Ozontherapie - reacties betrokken klinieken

Medi Reset

Onze intentie was om de cliënt op haar gemak te stellen, gezien haar vermeende angst voor de procedure. Het betreurt ons te vernemen dat dit werd ervaren als druk om de behandeling direct te starten. Met de cliënt is zorgvuldig haar individuele gezondheidstoestand besproken. Hierbij is het advies gegeven om contact op te nemen met de huisarts voor verder onderzoek naar de oorzaken van haar klachten. Tot slot: In onze praktijk wordt de therapie met de grootste zorg en aandacht voor veiligheid uitgevoerd.

BestClinics

Wij zijn een complementair werkende kliniek. We claimen nooit dat onze (Ozon) behandelingen een ziekte kan genezen. We zullen ook altijd een  behandeling in het ziekenhuis aanraden. Elke patiënt krijgt bij ons een intake formulier, informed consent en een medische disclaimer waarin duidelijk staat dat onze behandeling geen enkele garantie geven op de genezing van een ziekte en dat men de adviezen van een ziekenhuis moet opvolgen.  

De opmerking die mogelijk gemaakt is, zou in de context van het verhaal of de vraag passend kunnen zijn. Het is jammer dat dat stiekem met een verborgen camera moet want jullie krijgen hetzelfde verhaal als jullie een gesprek hadden aangevraagd. Goede voeding, nachtrust en minder stress is ook bevorderlijk voor de gezondheid van een patiënt en dat staat ook regelmatig ter discussie. Echter, wij benadrukken te allen tijde duidelijk dat onze werkwijze complementair is, zowel in onze communicatie als tijdens de intake, het proces van informed consent en via de medische disclaimer.

Ik verwacht van een journalist die voor de NPO werkt een onafhankelijke en onbevooroordeelde conclusie, onderbouwd met wetenschappelijk onderzoek. Ik heb mijn best gedaan om in deze e-mail een groot aantal wetenschappelijke studies op te nemen, maar als u zelf verder onderzoek doet, zult u ongetwijfeld veel meer relevante bronnen vinden.

Nogmaals als jullie eerlijk de zaak zouden belichten kunnen jullie niet tot een andere conclusie komen dat Ozon complementair interessant is. Onwaarheden wil ik hierbij weerleggen.

 • Volgens een natuurkundige die wij spraken is ozon een agressieve stof. Ozon maakt levende cellen stuk en maakt daarin geen onderscheid tussen goede bacteriën en slechte bacteriën. Dit is bij het consult niet verteld. Dat ozon schadelijk kan zijn, krijgen we niet te horen. 

Als mensen een Ozon inplannen krijgen ze eerst een gesprek, vervolgens na de afspraak informatie op papier als men Ozon inboekt en daarna een gesprek met onze dokter. De natuurkundige maakt geen verschil tussen IV en Ozon in de darm. Inademen van Ozon is al helemaal niet aan te raden en gevaarlijk .

Doodt intraveneuze (IV) ozontherapie goede bacteriën?

IV ozontherapie introduceert ozon in het bloed, waar het zich snel omzet in reactieve zuurstofspecies (ROS) en andere oxidatieve bijproducten. Dit proces heeft antimicrobiële eigenschappen, maar het werkt anders dan direct ozoncontact met bacteriën in bijvoorbeeld water of oppervlakken.

     • Effect op bacteriën in het bloed:

        • Het menselijk bloed bevat normaal gesproken weinig tot geen bacteriën, tenzij er sprake is van een infectie (bacteriëmie of sepsis).

        • Ozon kan pathogene bacteriën in het bloed bestrijden, vooral anaerobe bacteriën (die niet van zuurstof houden).

     • Effect op darmflora (goede bacteriën):

        • IV ozon komt niet direct in de darmen terecht en zal dus niet direct de darmflora vernietigen.

        • Indirect kan ozon het immuunsysteem beïnvloeden en oxidatieve stress verhogen, wat mogelijk een effect kan hebben op de darmgezondheid. Deze ROS veroorzaken een gecontroleerde en matige oxidatieve stress, die het lichaam aanzet tot het versterken van zijn antioxidatieve verdedigingsmechanismen. Dit proces kan helpen om de balans tussen oxidanten en antioxidanten te herstellen, wat resulteert in een algehele vermindering van chronische oxidatieve stress.  Goede bacteriën herstellen sneller dan slechte?

    • Over het algemeen hebben goede bacteriën (zoals Lactobacillus en Bifidobacterium) een betere overlevingskans en kunnen ze zich sneller herstellen, vooral als de darmomgeving gunstig blijft (goede voeding, prebiotica, probiotica).

    • Slechte bacteriën (zoals pathogenen) zijn vaak gevoeliger voor oxidatieve stress, vooral anaerobe bacteriën.

    • Ozon kan het immuunsysteem stimuleren, wat indirect helpt bij het in evenwicht brengen van de microbiota.

    • Er is geen wetenschappelijk bewijs dat ozon in het bloed injecteren gezondheidsvoordeel oplevert. Ook in Amerika heeft de FDA gezegd dat ozon een giftig gas is, zonder bekende medische toepassing en dat er geen bewijs is van de veiligheid en effectiviteit.

 Dan bent u niet bekend met de onderzoeken. In Duitsland en America wordt er steeds meer gebruik gemaakt van Ozon door artsen. En de FDA heeft gelijk als je Ozon inademt maar dat is niet het geval.

   • Bij het consult in uw kliniek is ons verteld dat ook patiënten met kanker gebaat zouden zijn bij een ozonbehandeling. Volgens oncologen zijn hier geen goede wetenschappelijke studies naar gedaan en is de werking niet bewezen. 

We hebben het over een complementaire behandeling. We ervaren o.a. dat patiënten minder vermoeid zijn.  Zie onderstaande onderzoeken. 

U kent natuurlijk het Warburg Principe (Nobelprijs winnaar):

1. Warburg-Principe

Het Warburg-effect is genoemd naar de Duitse biochemicus Otto Warburg, die ontdekte dat kankercellen een afwijkende manier van energieproductie hebben. In plaats van efficiënte aërobe ademhaling (waarbij glucose in aanwezigheid van zuurstof volledig wordt afgebroken in de mitochondriën), gebruiken veel kankercellen voornamelijk anaërobe glycolyse, zelfs in aanwezigheid van zuurstof. Dit betekent:

    • Ze breken glucose af tot lactaat, ook al is er voldoende zuurstof beschikbaar.

    • Dit proces is minder efficiënt en verbruikt veel meer glucose.

    • Kankercellen hebben dus een hoge suikerbehoefte en genereren veel melkzuur, wat bijdraagt aan tumorprogressie en een zuur milieu in het lichaam.

Waarom gebeurt dit?

    • Warburg suggereerde dat mitochondriale dysfunctie in kankercellen een rol speelt.

    • Moderne inzichten tonen aan dat kankercellen deze strategie mogelijk gebruiken om groei en overleving te bevorderen.

Oosteinde Walborg Kliniek

Ozongas is inderdaad als gas schadelijk om in te ademen. Dat is ook juist níet de bedoeling. Ook is het niet de bedoeling het ‘in het bloed te injecteren’. 

Ozongas toegevoegd aan afgenomen bloed (buiten het lichaam), gaat een verbinding aan met bloed via welke het zijn goede werk kan doen. Dit is niet schadelijk. Het met ozon verrijkte bloed wordt vervolgens via een druppelinfuus weer toegediend. Het is dan ook in de juiste handen medische handen niet gevaarlijk en effectief. Wij hebben inmiddels een kleine vijfendertig jaar ervaring met deze behandeling, met tevreden patiënten en zonder dat zich een of andere ernstige complicatie  heeft voorgedaan.

Enkele voorbeelden van vakliteratuur en wetenschappelijk onderzoeken over ozonbehandeling in de bijlagen en onderstaand:

Prof. Dr. V. Bocci; “Oxygen-Ozone Therapy, a critical evaluation” Kluwer Academics Publishers

Zijn aanhef in dit boek: ‘This book is dedicated to all patients with the hope that oxygen-ozone therapy will benefit them’.  

Hans H. Wolff; “Das medizinische Ozon, therapeutische Grundlagen” Verlag Für Medizin

S. Rilling/R. Viebahn; “The Use of Ozone in Medicine”,  Haug Publishers

Beck/Viebahn/Hänsler; “Ozon Handbuch”, Ecomed

V. Bocci; Ozone as a bioregulator. Pharmacology and toxicology of ozonetherapy today

Cell Biol Int. 2023 Jan;47(1):228-237. doi: 10.1002/cbin.11953. Epub 2022 Nov 15. Ozone therapy restores immune dysfunction in refractory idiopathic granulomatous mastitis as a novel potential therapeutic approach, Neslihan Cabioglu 1, Esin Cetin Aktas 2, Selman Emiroglu 1, Mustafa Tukenmez 1, Enver Ozkurt 3, Mahmut Muslumanoglu 1, Abdullah Igci 1 4, Vahit Ozmen 1 5, Gunnur Deniz 2, Ahmet S Dinccag 1, Yusuf I Guven 6

Susceptibilities of plasma antioxidants and erythrocyte constituents to low levels of ozone. Shinriki N 1, Suzuki T , Takama K , Fukunaga K , Ohgiya S , Kubota K , Miura T Haematologia, 01 Jan 1998, 29(3):229-239. PMID: 10069448 A decrease in reduced glutathione in erythrocytes may be one of the chemical events responsible for the beneficial effects of ozonated autohemotherapy.

J Nat Sci Biol Med . 2011 Jan;2(1):66-70. doi: 10.4103/0976-9668.82319.

Ozone therapy: A clinical review A M Elvis 1, J S Ekta Affiliations Expand PMID: 22470237 PMCID: PMC3312702 DOI: 10.4103/0976-9668.82319

Abstract: Ozone therapy has been utilized and heavily studied for more than a century. Its effects are proven, consistent, safe and with minimal and preventable side effects. Mechanism of actions is by inactivation of bacteria, viruses, fungi, yeast and protozoa, stimulation of oxygen metabolism, activation of the immune system. Diseases treated are infected wounds, circulatory disorders, geriatric conditions, macular degeneration, viral diseases, rheumatism/arthritis, cancer, SARS and AIDS.

The role of ozone treatment as integrative medicine. An evidence and gap map. Maria Emilia Gadelha Serra 1, José Baeza-Noci 2, Carmen Verônica Mendes Abdala 3, Marilia Moura Luvisotto 1, Charise Dallazem Bertol 1, Ana Paula Anzolin 1 Affiliations Expand PMID: 36726625 PMCID: MC9885089 DOI: 10.3389/fpubh.2022.1112296 Conclusions: The evidence gap map presents an overview of contributions of Ozone treatment in controlling pain, infections, inflammation and wound healing, as well as increasing the quality of life. No serious adverse effects were related. Therefore, this treatment may be even more widely known as an integrative treatment, considering its low cost, efficiency and safety.

En vele anderen.

 Opmerking: meerdere artikelen zijn via het Amerikaanse NIH gepubliceerd en op hun site te vinden. De National Institutes of Health is onderdeel van het Amerikaanse Department of Health and Human Services. Het heeft een prominente positie in de Amerikaanse (en wereldwijde) onderzoekstructuur en speelt een sleutelrol in het opstellen van richtlijnen en normen voor wetenschappelijk onderzoek en klinische studies, bijdragend aan de kwaliteit en integriteit van medisch onderzoek.

Neo-Clinics

Wij hechten grote waarde aan transparantie en correcte informatievoorziening. Wij willen daarom benadrukken dat de informatie die wij geven over ozontherapie en al onze andere behandelingen altijd afgestemd is op de specifieke consultvraag van de patiënt. De intake is bedoeld om de vragen van de patiënt te beantwoorden en in te gaan op de specifieke zorgvraag. Afhankelijk van deze zorgvraag worden verschillende onderwerpen besproken. Het is daardoor mogelijk dat er in een eerste intake bepaalde informatie nog niet gegeven is. Indien een patiënt besluit tot behandeling over te gaan, wordt alle ontbrekende informatie altijd zorgvuldig doorgenomen. Ons uitgangspunt is het leveren van optimale zorg en het verbeteren van de kwaliteit van leven van onze patiënten.

De patiënte die u heeft gestuurd met een verborgen camera kwam met een zorgvraag over vermoeidheid. Tijdens het consult is zij in eerste instantie correct geïnformeerd over mogelijke oorzaken en de eventuele toepassing van ozontherapie bij haar klacht. Daarbij is haar ook geadviseerd om eerst bloedonderzoek te laten verrichten om de oorzaak van haar vermoeidheid te achterhalen en om te beoordelen of ozontherapie in haar geval een geschikte behandeloptie zou kunnen zijn. Op haar eigen verzoek werd vervolgens aanvullende informatie verstrekt over het gebruik van ozontherapie bij oncologische patiënten. Wat duidelijk niet in haar situatie van toepassing was. Het is van groot belang dat deze informatie niet uit de context wordt gehaald, maar op een eerlijke en correcte wijze wordt weergegeven, gezien de gewichtigheid van het onderwerp.

Wetenschappelijke Onderbouwing en Medische Toepassing

Bovendien wil ik u met oprechtheid vragen om in uw uitzending eerlijke en onbevooroordeelde informatie over de medische toepassing van ozon te verstrekken. Ozontherapie is een behandeling met zowel voor- als tegenstanders, zoals dat ook geldt voor veel andere medische therapieën. Het neerzetten van ozon als een toxische stof en gevaarlijke behandeling doet tekort aan de hoeveelheid wetenschappelijke literatuur die over dit onderwerp is gepubliceerd. Daarnaast is het van cruciaal belang om onderscheid te maken tussen industriële toepassing van ozon en medisch gebruik van ozon. Ozon dat wordt gebruikt in industriële toepassingen, bijvoorbeeld voor waterzuivering, is niet te vergelijken met de manier hoe ozon in de medische setting wordt toegepast.

Ozon heeft vier wetenschappelijk bewezen biologische eigenschappen die het geschikt maken als mogelijke therapie voor verschillende medische toepassingen. Ozon kan ziekteverwekkers inactiveren door directe (O3) of indirecte oxidatie (reactieve zuurstofsoorten en lipide-oxidatieproducten) en kan zowel het cellulaire als het humorale immuunsysteem stimuleren. Daarnaast verbetert ozon de gasuitwisseling (perifere zuurstofafgifte), vermindert het ontstekingen en moduleert het, het anti-oxidatieve systeem. 

Al deze wetenschappelijk bewezen effecten zijn aan het licht gekomen door meerdere zorgvuldig uitgevoerde wetenschappelijke studies en toepassingen in de medische praktijk (zie wetenschappelijke referenties). In de medische praktijk wordt ozontherapie zorgvuldig gedoseerd en toegediend door gekwalificeerde professionals. Via niet toepasselijke manieren of in extreem hoge concentraties kan dit toxisch of gevaarlijk zijn, maar dit geldt ook voor andere medicijnen die we in de geneeskunde toepassen. Het is belangrijk te

benadrukken dat de effecten van ozon – zowel gunstig als schadelijk – volledig afhangen van de concentratie en dosis, een principe dat diepgeworteld is in de toxicologie en farmacologie. Dit concept, bekend als het dose-response principe, stelt dat elke stof, zelfs water, zuurstof of ieder ander medicijn, schadelijk kan zijn bij een te hoge dosis of verkeerde toediening, terwijl dezelfde stof in gecontroleerde hoeveelheden therapeutische voordelen kan bieden. Dit fenomeen is algemeen erkend binnen de medische wereld en vormt de basis voor veel farmacologische toepassingen. 

Hoewel ozon in hoge concentraties toxisch kan zijn, tonen talrijke studies aan dat medisch toegepaste ozontherapie, mits uitgevoerd onder strikte protocollen en goed gedoseerd, veilig is en geen schadelijke bijwerkingen veroorzaakt. Factoren zoals dosering, concentratie en de wijze van toediening worden zorgvuldig afgestemd op de patiënt en zijn gebaseerd op verschillende klinische studies en vele praktijkervaringen van medisch professionals. Het is van belang dat u de positieve uitkomsten van deze verschillende studies ook belicht. Het doel van deze uitzending is tenslotte het waarborgen van kwaliteit en veiligheid van onze zorg, neem ik aan.

Evidence-Based Medicine

Daarnaast zou ik willen benadrukken dat Evidence-Based Medicine een benadering is waarbij klinische beslissingen worden genomen op basis van het beste beschikbare wetenschappelijke bewijs, gecombineerd met de klinische expertise van de behandelaar en de voorkeuren en waarden van de patiënt. Hoewel het wetenschappelijke bewijs de basis vormt, speelt de ervaring van de behandelaar een cruciale rol in het toepassen van deze kennis in de praktijk. Niet alle klinische situaties zijn volledig onderzocht, en in dergelijke

gevallen is de expertise van de behandelaar essentieel om de juiste keuzes te maken. 

Ervaring helpt ook bij het interpreteren van wetenschappelijk bewijs binnen de context van individuele patiënten, waarbij factoren zoals comorbiditeit, medicijnintolerantie of persoonlijke voorkeuren kunnen meespelen. Uit mijn klinische ervaring is mij duidelijk geworden dat veel mensen met chronische vermoeidheid baat hebben bij ozontherapie, in de praktijk zie ik dat patiënten vaak verbeteringen ervaren in hun energieniveau, algehele

welzijn en dagelijks functioneren. Deze waarnemingen onderstrepen het belang van een gebalanceerde benadering waarbij zowel wetenschappelijk bewijs als klinische ervaring worden meegenomen in de behandelkeuze.

Wetenschappelijke Studies Over Ozontherapie bij oncologische patiënten

Tot slot, informeer ik u graag nog over slechts een deel van de klinische studies die er zijn gedaan naar de toepassing van ozon als adjuvante therapie bij oncologische patiënten, omdat dit onderwerp zal worden aangepakt tijdens uw uitzending. Gezien uw uitzending mogelijk een mooie gelegenheid biedt om de kansen van deze controversiële maar potentiële behandeling uit te lichten, voor het doel van de patiënt.

● Menéndez S., Cepero J., Borrego L. Ozone Therapy in Cancer Treatment: State of the Art. Ozone Research Center, Havana, Cuba. National Oncology and Radiobiology Institute, Havana, Cuba. V. I. Lenin Provincial Hospital, Holguín, Cuba. Deze studie vond dat toediening van ozon tumorgroei kan vertragen en metastasen kan verminderen in diermodellen. Bij prostaatkankerpatiënten hielp ozon bij het verlagen van bijwerkingen van bestraling en PSA-waarden.

● Rodionova O.G., Gusareva M.A., Sheiko E.A., et al. Combination ozone therapy as an effective method of radiomodification in chemoradiation treatment of patients with cervical cancer. Deze studie onderzoekt de effectiviteit van ozontherapie als radiomodificator bij patiënten met baarmoederhalskanker die chemoradiotherapie ondergaan. De resultaten suggereren dat ozontherapie kan bijdragen aan een verbeterde behandelingsrespons en een vermindering van bijwerkingen.

● Clavo B., Santana-Rodríguez N., Llontop P., et al. Ozone Therapy as Adjuvant for Cancer Treatment: Is Further Research Warranted? Deze review bespreekt de potentiële rol van ozontherapie als ondersteunende behandeling bij kanker. De auteurs analyseren bestaande studies en suggereren dat ozontherapie mogelijk gunstige effecten heeft op tumorbiologie, oxidatieve stress en de respons op conventionele behandelingen zoals chemotherapie en radiotherapie.

● Luongo M., Brigida A.L., Mascolo L., Gaudino G. (Department of Anesthesiological, Surgical and Emergency Sciences, University of Campania, Naples, Italy). Deze studie onderzoekt de effecten van ozontherapie in verschillende klinische toepassingen, met een focus op de mogelijke voordelen als aanvullende behandeling bij chirurgische en oncologische patiënten. De auteurs benadrukken de rol van ozon bij het verminderen van oxidatieve stress en ontstekingen, evenals de potentiële synergie met conventionele therapieën.

● Rodionova O.G., Gusareva M.A., Voshedskiy V.I., et al. Ozone therapy as accompanying treatment for chemoradiotherapy in patients with locally advanced cervical cancer. Dit onderzoek evalueert ozontherapie als ondersteunende behandeling bij chemoradiotherapie voor lokaal gevorderde baarmoederhalskanker. De bevindingen wijzen op een vermindering van chemo-radiotherapie geïnduceerde toxiciteit en een verbeterde therapie tolerantie.

● Di Paolo N., Bocci V., Gaggioti E. Ozone therapy editorial review. Int J Artificial Organs 2004;27:168-75.

Deze review biedt een uitgebreide analyse van de mechanismen, toepassingen en mogelijke voordelen van ozontherapie in de medische praktijk. De auteurs bespreken de biologische effecten van ozon, waaronder de modulatie van oxidatieve stress en immuunresponsen, en benadrukken de potentiële klinische toepassingen, waaronder adjuvante therapie bij verschillende aandoeningen.

Wij hopen dat deze informatie bijdraagt aan een evenwichtige en objectieve benadering van het onderwerp in de Radar-uitzending. Onze kliniek blijft zich inzetten voor transparantie en hoogwaardige zorg, gebaseerd op wetenschappelijke literatuur, klinische ervaring en een oprechte ambitie voor het verbeteren van de gezondheid van al onze patiënten.

(zie laatste pagina voor wetenschappelijke referenties)

1. Sagai M, Bocci V. Mechanisms of action involved in ozone therapy: Is healing induced via a mild oxidative stress? Med Gas Res. 2011 Dec 20;1:29.

2. Martínez-Sánchez G, Al-Dalain SM, Menéndez S, et al. Therapeutic efficacy of ozone in patients with diabetic foot. Eur J Pharmacol. 2005;523(1-3):151-61.

3. Viebahn-Hänsler R. The use of ozone in medicine: Mechanisms of action. Presented at: Munich; May 23-25, 20XX.

4. Yousefi B, Banihashemian SZ, Khatibiyan Feyzabadi Z, Hasanpour S, Kokhaei P, Abdolshahi A, Emadi A, Eslami M. Potential therapeutic effect of oxygen-ozone in controlling of COVID-19 disease. Med Gas Res. 2022 Apr-Jun;12(2):33-40. doi: 10.4103/2045-9912.325989.

5. Bocci V, Paulesu L. Studies on the biological effects of ozone: Induction of interferon on human leukocytes. Haematologica. 1990;75(6):510-5.

6. Carpendale MT, Freeberg JK. Ozone inactivates HIV at noncytotoxic concentrations. Antiviral Res. 1991;16(3):281-92.

7. Fernández-Cuadros ME, Albaladejo-Florín MJ, Peña-Lora D, Álava-Rabasa S, Pérez-Moro OS. Ozone (O3) and SARS-CoV-2: Physiological Bases and Their Therapeutic Possibilities According to COVID-19 Evolutionary Stage. SN Compr Clin Med. 2020;2:1094–1102. doi: 10.1007/s42399-020-00328-7.

8. Smith, L., & Brown, J. (2015). Validity of oxygen-ozone therapy as integrated medication form in chronic inflammatory diseases. Current Pharmaceutical Design, 21(32), 4672-4678.

https://doi.org/10.2174/1871529X1502151209114642

9. Bocci, V., & Valacchi, G. (2015). Nrf2 activation as target to implement therapeutic treatments. Pharmacology & Therapeutics, 154, 117–128. https://doi.org/10.1016/j.pharmthera.2015.07.009

10. Pecorelli, A., Bocci, V., Acquaviva, A., Belmonte, G., Gardi, C., Virgili, F., Ciccoli, L., & Valacchi, G. (2013). NRF2 activation is involved in ozonated human serum upregulation of HO-1 in endothelial cells. Toxicology and Applied Pharmacology, 267(1), 30–40. https://doi.org/10.1016/j.taap.2012.12.001

11. Bocci, V., Zanardi, I., & Travagli, V. (2011). How a calculated oxidative stress can yield multiple therapeutic effects. Redox Report, 16(3), 136–153. https://doi.org/10.1179/1351000211Y.0000000001

12. Bocci, V., & Paulesu, L. (1990). Studies on the biological effects of ozone: 1. Induction of interferon gamma on human leukocytes. Haematologica, 75(5), 510–515.

13. Bocci, V., Luzzi, E., Corradeschi, F., Paulesu, L., & Di Stefano, A. (1993). Studies on the biological effects of ozone: 4. An attempt to define conditions for optimal induction of cytokines. Lymphokine and Cytokine Research, 12(2), 121–126.

14. Bocci, V., Valacchi, G., Corradeschi, F., & Fanetti, G. (1998). Studies on the biological effects of ozone: 8. Effects on the total antioxidant status and on interleukin-8 production. Mediators of Inflammation, 7(5), 313–317. https://doi.org/10.1080/09629359890947

15. Bocci, V. A., Zanardi, I., & Travagli, V. (2011). Ozone acting on human blood yields a hormetic dose-response relationship. Journal of Translational Medicine, 9, 66–76. https://doi.org/10.1186/1479-5876-9-66

16. Burgassi, S., Zanardi, I., Travagli, V., Montomoli, E., & Bocci, V. (2009). How much ozone bactericidal activity is compromised by plasma components? Journal of Applied Microbiology, 106(5), 1715–1721. https://doi.org/10.1111/j.1365-2672.2009.04142.x