Radar zoekt het voor je uit: zo effectief zijn deze medicijnen

Wat is het NNT?

Radar schreef eerder over het NNT, ook wel het aantal mensen dat een medicijn moet gebruiken zodat één persoon er baat bij heeft. Stel het NNT is tien, dan nemen negen personen het medicijn tot zich zonder effect en slaat het bij één iemand wel aan.

Het NNT is vaak belangrijk bij preventieve medicijnen. Je gaat er immers vanuit, wanneer je een medicijn slikt om een ziekte in de toekomst te voorkomen, dat voor je werkt. Het NNT geeft die kans weer. Radar besteedt in de uitzending van 2 oktober 2023 aandacht aan het NNT. Die medicijnen dienen voor het verlagen van cholesterol, de bloeddruk en voor het verdunnen van bloed of als antistollingsmedicijnen, en worden vaak gebruikt. 

Waarom is het belangrijk de NNT te weten?

Het NNT geeft je eerlijke informatie over hoe groot de kans is dat een medicijn werking op je heeft. Omdat deze preventieve medicijnen vaak heftige bijwerkingen kunnen hebben, is het prettig het NNT mee te kunnen nemen in je afweging om het medicijn te slikken. Bespreek dit echter altijd met je huisarts en stop nooit zonder overleg met het nemen van medicijnen. 

Radar heeft het NNT van verschillende soorten statines laten berekenen. Steeds wordt het NNT berekend naar het voorkomen van een coronaire hartziekte (als gevolg van slagaderverkalking of afwijking in de kransslagader), of hart-en vaatziekten (als gevolg van een verhoogd cholesterol of verhoogde bloeddruk). Het NNT is altijd een gemiddelde en kan verschillen per medicijn, ook speelt je huidige gezondheid een grote rol. De uitkomst is dus voor elk persoon verschillend en de werking van het medicijn ook. Overleg daarom altijd met je arts en bespreek jouw individuele situatie. 

Is de kans op bijwerkingen groter dan de kans dat een medicijn je redt?

Statines

Statines remmen de aanmaak van cholesterol waardoor het vetgehalte in het bloed daalt, het is daarom ook wel een cholesterolverlagend medicijn. Hierdoor worden coronaire hartziekten voorkomen.

Voor de gehele medicijngroep Statine is het NNT 27. Dat betekent dat 26 mensen een statine moeten slikken om één geval coronaire hartziekte te voorkomen. Daarnaast moeten 63 mensen het medicijn slikken om in één geval overlijden te voorkomen. Er zijn veel verschillende soorten statines. 

Veelvoorkomende bijwerkingen van Statines zijn krampen en spierpijn, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid en maag-en darmklachten. 

Op de ene illustratie is een situatie zichtbaar waarin niemand statines tot zich neemt. Van de honderd mensen krijgen tachtig mensen sowieso geen hart-of vaatziekte. Twintig mensen daarvan krijgen wel een hart-of vaatziekte (de bolletjes zijn blauw ingekleurd). De groep waarop het onderzoek is uitgevoerd is dus divers naar gezondheidssituatie, medicijngebruik en kans op ziekte. Op de tweede illustratie is het effect van statines zichtbaar bij deze onderzoeksgroep. Op de rechter afbeelding is zichtbaar dat door het gebruik van statines zeven mensen geen hart-of vaatziekte krijgen. 

Bètablokkers

Bètablokkers blokkeren de werking van bèta-adrenerge receptoren. Hierdoor wordt de hartslag vertraagd en de bloeddruk verlaagd. De kans op hart-en vaatziekten neemt door het slikken van bètablokkers af, net als coronaire hartziekten. Een bekende bètablokker is metoprolol. 

Voor Bètablokkers is het NNT 125. Dat betekent dat 124 mensen bètablokkers moeten gebruiken en in één geval hart-en vaatziekten wordt voorkomen. Voor een coronaire hartziekte ligt het NNT op 200. 199 mensen nemen bètablokkers tot zich om in één geval een coronaire hartziekte te voorkomen. Om één overlijden aan de gevolgen van hart-en vaatziekte of een coronaire hartziekte te voorkomen, moeten 499 mensen bètablokkers tot zich nemen (NNT is 500).

De meest voorkomende bijwerkingen bij het gebruik van een vorm bètablokker zijn zweten, maagdarmklachten en duizeligheid.

Thiaziden

Thiaziden is een medicijngroep die door middel van het uitscheiden, beter bekend als een plaspil, de bloeddruk verlaagd. Medicijnen binnen de groep thiaziden zijn effectief voor mensen met een hoge bloeddruk. Zo worden coronaire hartziekten en hart-en vaatziekten voorkomen. Een bekende thiazide is hydrochloorthiazide

Voor thiaziden ligt het NNT op ongeveer 26, dat betekent dat 25 mensen een thiazide moeten gebruiken om in één geval een hart-en vaatziekte te voorkomen. Voor een coronaire hartziekte ligt dat aantal op 111, dus 110 mensen moeten een thiazide gebruiken om één geval coronaire hartziekte te voorkomen. In het geval van overlijden ligt het aantal op 83. 82 mensen moeten een thiazide gebruiken om één overlijden te voorkomen. 

Veelvoorkomende bijwerkingen van thiaziden zijn spierpijn of spierzwakte, buikklachten, hartkloppingen of vermoeidheid. 

Plaatjesremmers

Plaatjesremmers remmen de werking van bloedplaatjes, die verantwoordelijk zijn voor klontering van het bloed, af.

Bij de medicijngroep plaatjesremmers ligt het NNT op 38 voor hart-en vaatziekten. 37 mensen moeten dus een plaatjesremmer gebruiken om één geval hart-en vaatziekte te voorkomen. Voor een maagbloeding ligt het NNT op 125. 124 mensen moeten dus een plaatjesremmer gebruiken om in één geval een maagbloeding te voorkomen. Om één overlijden te voorkomen moeten 83 personen een plaatjesremmer gebruiken. 

Veelvoorkomende bijwerkingen van de medicijngroep plaatjesremmers, zijn hoofdpijn, misselijkheid, rusteloosheid, bloeduitstortingen en blauwe plekken.