag geleverd, 105 Vietnamezen die waarschijnlijk nooit iets zullen kopen bij ons nep-bouwbedrijf. Ook de Facebook-reviews worden vlot geleverd. De vijf reviews zijn afkomstig van Facebook-gebruikers zonder vrienden, maar met wel honderden geschreven reviews in allerlei talen. Opvallend: de vijf reviews op onze Facebook-pagina worden allemaal in dezelfde minuut geschreven. Lekker geloofwaardig.
Ook reviews voor Trustpilot te koop
Een populair platform voor reviews is Trustpilot. Ook daarvoor bestellen we zelf een aantal reviews. Bij de ene aanbieder verschijnt de review, die we zelf hebben geschreven, binnen korte tijd op Trustpilot, maar bij een ander worden we in de maling genomen. De website reviewkopen.nl verkoopt ons reviews, maar levert nooit. Op de website staan verder ook geen gegevens over het bedrijf. Wel staat er een adres in Amsterdam, maar dat blijkt te zijn misbruikt.
Waar moet je op letten?
Het is goed om te kijken naar het taalgebruik van reviews, door wie ze zijn geschreven en in welke periode. Als in een heel korte periode meerdere zeer positieve reviews vermeld worden, kan dat een signaal zijn dat de reviews niet echt zijn. Dries Cuijpers: ‘Kijk ook verder dan de review. Heeft het bedrijf een keurmerk? Of vind je andere berichten over het bedrijf als je gaat Googelen. Daarnaast zijn er geverifieerde reviews, daar is daadwerkelijk een verkoop aan gekoppeld, die zijn over het algemeen betrouwbaarder. Wees altijd kritisch, als dingen te mooi lijken om waar te zijn, dan zijn ze dat vaak ook.’
Reacties op verkoop nep-reviews
Radar vroeg verschillende websites waarvoor reviews te koop worden aangeboden naar een reactie.
Trustpilot
Trustpilot laat ons weten: 'We veroordelen de handel in het verkopen van recensies, en wanneer we op de hoogte worden gesteld van verkopers van recensies, onderzoeken we de site in kwestie en beslissen vervolgens welke actie we moeten ondernemen. Dat kan inhouden dat u hen een last onder dwangsom moet sturen, maar ook dat er een rechtszaak tegen moet worden gevoerd. We kunnen ook een ‘verwijderingsbericht’ sturen naar hostingproviders om deze sites te laten verwijderen. We ondernemen momenteel actie tegen een Nederlandse website en we zijn op de hoogte van de andere.
Trustpilot investeert in aanzienlijke middelen om de integriteit van het platform en het vertrouwen in beoordelingen te behouden, waaronder op maat gemaakte fraude- en anomaliedetectiesoftware, evenals speciale Content Integrity en Fraud Investigations-teams, die verdachte inhoud en valse beoordelingen controleren en verwijderen.
We hebben een groot aantal maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de beoordelingen op ons platform echte ervaringen weerspiegelen. Dit omvat voortdurende investeringen in onze eigen geautomatiseerde detectiesystemen voor valse beoordelingen, die beoordelingen 24 uur per dag screenen aan de hand van honderden datapunten om vermoedelijke valse beoordelingen automatisch te identificeren en te verwijderen.
Trustpilot richt zich vooral op patronen en gedragingen die proberen de perceptie van bedrijven te vertekenen of het volledige beeld te verbergen, waardoor ervoor wordt gezorgd dat zowel consumenten als bedrijven Trustpilot met vertrouwen kunnen gebruiken.'
Werkspot
‘Wij nemen alles wat de integriteit van ons platform ondermijnt zeer serieus. Reviews kunnen alleen op Werkspot worden gepubliceerd nadat een klant een opdracht heeft geplaatst en een vakman heeft geselecteerd. De klant is ook verplicht te bevestigen dat hij of zij de vakman heeft ingehuurd. Daarnaast beschikken wij over detectiemethoden om frauduleuze reviews te identificeren en heeft het verbeteren van reviews onze constante aandacht.’
Thuiswinkel.org
'Thuiswinkel.org vindt het belangrijk dat een consument met vertrouwen online kan shoppen. Hij moet er dan ook vanuit kunnen gaan dat reviews van echte klanten afkomstig zijn en ‘eerlijk’ zijn. Als een webshop of platform werkt met neppe reviews is dit een oneerlijke handelspraktijk en misleidend voor de consument. Dat geldt zowel voor onze leden, als voor onze eigen reviews.
Deze twee bedrijven die neppe reviews te koop aanbieden handelen in strijd met de wet en plegen oneerlijke handelspraktijken. Wij vinden dit zeer kwalijk en verontrustend dat dit zo in het openbaar bestaat en blijft doorgaan. We waren al bekend met het bedrijf reviewkopen.nl. Hen hebben we in het verleden (oktober 2023) al meerdere malen per brief gesommeerd op direct te stoppen met het te koop aanbieden van fake reviews en onze naam te gebruiken. Helaas blijven ze doorgaan. We hebben dit bedrijf dan gemeld bij de toezichthouder op het gebied van consumentenwetgeving de ACM.
Het andere bedrijf, goedkopereviews, waren wij niet mee bekend. Hier hebben wij inmiddels ook een sommatiebrief naartoe gestuurd en ook hen gesommeerd om hier direct mee te stoppen. We zullen ook dit bedrijf melden bij de ACM.
Wij blijven ons inzetten voor een veiliger internet. Helaas hebben wij niet de macht om deze partijen te laten stoppen. Wij controleren wel in onze juridische certificering of een webshop een reviewbeleid heeft en of hierin wordt uitgelegd hoe zij controleren dat reviews van echte klanten afkomstig zijn.'