Poeptransplantatie tegen schildklieraandoening
Poep, hoe vies het ook klinkt, wordt ingezet als experimenteel medicijn tegen ontstekingsziekten. Wereldwijd wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar toepassingen van deze methode waarbij een verdunde feces vorm met een sonde in de neus naar de darmen wordt geleid. Onlangs kreeg het UMC Amsterdam nog een grote subsidie voor vervolgonderzoek naar het genezen van diabetes type 1. In Dokters van Morgen (overgenomen door Radar) volgen we Geert-Jan, die een voorstadium van de schildklieraandoening Hashimoto heeft en met de transplantatie hoopt om niet de ziekte van Hashimoto te krijgen.
Het is begin 2019 als Geert-Jan plotseling veel begint af te vallen. Een kilo per week zonder dat hij daar enige moeite voor doet. 'Ik kon de kilo's wel missen, dus in eerste instantie dacht ik: prima!', vertelt Geert-Jan aan Dokters van Morgen. Maar al snel krijgt hij ook andere klachten zoals pijn op de borst. Twee keer bloedonderzoek levert niets op en ook een CT-scan niet.
Omgekeerde symptomen bij Geert-Jan
In Bulgarije doet Geert-Jan vervolgens uitgebreider onderzoek en daar blijken zijn schildklierwaarden af te wijken. Het gekke is, de symptomen bij Geert-Jan zijn omgekeerd: mensen met een te traag werkende schildklier (of een voorstadium daarvan) worden juist zwaarder en hebben weinig energie. Geert-Jan heeft juist heel veel energie en viel dus erg af. Een ander nare bijwerkingen van een traag werkende schildklier zijn: stemmingswisselingen, zoals prikkelbaarheid.
Na de diagnose wordt Geert-Jan gewezen op onderzoek aan het Amsterdam UMC. Aline Fenneman doet daar promotieonderzoek naar de ziekte van Hashimoto. Of beter: naar het voorstadium daarvan en naar het voorkómen van daadwerkelijk de ziekte van Hashimoto. Als dat lukt hoeven mensen niet hun leven lang medicatie te gebruiken.
Wat is Hashimoto?
Hashimoto is een auto-immuunziekte waarbij het eigen afweersysteem de schildklier aanvalt en kapot maakt. Het gevolg hiervan is dat er op den duur te weinig schildklierhormoon gemaakt kan worden. Dit heeft effect op vele (zo niet alle) systemen en organen van het lichaam, waardoor zich een groot aantal (mogelijke) uiteenlopende klachten voordoen. Mensen met Hashimoto moeten levenslang medicatie gebruiken.
Fenneman zoekt een specifieke groep patiënten, want als eenmaal Hashimoto is vastgesteld krijgen zij medicijnen en kunnen zij niet meer meedoen met haar onderzoek. Eerder onderzoek heeft laten zien dat mensen met de ziekte van Hashimoto een veranderde samenstelling van de darmflora hebben. Door teveel 'slechte' darmbacteriën kan het evenwicht in de darm verstoord raken, waardoor ons afweersysteem aangezet wordt en de schildklier (hormoonproducerende) cellen afgebroken worden (het zogenaamde auto-immuun afbraakproces).
Dubbelblind onderzoek
Fenneman wil met haar onderzoek (dubbelblind) kijken of mensen die een aantal keer een fecestransplantatie ondergaan een darmflora krijgen waardoor de schildklierziekte niet optreedt. Geert-Jan doet mee aan dat onderzoek maar weet, uit oogpunt van de wetenschappelijkheid van het onderzoek, niet of hij zijn eigen poep getransplanteerd krijgt, of die van een donor.