'Overheid moet vuurpijlen en knalvuurwerk verbieden'

De overheid moet vuurpijlen en knalvuurwerk verbieden. Die aanbeveling doet de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die een uitgebreid onderzoek heeft verricht naar veiligheidsrisico's rond de jaarwisseling. Volgens de raad is de tijd gekomen om 'het voortdurende patroon van veel letsel en ordeverstoringen' te doorbreken.
De raad signaleert dat ieder jaar veel mensen gewond raken door vuurpijlen. Die worden uit de hand afgeschoten, op omstanders gericht of vanuit wankele flessen afgestoken. Over knalvuurwerk stelt de OVV dat het grote overlast veroorzaakt en 'uitnodigt tot roekeloos gedrag'.
'Relatief onschuldig vuurwerk mag beschikbaar blijven'
De Onderzoeksraad pleit niet voor een totaalverbod op consumentenvuurwerk. Een groot deel van het siervuurwerk, zoals fonteinen en ander vuurwerk dat weinig kwaad kan, mag wat de onderzoekers betreft gewoon beschikbaar blijven. Volgens cijfers van de branche zorgen de relatief onschuldige vuurwerksoorten voor 80 procent van de omzet.
Gemeenten doen er volgens de raad verstandig aan om het feest 'een meer georganiseerd karakter' te geven. Bijvoorbeeld door vuurwerkshows te organiseren. Een actieve opstelling van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van Justitie en Veiligheid is 'cruciaal' om te voorkomen dat gemeenten zelf ''het wiel moeten uitvinden', stellen de onderzoekers.
Volgende week bespreking
Minister Ferdinand Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) gaat volgende week overleggen met burgemeesters en de korpschef over het advies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid om vuurpijlen en knalvuurwerk te verbieden. Daarna spreekt hij er met de Tweede Kamer over.
Hij zei dat vrijdag voorafgaand aan de ministerraad in reactie op het rapport. Grapperhaus sprak van 'een degelijk en goed rapport', maar wil nog geen conclusies trekken. Dat de wetgeving al voor de komende jaarwisseling zou kunnen worden aangepast, is volgens hem uitgesloten.
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken zei het rapport goed te gaan bekijken. Zij wilde nog niet op conclusies vooruitlopen.
'Verbod past bij tijdsgeest'
Een verbod op knalvuurwerk zoals de OVV voorstelt, is alleen effectief als het voor het hele land geldt. 'Het past bij de tijdsgeest', aldus de Haagse burgemeester Pauline Krikke. 'Als het landelijk wordt ingevoerd kan het daadwerkelijk de overlast verder terugdringen.'
'Tegelijkertijd bleek uit een enquête deze zomer onder 13.500 Hagenaars dat een verbod zeer verdeeld ligt onder de bevolking. Het debat daarover zal dus snel na de jaarwisseling moeten worden gevoerd om de eventuele invoering ervan voor volgend jaar tijdig te kunnen regelen.'
Den Haag kent nu 23 vuurwerkvrije zones waar de buurt zelf toezicht houdt. Die liggen onder meer rond ziekenhuizen en kinderboerderijen. De stad heeft ook een toenemend aantal centraal georganiseerde vuurwerkshows.
Oogartsen: Aanbeveling gaat niet ver genoeg
Oogartsen vinden de aanbeveling om vuurpijlen en knalvuurwerk te verbieden niet ver genoeg gaan. Het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, de beroepsvereniging van oogartsen, wil zo snel mogelijk een algeheel verbod op consumentenvuurwerk.
'Er vallen juist ook veel slachtoffers met siervuurwerk. Nederland is Europees kampioen vuurwerkletsel', reageert oogarts Tjeerd de Faber van het Oogheelkundig Gezelschap. 'Ondanks alle waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen vallen er iedere jaarwisseling weer veel onnodige slachtoffers.'
Het afgelopen jaar raakten negentien mensen door vuurwerkongelukken blind aan een oog. 'Vuurwerk in handen van de consument is te risicovol en vormt een gevaar voor de samenleving', zegt De Faber die als oogarts in het Rotterdamse Oogziekenhuis werkt.
Volgens de OVV is een totaalverbod op consumentenvuurwerk niet nodig omdat groot deel van het siervuurwerk, zoals fonteinen en ander vuurwerk weinig kwaad kan. De Faber doet dat als een fabel. 'We zien ook veel letsel door omvallenden potten, te vroeg ontploft siervuurwerk of vuurwerk dat ondeugdelijk is.'
Jaarlijks zorgt de viering van oud en nieuw in z’n huidige vorm voor te veel letsel, schade en maatschappelijke overlast, stelt De Faber.
Al jaren roepen artsenorganisaties, politieke partijen en de grootste verzekeraar Achmea via het nationale Vuurwerkmanifest op om een letsel- en schadevrij Oud en Nieuw te organiseren. Ruim duizend organisaties hebben zich bij het manifest aangesloten en 50.000 mensen hebben dit ondertekend.
Politie: Vuurwerk ernstige bedreiging
De politie kan zich helemaal vinden in het advies van de OVV om knalvuurwerk en vuurpijlen te verbieden. 'Dit onderzoek bevestigt ons beeld dat knalvuurwerk en vuurpijlen een ernstige bedreiging vormen voor de veiligheid van - vaak jonge - burgers, politiemensen en andere hulpverleners', reageert korpschef Erik Akerboom.
Volgens Akerboom is het 'vijf voor twaalf' voor de veiligheid tijdens de jaarwisseling. 'Wij willen allemaal in Nederland een feestelijke en veilige jaarwisseling.'
Net als de OVV vindt Akerboom dat er geen reden is om veilig siervuurwerk te verbieden. De politie kan naar eigen zeggen agenten, andere hulpverleners en burgers niet goed meer beschermen tegen het steeds explosiever wordende vuurwerk.
Vuuwerkbranche: Bang voor symboolpolitiek
De vuurwerkbranche is blij dat in het voorstel van de Onderzoeksraad voor Veiligheid ook de aanpak van illegaal vuurwerk en handhaving van de openbare orde speerpunten zijn. Toch is ze ook bang dat de aanbeveling om vuurpijlen en rotjes te verbieden slechts symboolpolitiek is.
'Het wekt de indruk dat je daarmee de problemen oplost. Maar jongeren die voor overlast zorgen, lopen heus niet rond met legaal Nederlands vuurwerk', zegt Leo Groeneveld van de Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland (BPN).
De verkoop van legaal knalvuurwerk loopt volgens hem al terug. 'Toch wordt er nog steeds veel geknald, maar dan vooral illegaal. Tweederde van het knalvuurwerk in ons land is illegaal en juist daar hebben de mensen last van en juist daardoor ontstaan letsel en vernielingen', aldus Groeneveld. Hij vreest ook dat een verbod juist leidt tot meer invoer van illegale producten.
Bron: ANP