Oude koelkast of wasmachine staan die nog goed werkt? Vervangen levert soms veel geld op
Heb jij oude apparaten in huis die nog goed werken? Op een oproep met die vraag kreeg Radar ruim vierhonderd reacties. Zo blijkt dat veel mensen best trots zijn op hun wasmachine die het al decennialang doet. Maar hoeveel energie - en dus geld - jaagt je witgoed uit de jaren negentig, of je tv uit 2000, er eigenlijk doorheen? Wanneer is vervangen een goed idee?
Lang met je spullen doen is duurzaam, en het bespaart ook geld omdat je niet steeds iets nieuws koopt. Deze regel gaat voor heel veel dingen op, maar bij apparaten ligt het toch iets genuanceerder. Sommige grote apparaten zijn namelijk door de jaren veel zuiniger geworden. En dat weegt soms echt op tegen de milieu-impact van de productie.
We plaatsten een oproep voor mensen met veel oude apparaten, waarop veel mensen reageerden. Alex Cotton is een van hen. Bij hem gaan we langs in het brabantse Hulsel, om zijn apparaten te laten bekijken door een energiecoach. Milieu Centraal berekent het verbruik van de oude apparaten én nieuwere versies, en geeft advies: kan Alex ze beter vervangen of niet?
Alex’ combimagnetron, oven en koelkast zijn al behoorlijk oud - ‘een kwart eeuw’, zoals hij zelf zegt. Zijn vriezer en televisie zijn iets nieuwer, en komen uit respectievelijk 2012 en 2007. Hij is benieuwd hoeveel stroom ze verbruiken. En: loont het om ze te vervangen?
Te koude vriezer vreet stroom
Bij het openen van de vriezer uit 2012 valt energiecoach Gabri van Dijk meteen iets op: het ijs groeit de deur bijna uit, er knipperen allerlei lampjes, en het apparaat is met -30 graden Celsius wel érg koud. Allemaal tekenen dat er iets mis is. ‘Hoe meer ijs er in de vriezer zit, hoe harder die vriezer moet werken om al dat ijs bevroren te houden’, legt Gabri uit. Dat vreet stroom. Het apparaat zou maar tot -18 graden Celsius moeten koelen. De vriezer is kapot, concludeert de coach.
Als de vriezer uit 2012 het nog wel goed deed, zou het verbruik van een nieuwe ook al lager zijn: in plaats van 240 kWh per jaar zou het op zo’n 160 kWh komen.
Kapotte apparaten verbruiken veel meer
Oud én stuk. Het hangt vaak samen. Bij koelkasten, zoals ook die van Alex uit 1999, kan ouderdom ervoor zorgen dat er gebreken ontstaan zoals een onregelmatige koeling. Zo kan de koelkast echt te warm zijn op bepaalde plekken. In een nieuwe is de temperatuur overal hetzelfde.
Maar: ook voor een nog goed werkende oude koelkast geldt dat je die vanaf een zo’n 15 jaar beter kan wegdoen. Een koelkast van gemiddeld formaat uit 1999, zoals die van Alex, verbruikt zo’n 250 kWh per jaar. Dat kost met de huidige energieprijzen ongeveer 68 euro. Een nieuwe van hetzelfde formaat kan tot drie keer zuiniger zijn, met 83 kWh en dus 23 euro per jaar.
Combimagnetron en oven kunnen langer mee
Alex leidt Gabri naar de keuken, waar de oven en combimagnetron zijn ingebouwd. Beiden komen ze uit 1999. De conclusie van de energiecoach is hier verrassend: gewoon laten staan, ook al gaat het om apparaten van 23 jaar oud.
Ze verbruiken zo’n 80 kWh per jaar, dat is omgerekend bijna 22 euro aan energiekosten. ‘Een nieuwe oven of een nieuwe magnetron is niet heel veel zuiniger’, zegt Gabri.
Vooral bij witgoed heeft een revolutie plaatsgevonden, legt hij uit. ‘De laatste tien jaar zijn die dingen enorm veel zuiniger geworden. Dus niet alleen koelkasten, maar ook vriezers en wasmachines, wasdrogers, vaatwassers.’ Dit geldt dus vaak niet bij kleinere apparaten. Als ze het nog doen, houd ze dan totdat ze kapot gaan, en repareer als dat kan.
Een tip die Gabri nog wel geeft: àls je gaat vervangen, koop dan niet opnieuw een combi-magnetron en een losse oven. Alleen voor de eerste kiezen is zuiniger.
Plasma-tv is een grootverbruiker
Een platte televisie uit 2007 die het nog goed doet, daar kan toch niet veel mis mee zijn? Het klinkt logisch, maar de energiecoach schudt Alex wakker: deze kan echt beter de deur uit. Het gaat namelijk om een plasma-tv, en die technologie neemt heel veel stroom. Zelfs in de tijd dat de technologie nieuw was, schreef Trouw al dat dit qua energieverbruik geen goed idee was. Dat zegt genoeg.
Het scherm van Alex verbruikt hierdoor zelfs twee keer zoveel als de koelkast uit 1999, terwijl die laatste wel 24 uur per dag aanstaat. Alex’ plasma-tv is 42 inch groot en verbruikt (bij vier uur kijken per dag, red.) maar liefst 500 kWh per jaar, wat omgerekend 135 euro kost.
Een nieuwe tv van 43 inch, met de veel zuinigere LED-technologie, gebruikt volgens Milieu Centraal gemiddeld 110 kWh en kost dus maar zo’n 30 euro per jaar. Maar er zijn zelfs modellen die slechts 57 kWh per jaar gebruiken, dus 15 euro aan energiekosten. Aanschaf kost veelal minder dan 300 euro, dus heb je zo’n nieuwer model na ongeveer twee jaar terugverdiend.
Voor Alex was dit ook de meest opvallende uitkomst. Het scherm dat met trots lang is gebruikt, blijkt een echte energieslurper. ‘Terwijl we een heel mooie tv hebben… Het is toch verstandig om naar een nieuwe te kijken.’ En dat gaat hij dan ook doen.
Tips: Wanneer vervang je een apparaat? En voor wat?
- Duurzaamheidsexpert Babette Porcelijn: ‘Het is een goed idee om pas te vervangen als iets stuk is. Bij de meeste apparaten is dat zo.’ Uitzonderingen zijn apparaten waarbij technisch veel verbeterd is, waardoor ze enorm veel zuiniger zijn geworden. Witgoed is een categorie waarbij dit is gebeurd.
- Hoe vaak gebruik je een apparaat? Stel dat je een energieslurpende droger hebt, maar hem slechts twee keer per maand aanzet voor de lakens. Dan kun je hem beter niet vervangen. Tip: Begin met vervangen bij de (energievretende) apparaten die je het meest gebruikt.
- Doe je een apparaat weg dat heel veel energie neemt? Breng het dan niet naar de kringloopwinkel, aldus Babette. Anders zadel je iemand anders op met een apparaat dat goedkoop lijkt, maar qua energieverbruik erg duur is.
- Check het energielabel. Let niet alleen op de letter (A t/m F), maar juist ook op het kWh-verbruik. Het getal dat hier staat, gaat over verbruik na 1000 uur. Kijk je vier uur tv per dag, reken dan om hoeveel kWh dat per jaar kost. Als je wilt weten wat dit voor je energierekening betekent, pak dan je energienota erbij voor het tarief dat jij betaalt.
- Wil je nog meer weten? Milieu Centraal geeft op diens website uitgebreid advies per categorie, en legt uit wat de overwegingen voor vervangen of houden kunnen zijn.