Niet alle behandelingen worden vergoed, waar ligt de grens? - Reactie Lilianne Ploumen, PVDA

Stand van wetenschap en praktijk, ZIN/pakket

• Zorginstituut Nederland bepaalt wat in pakket komt, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Stand wetenschap verandert voortdurend; soms geldt dat voor een nieuw middel nóg geen wetenschappelijk bewijs is, maar patiënten er wel baat bij hebben (Spinraza) dan wordt een traject van voorlopige toelating gestart, en wordt tijdens die periode geregistreerd wat het middel doet; of dat een middel voor een bepaalde groep werkt en vergoed moet worden (Fampyra); of er zijn middelen nog in experimentele fase (Zolgensma) die patiënten alleen via loting kunnen krijgen
• Voor ons geldt: zorg moet betaalbaar en toegankelijk blijven voor iedereen, er komen voortdurend nieuwe middelen waarvoor fabrikanten, niet gehinderd door enig maatschappelijke verantwoordelijkheidsgevoel,  de hoofdprijs kunnen vragen. Om patiënten toegang te laten houden moet je voortdurend kijken of wat we met zijn allen betalen ook werkt. Alleen zinnige zorg moet in pakket, onzinnige zorg moet er uit.
• 'Slechts de helft van wat artsen in ziekenhuizen doen, is gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, zo blijkt uit internationale onderzoeken. De andere helft stoelt op gezond verstand, empathie, risicomijding, eerzucht en bedrijfseconomie', schreef de NFU, koepel van de acht academische ziekenhuizen, een paar jaar geleden in een rapport.
• De NFU heeft in 2016 een lijst van meer dan 1300 overbodige of onzinnige behandelingen opgesteld, de zogenaamde 'beter-niet-doen-lijst', gebaseerd op de aanbevelingen in de database van de medisch specialisten; daar is niets mee gedaan. Niet behandelen levert geen geld op. Behandelingen die aantoonbaar niet werken worden nog steeds vergoed door de zorgverzekeraar en dus betaald met premiegeld. Vb die toen werden genoemd: kijkonderzoek bij knieklachten, te zware medicijnen bij COPD
• Vorig jaar startte programma Zorgevaluatie en Gepast Gebruik, waarbij ingezet wordt op het stoppen van onzinnige zorg; klinkt prachtig maar vraag is hoe effectief het gaat worden.

Probleem is dat dit in samenspraak gaat met ongeveer alle partijen in de zorg, met de ambitie om te komen tot een cultuuromslag. Maar waarom zouden medisch specialisten een lucratieve behandeling stoppen? Waarom zouden zorgverzekeraars nu opeens wel scherper gaan inkopen op kwaliteit (zinnige zorg)? De overheid zou hier meer regie op moeten nemen. Er zouden jaarlijks aantal behandelingen vastgesteld moeten worden die met ingang van volgende polisjaar niet meer vergoed (mogen) worden door verzekeraars. Alleen de best practice/zinnige zorg wordt vergoed. Dit is a. doelmatiger en b. beter voor patiënt. Daartoe hebben wij bij begroting 2020 met CDA een motie ingediend die is aangenomen (PVDD, SGP en SP tegen), om tenminste te kunnen zien wat er concreet uitkomt; welke behandelingen voortaan niet meer vergoed worden.