Nooit uitzuigen: zo behandel je een wespensteek veilig
Wespen zorgen deze zomer voor flink wat extra overlast. Door het warme weer zijn er meer nesten ontstaan en vliegen er meer wespen rond, vooral in augustus en september. En dus neemt ook het aantal steken toe. Nog steeds denken mensen dat je het gif zo snel mogelijk uit de steek moet zuigen. Het Rode Kruis waarschuwt dat dit niet helpt en zelfs gevaarlijk kan zijn. Wat kun je wel doen om de pijn te verlichten? En hoe voorkom je dat je überhaupt gestoken wordt?
Meer wespen dit jaar
Wie graag in de tuin of op een terras zit, zal het niet ontgaan zijn dat er meer wespen dan anders rondvliegen. Volgens De Bestrijdingsbrigade, een landelijk platform voor ongediertebestrijding, is het aantal aanvragen om wespennesten te verwijderen deze zomer bijna vijftig procent hoger dan in 2024. De oorzaak ligt bij het warme weer, dat gunstig is voor de insecten. Meer nesten, meer wespen, en dus ook meer kans om gestoken te worden.
Ook de Nationale Wespentelling, die van 16 tot en met 24 augustus plaatsvindt, speelt in op deze trend. Organisatoren verwachten dit jaar meer meldingen dan vorig jaar. Zij spreken van een “beter wespenjaar”, wat voor de natuur goed nieuws is, maar voor mensen die liever rustig hun limonade drinken, minder prettig.
Gif uitzuigen helpt niet, zelfs meer risico
Misschien heb je het ooit van iemand gehoord en is het blijven hangen: zuig het gif eruit, dan gaat de pijn sneller weg. Het Rode Kruis heeft die fabel onlangs nog eens duidelijk ontkracht. Zij vermelden dat het gif van een wesp direct in het bindweefsel terechtkomt en het dus niet mogelijk is om het eruit te zuigen.
Sterker nog, als je op het wondje probeert te zuigen kan de huid beschadigen en riskeer je juist een infectie. Ook zogenaamde “gifzuigpompjes” die online worden verkocht, bieden volgens bronnen als Gezondheid en Wetenschap geen zinvol voordeel.
Rond wespensteken bestaan meer hardnekkige mythes. Zo zou je azijn, ammoniak of een halve ui op de plek moeten leggen, maar enig wetenschappelijk bewijs hiervoor ontbreekt. Deze misverstanden zorgen ervoor dat mensen niet altijd de correcte eerste hulp toepassen. Het Rode Kruis benadrukt daarom dat het beter is de juiste, simpele maatregelen te nemen in plaats van te vertrouwen op huismiddeltjes.
Wat moet je wel doen bij een wespensteek?
Uit ervaring weet je misschien dat in de meeste gevallen een wespensteek vanzelf overgaat. Zowel Thuisarts, de publiekswebsite van huisartsen, als het Rode Kruis adviseren om vooral te koelen. Een koud washandje of een icepack doet vaak wonderen om de pijn en zwelling te beperken. Verder is het een kwestie van even doorbijten, want na een paar uur neemt de irritatie meestal vanzelf af.
Wanneer bel je 112?
Dat doe je alleen bij levensbedreigende situaties of acuut gevaar. Bijvoorbeeld:
- Steek in de mond of keel → risico op verstikking.
- Ernstige allergische reactie (anafylaxie): plotselinge benauwdheid, duizeligheid of flauwvallen, snelle zwelling van gezicht of tong.
Wanneer bel je de huisarts/huisartsenpost?
- Bij een bekende allergie, ook zonder heftige klachten.
- Als de plek heel erg opzwelt of extreem pijnlijk blijft.
- Bij meerdere steken (drie of meer) tegelijk.
- Wanneer je je niet goed voelt na de steek, zonder dat er sprake is van acuut gevaar.
Uit cijfers gepubliceerd in Huisarts & Wetenschap, het wetenschappelijke tijdschrift van het Nederlands Huisartsen Genootschap, blijkt dat in Nederland jaarlijks gemiddeld twee tot drie mensen overlijden aan een ernstige allergische reactie op een bijen- of wespensteek. Dat is niet veel, maar reden genoeg om op te letten.
Zo voorkom je een steek
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Maar met een wesp die dreigend om je heen vliegt, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Veel mensen slaan of zwaaien in paniek, maar volgens de Wespenstichting werkt dat averechts. De insecten zien snelle bewegingen als een bedreiging en worden daardoor juist agressief. Rustig blijven en de wesp met een zachte beweging wegleiden werkt beter.
Wespen zijn vooral geïnteresseerd in eten en drinken. Zoetigheid, maar ook vlees bij een barbecue, trekt ze massaal aan. Daarom adviseren experts om voedsel buiten af te dekken en altijd even te kijken in je glas of blikje voordat je een slok neemt.
Wespen komen ook vaker af op felle kleuren en sterke geuren, waardoor je met een parfum of opvallende zomeroutfit meer kans loopt dat ze op je afkomen.