Jerry de Bruijn heeft zijn huis in Brielle net verkocht. Een oplichter bestelt bij de webwinkel About You dure sneakers en laat dit postpakket afleveren bij Jerry's net verkochte, lege huis. Natuurlijk is er niemand aanwezig.

Jerry vermoedt dat oplichters via Funda speuren naar net verkochte huizen. 

Geen legitimatieplicht

Oplichters kiezen bewust voor de optie achteraf betalen, want dan kunnen zij proletarisch winkelen. Als er niemand thuis is, ontvangen zij op hun prepaid mobiel een bericht dat ze het postpakket kunnen oppikken bij een post afhaalpunt in de buurt. Omdat veel webshops kiezen voor de goedkoopste verzendmogelijkheid – verzenden zonder aanvullende diensten – is er geen legitimatieplicht en loopt de oplichter zo bij het afhaalpunt weg met het dure postpakket zonder te betalen.  

Deurwaarder

Vervolgens ontvangt Jerry de Bruijn aanmaningen van de webshop About You en hij krijgt een deurwaarder achter zich aan, maar Jerry heeft helemaal geen sneakers besteld. 'Ik heb schoenmaat 47, dus ik pas die Nikes niet eens! De fraudeur heeft een app of mailtje gehad: "U was niet thuis", en die veranderde het afleveradres dan naar de plaatselijke supermarkt.' Jerry stapt uiteindelijk naar de politie om aangifte te doen. 

Twee manier van verzenden

Een woordvoerster van PostNL legt uit dat webshops zelf bepalen op welke manier een pakket verzonden wordt. Er zijn twee manieren van verzenden: Bij verzenden met aanvullende diensten is er altijd een ID-plicht. De ontvanger moet tekenen en het documentnummer van de afhaler wordt geregistreerd. Maar als een webshop kiest voor verzending zonder aanvullende diensten (dit is goedkoper), dan is er geen legitimatieplicht en hoeft de ontvanger alleen naam, adres en postcode te noemen bij het ophalen van het pakket. In dit geval het adres van Jerry. 

ID-check kost 4,50 euro extra

PostNL wil niet zeggen hoeveel webshops gebruik maken verzenden zonder aanvullende diensten en wat dat scheelt in tarief. Gedupeerde Jerry de Bruijn heeft inmiddels achterhaald dat de dure verzendoptie met ID-check 4,50 euro extra kost per verzending. 'Dus die kosten zijn een dure grap voor bedrijven. Desalniettemin mogen mensen niet de dupe worden', vindt hij. 

Politie heeft tijdgebrek

Bovendien wordt er met zijn aangifte niets gedaan. 'De politie heeft per brief laten weten geen onderzoek te gaan verrichten wegens tijdgebrek. Zoals verwacht is mijn aangifte vooral een formele zaak', zegt Jerry.

Moeilijk op te sporen

De politie heeft natuurlijk ook weinig aanknopingspunten. De boeven werken met valse namen en mailadressen, een prepaid telefoon en een huisadres waarop ze niet wonen. Dus ze zijn moeilijk op te sporen. 

44 meldingen in zes maanden

De Fraudehelpdesk herkent deze vorm van postpakketfraude. 'De Fraudehelpdesk registreert oplichting met bestellingen bij webwinkels pas sinds augustus 2018. In de afgelopen zes maanden zijn er 44 meldingen binnengekomen van deze fraudevorm. Op jaarbasis zou je dus kunnen uitgaan van ongeveer honderd gevallen. In werkelijkheid het topje van de ijsberg; lang niet iedereen meldt het of doet aangifte', zegt woordvoerder André Vermeulen.

Versturen met ID-plicht: wel geadviseerd, niet verplicht

'Als bij het afhalen van een pakje altijd om een rijbewijs of ID-kaart wordt gevraagd, dan gaat het spelletje niet meer op. Maar zoals bekend gebeurt dat niet altijd', zegt Vermeulen. Het keurmerk Thuiswinkel Waarborg wil aangesloten webshops alleen adviseren om postpakketten te versturen met ID-plicht, maar het niet verplicht opleggen. 

Achteraf betalen

'Webshops hebben de vrijheid om zelf te kiezen welke verzendmethode ze gebruiken. Verzenden met aanvullende diensten is duurder. Het is dus een kosten-batenanalyse. Webwinkels investeren in allerlei checksystemen om fraude te voorkomen. Het is wel een feit dat bij achteraf betalen de kans op fraude groter is. Maar de Nederlandse wet verplicht webshops om een achteraf betaalmethode aan te bieden', zegt een woordvoerder van het webwinkelkeurmerk.

Account geblokkeerd

Jerry wil weleens af van al die aanmaningen voor schoenen, die hij nooit besteld heeft. Radarverslaggever Fons Hendriks belt met webshop About You. Een medewerker zegt: 'Ik ga het account blokkeren en doorgeven aan onze interne afdeling dat het fraude is. Jerry hoeft het bedrag niet te betalen.'

Zaak opgelost. Maar Jerry de Bruijn kreeg het zelf niet voor elkaar, ondanks diverse mails en een politie-aangifte. About You heeft de optie 'achteraf betalen' inmiddels weggehaald bij het bestellen van dure producten.

Ook de hulp van Fons Hendriks nodig? Vul het formulier in!