RADAR+: Hypotheekrenteaftrek
Niemand wil schulden hebben. Die moet je afbetalen en je bent ook nog geld kwijt aan rente. Maar een hypotheekschuld? Dat is juist fijn. Dan heb je aftrek. Hoe krom is die gedachte?
Dit is een artikel uit ons consumentenmagazine RADAR+
Dat wij zo dol zijn op hypotheekrenteaftrek is niet onze schuld. De politiek en de banken hebben ons in die richting geduwd. De politiek wilde het eigenwoningbezit stimuleren – vandaar de hypotheekrenteaftrek – en banken verdienen veel op hypotheken. De gemiddelde hypotheekschuld ligt rond de 2 ton. Dat is meer dan in welk ander land dan ook. Maar we hebben lekker renteaftrek, dus daar liggen we niet van wakker. Behalve dan als we tot die kleine miljoen huishoudens horen van wie de hypotheekschuld hoger is dan de waarde van het huis.
Stel dat je de gemiddelde Nederlander bent met een hypotheek van 2 ton
Bij een rente van 4 procent betaal je elk jaar € 8.000. Als je dat 30 jaar doet, heb je € 240.000 rente betaald. Dat is rente, geen aflossing. Die € 240.000 is weg en het huis is nog steeds niet van jou.
Stel dat je 40,4 procent belasting betaalt
Dan krijg je € 3.232 euro terug als hypotheekrenteaftrek, dus in werkelijkheid betaal je elk jaar € 4.768. Dat klinkt beter, maar ondertussen betaal je in 30 jaar toch € 143.040 rente. En eigenlijk nog meer. Als eigenaar van een huis (als het erop aankomt is de bank de eigenaar, maar we doen niet flauw) betaal je een eigenwoningforfait. Dat tel je op bij je inkomen en je betaalt er belasting over. Meestal is dat 0,75 procent van de woningwaarde, dus bij een huis van 2 ton is het € 1.500. Dat is € 606 extra belasting. Over 30 jaar gerekend is dat € 18.180, dus heb je in totaal € 161.220 betaald. Onnodig. Want als je je hypotheek eerder had afgelost, had je niet zoveel rente hoeven betalen. En op een gegeven moment ook geen eigenwoningforfait meer, want als je niet of nauwelijks hypotheekschuld hebt, is het eigenwoningforfait nul.
Een hypotheekschuld maakt kwetsbaar
Niet alleen bij werkloosheid (lager inkomen, dus minder aftrek, dus hogere woonlasten), of bij een scheiding (niet alleen de inboedel verdelen, maar ook de restschuld), maar even goed bij politieke besluiten.
Stel dat je een hoger salaris hebt en in 2015 52 procent belasting betaalde
Dan heb je om te beginnen sinds een paar jaar minder aftrek. De renteaftrek gaat in stapjes van een half procent naar uiteindelijk 38 procent. In 2016 is de aftrek 50,5 procent. Bij 52 procent kreeg je jaarlijks nog € 4.160 terug en betaalde je € 3.840 zelf. Dit jaar zou je € 4.040 terugkrijgen, dus € 3.960 zelf betalen. Maar toevallig zijn dit jaar de belastingschijven aangepast. Vorig jaar betaalde je vanaf € 57.585 52 procent belasting, dit jaar pas vanaf € 66.421. Met een inkomen daar tussenin betaal je nu € 4.768 van de hypotheekrente zelf. Je netto woonlasten per jaar zijn opeens € 928 hoger dan drie jaar geleden. Nu kun je zeggen dat je netto inkomen vanwege dat lagere belastingtarief hoger uitpakt en dat je huurwaardeforfait iets lager is geworden. Maar het feit dat je meer zinloze, weggegooide rente betaalt, staat als een huis.
Het kan nog erger
Hypotheekrente is sinds 2001 maximaal 30 jaar aftrekbaar. Dat betekent dat wie vóór die tijd al een hypotheek had, tot 2031 aftrek heeft. Dat is nog maar 15 jaar, dus voorbij voor je het weet. Aflossen is de enige remedie. Maar ja, die aftrek hè…
Dit artikel is eerder gepubliceerd in RADAR+, Lente 2016, nummer 2
Wil je meer van dit soort handige informatie? Kijk op radarplus.nl