Negatieve rente - reactie Knab

• Overweegt Knab het invoeren van negatieve spaarrente?

Op dit moment is onze rente relatief ver verwijderd van nul procent en wij zijn financieel gezond. Dus wij hebben op dit moment geen noodzaak om naar negatieve rente te gaan. Aan de andere kant is het in de huidige economie ook niet uit te sluiten. We proberen dit natuurlijk te voorkomen. Of het noodzakelijk is hangt onder andere af van economische ontwikkelingen, van de ontwikkeling van de marktrentes, van de hypotheekrentes en van de spaarrentes van de concurrentie.

• Zo, ja op wat voor termijn?

Hier kunnen we niets over zeggen. We weten namelijk nog niet of we genoodzaakt zijn om een negatieve rente te gaan invoeren en we weten niet hoe de markomstandigheden zich ontwikkelen.

• Is het invoeren van negatieve rente iets wat onontkoombaar is?

Indien de mogelijkheid om negatieve rente te voeren voor banken wegvalt, zou dat de winstgevendheid van banken in gevaar kunnen brengen en komt daarmee uiteindelijk de continuïteit van de bank ook onder druk te staan. Dit zal natuurlijk sterk afhangen van de reserves die de bank heeft en van de andere maatregelen die ze kunnen nemen om het verlies aan rentemarge op te lossen. Mogelijk zie je in dat geval bijvoorbeeld de maand- en/of transactiekosten van de betaaldiensten omhoog gaan en/of komt er mogelijk een maximum op het spaargeld dat je bij een bank kunt onderbrengen.

• Nederlandse banken hebben 138 miljard euro gestald bij de ECB en betalen hier een negatieve rente van 0,4% over. Kunt u aangeven waar de grens ligt om negatieve rente door te berekenen aan klanten, omdat banken nu al moeten betalen om hun geld te stallen bij de ECB?

Je kunt er nu al vanuit gaan dat de negatieve rente van de ECB al wordt verrekend in de spaarrentes van klanten. Daardoor zijn de rentes nu al laag en voert een aantal banken al negatieve rentes voor klanten met een hoog saldo. Waar de grens ligt voor Knab om over te gaan naar negatieve rentes kunnen wij op dit moment niet zeggen. Dat hangt van vele factoren af.

• Geldt zo’n negatieve rente dan alleen voor vermogende klanten of voor alle klanten?

Dat is lastig om te zeggen. We verwachten dat banken, voor zover mogelijk, wel rekening houden met de buffer (zie ook Nibud) die de klant gemiddeld moet aanhouden voor onverwachte uitgaven. Maar de kans bestaat zeker dat banken eerst kijken naar de hoge saldi om zo te voorkomen dat alle klanten worden geraakt.

• Maakt u bij het eventueel invoeren van negatieve rente nog onderscheid in bedragen en rentepercentages?

Zo ver zijn we nog niet. Onze rente is op een vrij opneembare spaarrekening 0,22% en ook voor spaardeposito's van bijvoorbeeld 2-3 jaar ontvang je nog 0,5% (Wel hebben we mede door de eerdere renteverlagingen van de ECB al eerder besloten om per product maar maximaal over de eerste € 500.000 spaargeld rente te vergoeden. Daarboven staat de rente al op 0%

• Bent u als bank voor een verbod op negatieve spaarrente zoals België al heeft ingevoerd?

Banken hebben een maatschappelijke rol, zoals zorgen voor het betalingsverkeer en de mogelijkheid bieden om geld te lenen voor een eigen woning en voor bedrijven. Om die rol te kunnen blijven vervullen is een gezonde financiële huishouding van belang. Een bank leeft van het verschil van de rente van het spaargeld (rentelasten) en de rente die mensen betalen voor een lening en hypotheken (rentebaten). Wat een bank van het spaargeld niet kan beleggen in bijvoorbeeld leningen of hypotheken moeten ze stallen bij de ECB en hierover betalen ze op dit moment rente. Overigens is een bank verplicht om een deel van het spaargeld niet te beleggen en om dit als liquiditeit aan te houden, zodat ze klanten die geld willen opnemen direct kunnen helpen. En door de verdere verlaging van de ECB rente is de zogenaamde rente marge (verschil tussen rentebaten en rentelasten) verder afgenomen.

Als Knab bank zijn wij niet voor een verbod. Rente is onderdeel van de huidige economie en maatschappij waarin wij leven. Negatieve rente is daar een onderdeel van. Wij begrijpen dat mensen jarenlang gewend zijn om een rente te ontvangen als vergoeding.

Wat wij als Knab als een belangrijker maatschappelijk vraagstuk zien, is dat veel mensen niet goed zorgen voor voldoende 'vermogen' voor later.  Het is belangrijk dat mensen zich bewuster worden van de toekomstige financiële situatie en daar op acteren. Dit kunnen ze doen door regelmatig geld op zij zetten om zo een potje voor de toekomst op te bouwen. En juist daar wil Knab haar klanten bij helpen.

• Als Knab negatieve rente invoert, kunt u dan aangeven hoe dat gaat?

We zullen ten eerste de voorwaarden aanpassen en daarover onze klanten informeren. Dat hebben wij nu nog aanleiding gezien om dat te doen. Bovendien is onze rente nog niet nul procent. Sowieso zullen wij onze klanten altijd helpen om hun geldzaken zo goed mogelijk te regelen, suggesties doen om tot een bewuste en verantwoorde afweging te komen. En zo nodig alternatieven aan te dragen.

• Kan bankieren bij de bank (zoals het hebben van een rekening) duurder worden om de negatieve rente te compenseren?

Op dit moment is dat niet aan de orde. Wij kunnen ons echter wel voorstellen dat een bank op zoek gaat naar andere bronnen van inkomsten.

• Bent u als bank niet bang dat klanten massaal hun spaargeld van de bank halen als er negatieve rente wordt ingevoerd?

Negatieve rente is een nieuw fenomeen voor de Nederlandse markt. Het kan er toe leiden dat mensen het vertrouwen verliezen in het bankwezen. Een ander risico is het contant aanhouden van geld. Denk aan verlies van geld a.g.v. brand, inbraak of, diefstal en de kosten van het kopen of huren van een kluis.

En mensen kunnen meer geneigd zijn om in risicovolle producten te stappen. Dit zou ten koste kunnen gaan van het bereiken van hun doelvermogen / buffer voor later.

• Gaat het financiële stelsel bij zo’n bankrun dan niet wankelen?

Daar zit inderdaad een risico in, mensen moeten daarom ook goed nadenken over de keuzes die ze gaan maken en de impact die dat kan hebben op hun eigen situatie en op de algemene financiële stabiliteit.

• Welke opties heb je met je spaargeld als je negatieve rente wilt voorkomen?

De vraag is of je als klant plotseling nu anders moet gaan gedragen dan ervoor. Stel dat de rente naar - 0,03% gaat. Dan betekent dat als je 20.000 euro hebt, dat je per jaar 6 euro betaalt. Waar je gewend bent om rente te ontvangen op je spaargeld moet je er nu voor betalen. Dat is even wennen. Het is echter wel belangrijk om te blijven kijken naar het doel van je opgebouwde vermogen als buffer voor later. Daar moet je in dat geval door de economische omstandigheden helaas voor betalen. Laten we hopen dat dit een tijdelijke situatie is. Eigenlijk nog steeds een bescheiden bedrag. Bovendien zien we in andere landen dat de negatieve rente als eerste op de hoge bedragen wordt ingevoerd. Dat zie je ook in Nederland op de zakelijke spaarmarkt.

Het is volgens Knab daarom veel belangrijker dat je nadenkt wat je met je geld wilt bereiken c.q. doen. En vervolgens bewuste afweging maakt op de manier waarop je dat doet en goed bij je persoonlijke voorkeuren en situatie past. Knab probeert je daarbij te helpen met informatie, artikelen en tools (FIP).

Veel consumenten en ook ZZP-ers zijn niet altijd bewust van wat ze nu opzij moeten zetten of aan spaargeld nodig hebben om later een goed leven te leiden. Ook wordt vaak onderschat wat de vervolgopleidingen (en evt. uit huis gaan) van de kinderen kost. Op tijd beginnen is daarbij heel belangrijk. Blijven sparen en regelmatig geld op zij zetten is cruciaal om je vermogen te laten groeien. Een andere vorm van vermogensopbouw is het bezit van een eigen woning (waardestijging op lange termijn). Uiteraard zijn er alternatieven te benoemen wat je met je spaargeld kunt doen. Denk aan: aflossen van je hypotheek, beleggen, maar ook geld langer vast zetten met een spaardeposito i.p.v. vrij opneembare spaarrekening of banksparen. Banksparen is bij heel veel consumenten nog niet zo bekend en gebruikelijk. Terwijl het voor veel mensen wel relevant en voordelig kan zijn. Als je 'jaarruimte' hebt, dan kun je tot zeven jaar terug belasting vrij geld op zij zetten.

Maar denk ook aan het verbeteren of verduurzamen van je eigen woning (isolatie, zonnepanelen etc.), investeren in je zelf d.m.v. opleiding of bijscholing of geld schenken aan je kinderen of kleinkinderen of een goed doel.

• Kun je negatieve spaarrente omzeilen door je spaargeld op je betaalrekening te zetten?

Dat is een begrijpelijke vraag. Echter, de verwachting is wel dat als er negatieve rente wordt ingevoerd door banken er ook voor het geld op de betaalrekening beperkingen gaan gelden (of vergelijkbare tarieven).

• Zitten er voordelen aan negatieve rente voor de klant (hypotheekrente lager, lenen of rood staan goedkoper?)

De hypotheekrente zal waarschijnlijk ook verder gaan dalen, maar daar heb je niet direct voordeel van als je hypotheekrente nog voor langere tijd vast staat. In een economisch minder stabiele periode neemt het risico toe dat klanten een lening niet geheel terug kunnen betalen toe. Dat zal zich vertalen in de risico-opslag die verweven zit in de rente die de klant moet betalen. Daar zit mogelijk geen voordeel in, net als dat niet zit in het rood staan door klanten.