Onderzoek HPV-vaccin
Meisjes krijgen sinds 2009 in het jaar dat ze 13 worden een uitnodiging voor een HPV-vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. Uit onderzoek onder ruim 9000 panelrespondenten blijkt dat er veel getwijfeld wordt, vooral vanwege onzekerheid over de gevolgen op lange termijn.
Ouders adviseren even vaak 'ja' als 'nee'
Ouders van wie de dochters nog te jong zijn voor de prik, hebben we gevraagd wat voor advies zij te zijner tijd zullen geven. De groep ouders die adviseren om níet te vaccineren is met 27 procent nagenoeg even groot als de groep die adviseert om wél te vaccineren (28%). De grootste groep (42%) twijfelt echter. Deze groep vreest vooral voor eventuele gevolgen op de lange termijn (68%). De helft van de ouders vindt dat er onvoldoende onderzoek naar het vaccin is gedaan. 39 procent vreest (directe) bijwerkingen en bijna een derde twijfelt aan de werking van het vaccin. Slechts 3 procent van de ouders zegt de dochter geen advies te zullen geven.Wat vinden de dochters zelf? Bijna de helft van de ouders (47%) weet dat niet – dat kan uiteraard ook zijn omdat de dochter in kwestie nog erg jong is. Een kwart van de ouders weet wel hoe de dochter erin staat: 11 procent wil niet vaccineren, 6 procent wel, en 9 procent van de dochters twijfelt.
'Vrijbrief voor onveilige seks'
Wie ondanks een oproep heeft gekozen voor niet-vaccineren deelt dezelfde zorgen. De groep die vindt dat er nog niet voldoende onderzoek is gedaan, is bij de niet-vaccineerders echter bijna even groot (67%) als de groep die vreest voor gevolgen op de lange termijn (69%). Ruim de helft (52%) heeft niet genoeg vertrouwen in de werking. 5 procent heeft het vaccin (mede) vanwege de geloofsovertuiging overgeslagen. In de open antwoorden noemen meerdere respondenten dat de vaccinatie alleen van belang is als er wisselende seksuele contacten zijn. 'Daar ben ik bij mijn dochter niet bang voor', zegt een respondent bijvoorbeeld. Een ander ziet de vaccinatie als een vrijbrief voor onveilige seks. In dat licht geven sommige ouders aan liever gedegen seksuele voorlichting te geven. Tot slot noemen sommigen 'valse veiligheid', omdat het 'maar tegen 1 vorm van bmhk' (baarmoederhalskanker, red.) werkt.
Vermoeidheidsklachten
In totaal hebben ruim 2000 Testpanelleden aangegeven dat zij zelf of dat hun dochter(s) de vaccinatie hebben gehad. Voorafgaand bestond bij 44 procent twijfel - wederom vooral vanwege vrees voor de gevolgen op lange termijn (77%). In de open antwoorden geven verschillende respondenten aan dat hun angst samenhing met het korte bestaan van de vaccinatie: sommigen behoorden tot de eerste lichting. De groep die voor het vaccin heeft gekozen is wel minder sceptisch wat betreft de werking van het medicijn: ongeveer 1 op de 5 geeft aan hierover twijfels te hebben (gehad).Bijna 1 op de 10 respondenten geeft aan dat er na de inenting klachten ontstonden. De bijwerking die veruit het meest wordt genoemd, is vermoeidheid. Daarnaast komen buikpijn, hoofdpijn en duizeligheid voor op de lijst. Een enkeling geeft aan dat zijn of haar dochter ondanks de vaccinatie toch baarmoederhalskanker (een voorstadium, of een kwaadaardige tumor in de baarmoeder) heeft gekregen.42 procent van de ervaringsdeskundigen zou anderen niet zonder meer aanraden de HPV-vaccinatie te nemen. Een meerderheid (58%) zou dit wel doen.
Drie kwart artsen raadt vaccinatie aan
Tussen de respondenten zat ook een groep van 342 mensen die als professional te maken hebben met de HPV-vaccinatie. 49 personen daarvan zijn arts, allen met een mening: geen enkele arts vinkt de optie 'weet niet' aan. Drie kwart van de artsen raadt aan om wel te vaccineren. 8 procent raadt niet-vaccineren aan en 16 procent kiest voor de optie 'anders', waarbij in de meeste gevallen de toelichting wordt gegeven dat zij enkel zo goed mogelijk informeren, en geen advies uitbrengen. In alle 'kampen', ook bij de overige professionals, wordt het belang van seksuele voorlichting en veilig vrijen genoemd om baarmoederhalskanker te voorkomen.
Over dit onderzoek
Aan dit onderzoek deden 9253 respondenten mee. De vragenlijst stond open tussen 1 en 10 november 2016.
Wel of geen HPV-vaccin
Van de 6936 vrouwen uit het onderzoek, is een overgrote meerderheid nooit opgeroepen: het is immers een vrij nieuwe vaccinatie. Van degenen die wel zijn opgeroepen, heeft de ene helft de inentingen wel gehaald, de andere helft niet.57 procent van de ruim 9000 respondenten heeft een of meerdere dochters. Een derde heeft de dochter(s) laten inenten. Een kwart, ondanks de oproep, niet. 41 procent geeft aan dat de dochter(s) niet zijn opgeroepen: ruwweg een kwart was in 2009 al ouder dan de bovengrens, de overige drie kwart van de dochters (30%) moet nog 13 worden.
Meer over het Testpanel
Het onderzoek is uitgevoerd onder de leden van het Radar Testpanel – een groep van ruim 100.000 mensen die deelnemen online enquêtes. De resultaten worden gebruikt in het tv-programma Radar, het magazine RADAR+ en/of voor artikelen op de website van Radar. En in dit specifieke geval ook voor het tv-programma Zorg.nu.