Op welk moment van de dag kun je het beste sporten?

joggen19-10-2020.jpg

Onderzoekers van de Rijksuniveristeit Groningen (RUG) hebben vastgesteld dat olympische sporters hun beste prestaties kunnen leveren om twaalf minuten over vijf in de middag. Maar geldt dit ook voor amateursporters? Radar sprak hierover met professor Roelof Hut van de RUG.

Het moment waarop amateursporters tot de beste prestaties kunnen komen, hangt volgens Hut af van hoe je biologische klok staat afgesteld. 'Je hebt vroege en late types. In onze publicatie hebben we gekeken naar een gemiddeld patroon. Om te weten wanneer jij in staat bent om de beste prestaties te leveren, moet je eerst weten hoe jouw biologische klok ervoor staat.'

'Laat slapen betekent later betere sportprestaties'

Topsporters hanteren volgens Hut een strak levensritme, waarbij ze iedere dag vroeg of in ieder geval steeds op dezelfde tijd opstaan. Dat staat in schril contrast met adolescenten, die er volgens Hut vaak een 'extreem laat slaapgedrag' op na houden.

'Mijn vermoeden is dat de piektijd voor die groep dan ook beduidend later is. Dat kan echt uren later zijn', stelt Hut. 'Andersom is het heel goed mogelijk dat de sportprestaties van mensen met een vroege biologische klok ook vroeger beter zijn.'

Als je altijd vroeg naar bed gaat, dan is de tijd waarop je de beste sportprestaties kunt leveren dus waarschijnlijk vroeger dan wanneer je altijd laat naar bed gaat.

'Biologische klok is goed te veranderen'

Het is overigens goed mogelijk om je biologische klok te veranderen. 'Als je vroeg opstaat en veel ochtendlicht ziet en juist weinig licht ziet in de avond, dan verschuift je biologische klok naar voren', zegt Hut. 

'Je kunt je biologische klok iedere dag een uur naar voren halen als je jezelf hele strikte lichtschema's oplegt.' Op deze manier zou je ervoor kunnen zorgen dat je op een bepaald tijdstip op je best bent, zelfs wanneer dat normaal niet je beste moment zou zijn.

Overigens is het moment waarop je tot je beste sportprestatie kunt komen, mogelijk niet alleen afhankelijk van je slaapgedrag. 'Het is niet uitgesloten dat je spieren een orgaanklok hebben die zich richt op iets anders dan je biologische klok. Dat zouden we ontzettend graag onderzoeken, want mogelijk kun je dat dan ook trainen', aldus Hut.

'Energie-uitgave spieren het grootst tijdens piekmoment'

Iedereen heeft dus een moment waarop je tot de beste sportprestaties zou kunnen komen. Maar is dat moment ook het meest effectief als je bijvoorbeeld je conditie wilt verbeteren of wilt afvallen?

'Als je op je piekmoment gaat sporten, dan werken je spieren uitzonderlijk goed. Als je op dat moment probeert om alles eruit te persen wat erin zit, dan heb je meer energie-uitgave van de spieren in korte tijd. Het zou dus heel effectief kunnen zijn', stelt Hut. 

'Piekmoment niet per se meest effectief'

'Een jogger in het park probeert echter niet telkens zijn record te verbreken. Als een jogger op zijn piekmoment gaat sporten, dan gaat het eigenlijk te gemakkelijk. Het heeft dan meer effect om op een ander moment te gaan lopen.'

Volgens Hut kunnen we dit effect vergelijken met wielrenners. 'Zij fietsen op het beste materiaal. Daardoor hoeven ze minder moeite te doen. Ze gaan sneller, maar om een betere wielrenner te worden, zou je eigenlijk moeten gaan fietsen op de oude fiets van je oma.'

'Sport in de ochtend'

Als je wilt afvallen, is het dus vooral effectief om te gaan sporten op een moment waarop je normaal niet de beste prestaties levert.

Als algemeen advies zou Hut adviseren om in de ochtend te sporten. 'Je bio-klok gaat dan naar voren en dan krijg je gewichtsverlies. Laat slapen zorgt er alleen al voor dat de groep mensen die gevoelig is voor obesitas aankomt in gewicht.'