'Onacceptabel': 91% haakt af als Spotify gaat afluisteren

Sinds begin dit jaar heeft Spotify, de wereldwijd opererende streamingdienst voor muziek en podcasts, een patent voor software waarmee ze kunnen meeluisteren naar je reactie op de muziek die je afspeelt. Daarmee kunnen ze je muzieksmaak nog beter inschatten en je dus nog gerichter fijne muziek voorschotelen. Welgeteld één pollrespondent reageert enthousiast: 'Beter zelfs. Kunnen ze me precies MIJN muziek aanbieden.' Een ander zegt gelaten dat ze toch al weten wat je wilt en doet. Al is een volgende het daar niet helemaal mee eens: 'Volgens Spotify hield ik van rock, wat niet waar is. Toch geprobeerd, is echt niet om aan te horen.'

Privézaken

Of het handig is of niet; er zit meer achter dit patent. En dat is wat maakt dat 91 procent van de ruim 1100 ondervraagde gebruikers zegt af te haken als Spotify het daadwerkelijk zou gebruiken. Want als je over iets anders praat dan de muziek, misschien wel privézaken, dan hoort Spotify dat óók. En dat is een grote inbreuk op je privacy, zo geeft Lotte Houwing aan, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. Er worden gegevens van je verzameld en geanalyseerd door een bedrijf dat niet jouw belang voor ogen heeft, maar het eigen belang, namelijk: geld verdienen. Over die gegevens, in dit geval mogelijk heel gevoelige privégegevens, heb je geen controle en je weet niet waar ze terecht komen. Het meest veilig is om de gegevens gewoon niet te verzamelen. Want het zal niet de eerste keer zijn dat het mis gaat met geluidsopnamen van slimme apparaten.

Met zulke software sta je constant onder surveillance. En dat heeft ook gevolgen voor hoe je je gedraagt, legt Houwing uit. 'Als jij lekker alleen in je kamer zit en naar je lievelingsliedje luistert, dan krijs je niet zo makkelijk lekker mee, als je weet dat je wordt opgenomen.' Het beïnvloedt dus je gedrag. En dat wordt versterkt door het doel dat Spotify in de software ziet: namelijk bepalen aan wat voor muziek jij behoefte hebt. Zo zegt de dienst dat het emoties kan herkennen. Misschien schotelt Spotify je dan allemaal treurige liefdesliedjes voor, stelt Houwing, omdat je stem verdrietig klinkt. Terwijl je misschien niet verdrietig bent, of in ieder geval geen behoefte hebt aan dit soort muziek. Daarbij komt nog dat mensen ongevraagd in hokjes worden gestopt, zegt Houwing. Spotify vindt bijvoorbeeld dat jouw gender af te leiden is aan jouw stem. En dat dat iets zegt over je muzieksmaak. En als je een Marokkaans of Surinaams accent hebt, krijg je dan automatisch rapmuziek voorgeschoteld? Dat zou een racistische aanname zijn.

Slecht voor privacy én muziekaanbod

De polldeelnemers hebben behoorlijk wat woorden over voor de software van Spoitfy, en dat zijn geen goede woorden. Een kleine bloemlezig: Vreselijk, te bezopen voor woorden, ongehoord, treurig, niet te gelóven, het moet niet gekker worden, schokkend, onacceptabel, schandalig, onfatsoenlijk en absurd. Het moge duidelijk zijn: de grote meerderheid gaat dit veel te ver. Niet alleen qua schending van de privacy, maar ook wat betreft het muziekaanbod: 'Ik wil helemaal niet dat ze mijn muzieksmaak beter kunnen inschatten. Zo kom ik nooit in aanraking met iets nieuws of anders. Een enorme afvlakking van het aanbod.'

Een kleine groep, 9 procent van de ondervraagde Spotifygebruikers, zou niet stoppen als de software wordt ingeschakeld. De een denkt dat het gaat om 'meeluisteren welke muziek je afspeelt', en dat doen ze toch al? Inderdaad, dit gaat een stuk verder. Een ander zou niet weten waar dan te moeten luisteren: 'Ik gebruik Spotify heel veel en zou momenteel niet weten welk alternatief ik zou kunnen gebruiken. Ik vind het absoluut niet ok als Spotify gaat meeluisteren, maar wellicht is het nog mogelijk om ze geen toegang tot de microfoon te geven. Dat hoop ik dan maar...'

Die hoop koesteren meer mensen, dat ze kunnen kiezen of Spotify mee mag luisteren. Dat is ook hoe het moet volgens de privacywetgeving, zegt Houwing: dat het standaard uit staat, zonder dat dit consequenties heeft voor de functionaliteit, en je ervoor kunt kiezen om toestemming te geven. Of het daadwerkelijk zo zal zijn, wordt betwijfeld. Zo geeft een polldeelnemer aan: 'Iedereen wil nu eenmaal steeds meer geavanceerde techniek en dan vraag je hierom.' Overigens is er ook een groep van ruim 180 pollrespondenten die geen Spotify gebruiken. De meerderheid geeft aan dat vanwege zulke berichtgeving ook niet (meer) van plan te zijn.

Oproep aan Spotify

Muzikanten en mensenrechtenorganisaties hebben protest aangetekend tegen deze vorm van 'surveillance', via een open brief (in het Engels) aan de streaminggigant, die ze vragen om de technologie nooit in te zetten, verkopen of op een andere manier te gelde maken. Spotify probeert de boel te sussen door te zeggen dat het nog helemaal niet vaststaat dat ze de software daadwerkeijk gaan gebruiken. 'Spotify heeft de software maar gaat ze niet gebruiken? Ik geloof niet in sprookjes!', reageert een pollrespondent. Met een nieuwe reactie is het bedrijf nog niet gekomen, op vragen van Radar is (nog) niet gereageerd.