Reactie: Wethouder grondzaken Amsterdam Eric van der Burg

De wethouder snapt dat mensen geschrokken zijn. Zij zien nu pas wat al jaren als een zwaard van Damocles hen boven het hoofd hing. De verwachting was dat veel mensen zich zouden verdiepen in het voorstel en er rekening mee gehouden dat veel mensen zouden schrikken van de uitkomsten in de rekentool. Niet door de mogelijkheid om over te stappen naar eeuwigdurende erfpacht maar doordat mensen allemaal tegelijk inzicht krijgen in wat het betekent om erfpacht te hebben en iedere vijftig jaar een nieuwe prijs te krijgen op basis van de dan actuele marktwaarde.Hoe zijn de grondquota bepaald?

Als eerste is voor zo veel mogelijk individuele woningen (ruim 80% van alle woningen)  de grondwaarde bepaald door de WOZ waarde te verlagen met de herbouwkosten. Door de grondwaarde te delen door de WOZ waarde ontstaat een individuele grondquote. De grondquote is dus niets anders dan een hulpmiddel om eenvoudig uit de WOZ waarde het aandeel van de residuele grondwaarde te halen. Om uitschieters in straten op te vangen zijn deze individuele grondquotes vervolgens per straat gemiddeld: de buurtstraatquote. Deze individuele  grondwaarden zijn vervolgens met 10% verlaagd om te komen tot de erfpachtgrondwaarde, omdat het geen eigendom maar erfpacht is.Worden bepaalde wijken in Amsterdam straks alleen nog voor rijke mensen?

Overstappen aan de hand van de Overstapregeling is voor erfpachters gemiddeld genomen voordeliger dan in het huidige voortdurende erfpachtstelsel blijven. Als mensen een huis kopen dan doen zij er goed aan ook het feit dat er eventueel erfpacht op rust mee te wegen. De gemeente verwacht dat mensen dat nu nadrukkelijker zullen doen dan in het verleden en dat is verstandig. De woningen in Amsterdam stijgen de afgelopen jaren veel in waarde, of die stijging doorzet is niet te voorspellen. Een gemiddelde woning in Amsterdam kost op dit moment circa 270.000 euro.Is er een verschil in waarde tussen de huizen zonder en met erfpacht in Amsterdam?

De waarde van een woning wordt door veel verschillende factoren bepaalt. De erfpacht speelde hierin de afgelopen jaren een beperkte rol. Wat je zag is dat wanneer de looptijd van een tijdvak korter dan 10 jaar was, er prijsverschillen optraden. Dit kwam omdat banken bij de financiering van die woningen de onzekerheid over de hoogte van het opvolgende tijdvak gingen meewegen. Het feit dat er een nieuw tijdvak met een nieuwe canon aankwam resulteerde als gevolg daarvan in een lagere prijs.Grote kans dat mensen afkopen niet kunnen financieren en de verhoogde canon ook niet kunnen betalen toch?

In het huidige voortdurende erfpachtstelsel moeten erfpachters er rekening mee houden dat aan het einde van het tijdvak er een nieuwe canon zal worden bepaald op basis van de dan actuele marktwaarde. Als de waarde van de woning is gestegen dan zal de canon hoger zijn en het is verstandig  daar alvast  rekening mee houden. De keuze is aan erfpachters of ze de canon gaan betalen of deze wensen af te kopen. Bij canonherzieningen in het huidige stelsel zien wij als gemeente dat er nauwelijks erfpachters zijn die kiezen voor afkoop, maar de meesten kiezen voor betaling van de aangepaste canon.

Mensen die aan het einde van het tijdvak de hogere canon niet kunnen betalen kunnen een beroep doen op een vangnetregeling. In schrijnende situaties kunnen mensen hier een beroep op doen, ook als ze aan het einde van het tijdvak overstappen naar eeuwigdurende erfpacht.Zorgplicht van de gemeente na haar inwoners toe

De gemeente vindt het belangrijk dat kopers van woningen goed op de hoogte zijn van erfpacht en de consequenties daarvan. Bij de nieuwe uitgifte van grond organiseert de gemeente daarvoor bijeenkomsten met de toekomstige eigenaren, de gemeente geeft cursussen aan makelaars en zorgt voor informatie op papier en internet. Vanzelfsprekend kunnen mensen ook bellen of langskomen om zich te laten informeren.Moet de erfpacht niet gewoon afgeschaft worden?

Daar is geen meerderheid voor in de gemeenteraad. Amsterdam is nog steeds een stad waar een  meerderheid van de gemeenteraad voor erfpacht is. Ook als erfpacht zou worden  afgeschaft zal iedereen met een voortdurend erfpachtcontract bij het overstappen naar eigendom een eenmalig bedrag voor het kopen van de grond moeten betalen.Tot slot, wordt er nog iets aan gedaan? Komt er een nieuwe regeling die voordeliger is?

We zitten nu in de inspraakperiode. Deze loopt t/m 19 februari. Als de inspraak is afgelopen worden alle reacties bestudeerd. Het is nu nog te vroeg om te zeggen of er aanpassingen op het voorstel worden gedaan.