Ouderen worden woonzorgflat uitgezet

De Keizershof is een particuliere woonzorgflat voor ouderen in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Er wonen 44 ouderen, waarvan ook een aantal 100-plussers. Ze betalen een behoorlijk bedrag voor wonen, service en drie maaltijden per dag. De zorg wordt door de overheid betaalt. 23 bewoners die onder de Wet langdurige zorg vallen krijgen zorg van het Zorgkantoor. 13 mensen krijgen zorg die betaald wordt vanuit de Zorgverzekeringswet. 8 bewoners hebben geen zorgvraag.

Lees de reacties op de uitzending:

• Je woonzorgflat uit - reactie IGJ
• Je woonzorgflat uit - reactie Ontzorgd Wonen Groep
• Je woonzorgflat uit - reactie Coltavast

Belofte: nooit meer verhuizen

Allemaal zijn ze komen wonen met de belofte dat ze flink wat moeten betalen, maar nooit meer hoeven te verhuizen. Alle zorg die ze mogelijk nodig zouden kunnen hebben, kon aan huis geleverd worden. 'Gaat niet bestaat niet' was het motto van ECR (European Care Residences), de zorgonderneming van de familie Bijleveld die in de Keizershof en op 10 andere locaties woonzorglocaties exploiteerde. Tot het niet meer ging. Want in juli 2018 was het bedrijf vrijwel failliet. Ontzorgd Wonen meldde zich om de onderneming over te nemen. En dus kregen de bewoners van de Keizershof te maken met een nieuw bedrijf dat hen zorg leverde, ook al merkten bewoners daar aanvankelijk weinig van.

Ontzorgd Wonen is het merk van de Ontzorgd Wonen Groep, wat weer een dochter is van de Blueprint Group. De directeuren daarvan zijn ook de aandeelhouders: VWBA BV van Joris van Wijk, Thijka BV van Timothy Kapteijn en Ontzorgd Leven Investments van Matthijs Wolters. Die laatste heeft afgelopen 6 september afscheid genomen als directeur, maar is nog steeds aandeelhouder.

Er zijn meer dan 50 BV's verbonden met de Blueprint Group, wat het niet eenvoudig maakt om een goed beeld van het bedrijf en de geldstromen te krijgen. In zijn antwoord op kamervragen over het faillisement van een van die vele BV's heeft minister De Jonge een overzicht meegestuurd van een aantal van die BV's .

Bewoners lezen bij AD dat ze moeten verhuizen

De bewoners van de Keizershof konden afgelopen 22 oktober op de site van het AD lezen dat ze moesten verhuizen. Rond datzelfde moment kwam bij het avondeten een mededeling dat ze weg moesten. Familieleden en mantelzorgers waren er niet bij, bewoners verstonden het niet goed en enkelen raakten in paniek van het bericht. De dag erna werden familieleden gebeld met de mededeling dat 15 december alle zorg en maaltijden van Ontzorgd Wonen zouden stoppen. Later kregen bewoners weer te horen dat dit toch niet de uiterste datum was. Het gebouw zou niet voldoen aan de eisen voor intensieve zorgverlening. En met het ouder worden van de bewoners zou ook het aantal mensen met een intensieve zorgvraag toegenomen zijn. Zoveel blijkt ook uit het statement dat Ontzorgd Wonen vandaag aan Radar en aan bewoners van de Keizershof stuurde.

Maandenlang huur niet betaald

Wat bewoners niet te horen kregen, was dat Ontzorgd Wonen (of beter gezegd ECR, de BV die door Ontzorgd Wonen overgenomen was) maandenlang de huur niet betaald had, ook al betaalden bewoners wel huur aan Ontzorgd Wonen. Daarop had de eigenaar van het pand een kort geding aangespannen door op 2 september een dagvaarding te sturen naar ECR. De kantonrechter bepaalde in het vonnis op 9 oktober dat het huurcontract ontbonden moest worden en ECR de Keizershof 21 dagen na betekening leeg op moest leveren en al haar activiteiten in het pand moest staken. Tijdens de zitting werd de eis gewijzigd zodat bewoners niet gelijk weg hoefden en de huur voortaan direct aan de eigenaar konden betalen. Coltavast besloot bewoners de tijd te geven om een nieuwe plek te vinden, voordat ze dit vonnis zouden afdwingen, anders waren bewoners begin november, een week of twee na de mededeling van Ontzorgd Wonen aan bewoners, zonder zorg en maaltijden achtergebleven. Al te letterlijk ont-zorgd.

Mevrouw Starrenburg is een van de honderdjarigen in de Keizershof. Ze kwam er een jaar of 14 geleden wonen met het idee dat ze nooit meer zou hoeven verhuizen. Ze woont al 100 jaar in Utrecht, maar Ontzorgd Wonen heeft voor haar een plekje vrij midden in de bossen in Huis ter Heide. Gelukkig bleek er voor haar plek te zijn in een woonzorglocatie van een andere organisatie in Utrecht, maar andere bewoners lopen op tegen lange wachtlijsten in Utrecht.

Melanie Peters zag haar vader achteruit gaan na het horen dat hij moest verhuizen. 'Mijn vader is vanuit Limburg naar Utrecht verhuisd om dichter bij zijn kinderen te gaan wonen, en nu moet hij weer naar een hele andere plaats.' Ze belde de woordvoerder van de minister, die haar verwees naar het Zorgkantoor. Daar kon ze alleen een klacht indienen via een webformulier, waarin ze haar verhaal niet goed kwijt kon, waarna ze binnen zes weken een reactie zou krijgen. Ook de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd gaf alleen de mogelijkheid een webformulier in te vullen, waarna ze binnen zes weken iets zou horen. 'Tegen die tijd zou de Keizershof op weg zijn een spookhuis te worden, met steeds minder bewoners en services, zo hoorde ik van het personeel.'

Ontzorgd Wonen liet aan bewoners weten dat het pand niet geschikt was voor intensieve zorgverlening, maar voor bewoners was dit nieuw. In het Kwaliteitsverslag Ontzorgd Wonen 2018, dat in juni 2019 verschenen was, stond immers: 'Een moderne en comfortabele woonzorgvoorziening met 80 zorgappartementen waar men met alle zorgindicaties terecht kan en daarnaast 17 studio’s voor tijdelijk verblijf. (...) De appartementen zijn ruim, waardoor cliënten samen met hun partner beschut kunnen blijven wonen. Er is 24 uur per dag zorg beschikbaar. (...) De afgelopen jaren is het gehele complex verbouwd, waardoor cliënten nu comfortabel en modern bij ons kunnen wonen.' Bij de verbeterpunten stond niets over de staat van het pand.

Bewoners kregen op 4 november een brief van Ontzorgd Wonen, waar ook de naam van Coltavast onder stond, ook al geeft Coltavast later aan dat zij het betreuren dat in de brief wel gesproken werd over een kort geding, maar niet over de reden van dat kort geding, namelijk een huurachterstand. In de brief staat letterlijk: 'Coltavast heeft dit jaar zorgvuldig onderzoek gedaan naar de broodnodige grootschalige renovatie. Helaas is gebleken dat ook het pand, ook na de grootschalige renovatie, niet geschikt is voor bewoners met een intensieve zorgvraag. In gezamenlijk overleg is dan ook besloten om voor deze bewoners een ander onderkomen te vinden.' Dat gezamenlijk overleg blijkt niet bepaald uit antwoorden van Ontzorgd Wonen en Coltavast op onze vragen. Ontzorgd Wonen stelt in de brief ook drie locaties van de organisaties voor waar mensen naartoe kunnen, in Huis ter Heide, Amersfoort en Heino. Ook wordt beloofd dat Ontzorgd Wonen de verhuiskosten betaalt en dat mensen op de nieuwe locatie niet meer gaan betalen.

In Amersfoort sprak Radar met een ZZP-er die anoniem wil blijven en al sinds september wacht op duizenden euro's aan onbetaalde rekeningen door Ontzorgd Wonen. Ook in Heino en Huis ter Heide spraken we personeel en ZZP-ers die regelmatig niet op tijd betaald krijgen. In Huis ter Heide spraken we verschillende (oud-)medewerkers die vertelden dat er veel personeelsleden vertrokken en niet vervangen zijn en dat er daarom veel ZZP-ers en uitzendkrachten rondlopen. Het personeel heeft bovendien niet altijd de benodigde kwalificaties voor de zorgvraag van cliënten. Ook hoorden we over achterstallig onderhoud in Huis ter Heide en Amersfoort.

Conflict over al dan niet noodzakelijke verbouwingen

Ontzorgd Wonen en Coltavast vertellen beide een heel ander verhaal over de huurachterstand die tot het kort geding geleid heeft. Volgens Ontzorgd Wonen wilde Coltavast niet praten over noodzakelijke verbouwingen, en was het inhouden van huur een manier om Coltavast te dwingen duidelijkheid te geven. Coltavast zegt echter dat er afspraken en voortgaand overleg waren over verbouwingen, waarbij Ontzorgd Wonen zich niet aan afspraken zou hebben gehouden. Ook zeggen zij dat hen nooit meegedeeld is dat de huur niet afgedragen werd vanwege een conflict over verbouwingen en de investeringen die daarvoor noodzakelijk waren.

Radar heeft inzage gehad in het huurcontract dat al in februari 2019, dus voor de verkoop aan Coltavast, gesloten werd tussen Coltavast en de directeuren van Ontzorgd Wonen als vertegenwoordiging van ECR. Daaruit blijkt dat er 20 jaar een niet eenzijdige opzegbare overeenkomst was waarbij ECR zorg en diensten zou leveren. Er kan gedurende die tijd dus geen andere bestemming voor het pand komen zonder toestemming van de eigenaar. De zorg kan wijzigen naarmate de zorgbehoefte van bewoners verandert. Het is een Triple Net overeenkomst, waarbij Ontzorgd Wonen zorg draagt voor onderhoud. Ontzorgd Wonen zal bovendien 60 appartementen renoveren, waarvoor Coltavast 2,5 miljoen euro beschikbaar stelt. Bovendien renoveert Coltavast het pand zodanig dat het energielabel A krijgt. Daarbij wordt bijvoorbeeld het dak vervangen. Ook wordt asbest in appartementen verwijderd. Bij de werkzaamheden waartoe Ontzorgd Wonen of beter gezegd ECR zich verplicht is het aanpassen of vervangen van keukens en badkamers om ze geschikt te maken voor intensieve zorg. Dit alles geeft de indruk dat er duidelijke afspraken lagen over renovatie om het pand geschikt te maken voor intensieve zorg.

Ontzorgd Wonen zegt echter dat de investeringen in de appartementen die volgens hen na onderzoek nodig waren miljoenen hoger lagen. Nou heeft Ontzorgd Wonen deze zomer een investering van 8 miljoen euro door Value8 en de SVO Group gekregen, maar blijkbaar wilde men niet een deel van die investering voor dit doel aanwenden. Uit de door ons samengestelde tijdlijn blijkt wel dat Ontzorgd Wonen huur overgemaakt heeft een dag nadat deze investering bekend werd. Coltavast geeft echter aan dat zij nooit uitgewerkte plannen voor verbouwing van de appartementen gekregen hebben. Het Programma van Eisen dat Ontzorgd Wonen stuurde, is volgens Coltavast nooit ontvangen, evenmin als een raming van kosten voor de verbouwing van de appartementen. Er blijven dus een hoop vragen over. Zo ook de vraag of bewoners van de Keizershof het geld dat zij nog steeds betalen aan Ontzorgd Wonen, maar nog steeds niet volledig overgedragen is aan Coltavast, terugkrijgen.

Tweede Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) stelde nog niet beantwoorde kamervragen over de sluiting van De Keizershof. In de uitzending van Radar geeft hij aan dat de Inspectie Gezondheid en Jeugd eerder onderzoek zou moeten doen in situaties als die rond de Keizershof. De IGJ stelt in een reactie dat zij op dit moment geen aanleiding zien om te denken dat de kwaliteit en veiligheid van zorg in het geding is. Drie dagen na onze uitzending werden ook in de gemeenteraad van Utrecht vragen gesteld aan de wethouder door de drie coalitiepartijen samen met drie oppositiepartijen.

Lees de reacties:

• Je woonzorgflat uit - reactie IGJ
• Je woonzorgflat uit - reactie Ontzorgd Wonen Groep
• Je woonzorgflat uit - reactie Coltavast

Bekijk hier de tijdlijn over de gebeurtenissen rond Ontzorgd Wonen en de Keizershof.