Onlogische belastingverhoging dranken - Reacties FWS en NZO
Radar neemt in de uitzending van 22 april 2024 de verbruiksbelasting op non-alcoholische dranken onder de loep. Deze belasting wordt deels als gezondheidsmaatregel gepresenteerd, maar scheert alle non-alcoholische dranken over een kam ongeacht de hoeveelheid suiker. Voor zuivel geldt juist een uitzondering. We hebben de Vereniging van Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) en de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) om een reactie gevraagd. Beide reacties lees je hier.
Reactie Nederlandse Vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS)
De Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) onderschrijft het streven om een gezond voedingspatroon te stimuleren. Suikerreductie is daarbij belangrijk. Daarom heeft de frisdrankensector zich in 2018 gecommitteerd aan het Nationaal Preventieakkoord. Door als sector suiker in dranken te verlagen en steeds meer alternatieven voor suikerhoudende frisdranken aan te bieden, bevatten frisdranken nu gemiddeld zo'n 34% minder suiker dan in 2012. Het aandeel van de frisdranken in de totale suikerconsumptie is volgens het RIVM daarmee gedaald van ca. 25% enkele jaren geleden, naar ca. 15% nu.
Belastingen kunnen suikerreductie nog verder stimuleren. Zij zorgen voor een prikkel voor zowel consumenten (die minder kopen als de prijs omhooggaat), als producenten (die gezondere alternatieven gaan aanbieden). Maar een suikerbelasting is alleen effectief als producten met meer suiker meer belast worden dan producten met weinig of geen suiker, oftewel ‘differentiatie’. Helaas gebeurt dat in Nederland niet. En dat terwijl er al een goed voorbeeld is in het Verenigd Koninkrijk waar een gedifferentieerde taks op alleen frisdranken tot versnelde suikerreductie in dat segment heeft geleid. Naast differentiatie zou de belasting moeten worden verbreed: met de huidige verbruiksbelasting op non-alcoholische dranken wordt 'slechts' 15% van alle suikers die we binnen krijgen belast. Voor een echt gezondheidseffect is het dus niet meer dan logisch om te verbreden naar andere suikerrijke producten.
De verbruiksbelasting is in januari met bijna 200% gestegen, zonder enige logica ten aanzien van suikergehalte, met enkele opvallende uitzonderingen en een te smal bereik. Daarvan gaat geen gezondheidseffect uit en FWS bepleit dan ook een spoedige reparatie door te differentiëren en verbreden om zo een effectievere prikkel voor de gezondheid te creëren.
Reactie Nederlandse zuivel organisatie
Vier maanden geleden is gestart met een experiment om overgewicht tegen te gaan door middel van een verbruiksbelasting op frisdrank en sappen. Het moet nog blijken of de maatregel het gewenste effect heeft.
Zuiveldranken en verrijkte sojadrank vallen niet onder frisdrank of sappen, omdat ze een hoge voedingswaarde hebben. Laten we eerst kijken of de huidige taks werkt voordat we het uitbreiden naar andere productgroepen.