Moet je slecht uitgevoerde werken betalen?

Je aannemer is verplicht om goed werk te leveren, maar hoe reageer je als hij of zij de afspraken niet naleeft? Radar vroeg het aan Eersterechtshulp die juridisch advies voor iedereen toegankelijk en betaalbaar wil maken. De organisatie schakelt pro-Deoadvocaten en mediatoren in die bij een conflict het eerste advies gratis en vrijblijvend aanbieden. Eersterechtshulp werkt ook samen met een oud-rechter die raad wist met al onze vragen. 

Maak eerst schriftelijke afspraken

Volgens de oud-rechter is veel afhankelijk van wat vooraf werd afgesproken. 'Daarom is ons eerste advies: maak van tevoren heel concrete afspraken en zorg ervoor dat ze vastliggen op papier, op mail, als WhatsApp-bericht, of hoe dan ook.'

Omschrijf zo nauwkeurig mogelijk neer wat moet gebeuren. 'Formuleer het project en vraag de ander om uitdrukkelijke bevestiging, bijvoorbeeld in een brief met datum en handtekening, of in zijn terugkerende mail. Op basis van wat eerder vastgelegd is, kunt je namelijk aantonen dat het resultaat niet beantwoordt aan wat was afgesproken.'

Wat staat minstens in die schriftelijke afspraken:

• Wat gaat de aannemer doen,  
• Wat verwacht je van het eindresultaat,
• Welke materialen worden waar gebruikt,
• Binnen welke periode wordt het werk uitgevoerd. 

Ontevreden? Ga eerst het gesprek aan

Hoe ga je te werk als je niet blij bent met het resultaat? 'De eerste logische stap is om te overleggen met de persoon die verantwoordelijk is voor wat is gepresteerd. Als dat tot nieuwe afspraken leidt, is opnieuw het advies: leg ook die afspraken zoveel mogelijk schriftelijk vast. De hoop is dat het werk naar tevredenheid wordt afgesloten, maar dat blijkt niet altijd zonder meer mogelijk.'

Tijd voor ingebrekestelling

Kom je er met een gesprek niet uit, dan kun je de aannemer of dienstverlener met een aangetekende brief in gebreke stellen. Het is een schriftelijke aanmaning, waarmee je de andere partij in feite een laatste kans geeft. Wanneer is het tijd voor een ingebrekestelling? 'Als het voor jou duidelijk is waar het nog schort aan de werken en als je ervan overtuigd bent dat de ander niet heeft gedaan, gemaakt of geïnstalleerd wat was afgesproken, maar hij of zij je niet verder tegemoet wil komen.'

In een ingebrekestelling omschrijf je wat er niet goed is uitgevoerd en geef je de aannemer een redelijke termijn om alsnog te doen wat was afgesproken. 'Een ingebrekestelling hoeft overigens niet als de einddatum van de werken uitdrukkelijk was vastgelegd in de afspraken en de aannnemer niet op tijd klaar was. Juristen noemen dit een 'fatale termijn'. Op die dag komt vast te staan dat de aannemerr de afspraken niet heeft uitgevoerd: de andere partij is dan 'in verzuim'.'

En na de ingebrekestelling? 'Denk goed na over de volgende stap'

Na de ingebrekestelling kan je als opdrachtgever twee zaken doen.

• Je kunt de overeenkomst ontbinden, op grond van onvolbrachte afspraken,
• Je kunt op kosten van de aannemer het tekort door een derde laten verhelpen.

De oud-rechter adviseert wel om hierover goed na te denken: 'Je mogelijkheden hangen sterk af van de precieze omstandigheden. Overhaaste beslissingen kunnen je duur te staan komen. Vaak is het inmiddels een ingewikkelde kwestie geworden, waarbij juridisch advies onontbeerlijk is.

Wat als de aannemer met een deurwaarder dreigt?

De aannemer zal het daar niet altijd bij laten liggen. 'Als je voet bij stuk houdt dat het werk niet goed is uitgevoerd, je een ingebrekestelling hebt uitgebracht en zeker bent van de financiële consequenties, dan kun je ook de dreiging van een incassobureau trotseren', stelt de oud-rechter. 'Je kunt overwegen om te betalen wat je wel verschuldigd bent en de rest achter te houden.' Het bedrag dat je niet betaalt, moet wel redelijk zijn.

Beslis je om een deel te betalen, dan moet je dat natuurlijk wel schriftelijk motiveren. Verduidelijk je berekening: waarom ben je volgens jou dat specifieke bedrag wel verschuldigd, en de rest van de aangerekende prijs niet. Als de aannemer begrijpt waarom het geld wordt achtergehouden, zal hij of zij er sneller toe geneigd zijn om het probleem op te lossen.

Voor de rechtbank brengen als laatste optie

Kom je er niet uit met de persoon met wie je zaken deed, dan kun je de zaak aan de rechter voorleggen. 'Of je vraagt een geschillencommissie om uitspraak te doen, maar dat kan alleen als de ondernemer is aangesloten bij een brancheorganisatie die zich heeft vastgelegd om de uitspraak van de geschillencommissie na te komen.'

Er zijn aparte (gespecialiseerde) geschillencommissies voor onder andere dakbedekking, klussenbedrijven, schilders/behangers/glaszetters, verbouwingen en nieuwbouw en afbouw, weet de oud-rechter. 'De site van De Geschillencommissie geeft veel informatie over wijze van afhandeling, de duur daarvan en de kosten.'

Problemen als je niet betaalt? Betaal (alleen dan) onder protest

In de plaats van een deel van de rekening niet te betalen, kun je ook nog betalen 'onder protest', stelt de ACM Consuwijzer. Dat betekent dat je wel betaalt, maar aangeeft dat je het daarbij niet eens bent met de geleverde dienst. Door onder protest te betalen, kun je later nog je geld terugvorderen – al zal dat niet eenvoudig zijn. Betaal je de rekening gewoon zo, dan kun je er meestal niet meer op terugkomen. 

Betalen onder protest is enkel een optie als je in problemen komt als je niet betaalt, bijvoorbeeld doordat de stopgezette verbouwingen andere gevolgen heeft. Kom je níét in de problemen, dan kun je beter een deel van de rekening niet betalen.

Hoe betaal je onder protest? Door op de rekening 'Betaling onder protest en onder voorbehoud van rechten' te schrijven en daaronder te ondertekenen. Als je het geld overschrijft, geef je dezelfde zin in als betalingskenmerk. Leg de ondernemer schriftelijk uit waarom je onder protest betaalt.