Reacties op uitzending cholesterol

Op de uitzending van Radar over cholesterol kwamen veel reacties in de verschillende media.

PvdA: onderzoek naar cholesterolverlagers [13-03-2007]

De PvdA in het Europees Parlement vraagt onafhankelijk EU-onderzoek naar cholesterolverlagers. Parlementslid Dorette Corbey heeft daarover vragen gesteld aan de Europese Commissie. Aanleiding is het Tros-programma Radar, waarin vorige week twijfels werden geuit over het nut van cholesterolverlagers. Eén miljoen Nederlanders slikken zulke medicijnen.

Bron: Financieel Dagblad

Tegenstrijdig advies cholesterolverlagers [14-03-2007]

De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) roept de honderdduizenden gebruikers van cholesterolverlagende middelen in ons land met klem op door te gaan met het gebruik van deze medicijnen.

Stoppen met het innemen van deze medicatie, zogeheten statines, zou volgens de vereniging "uitermate onverstandig" zijn en tot onnodige gezondheidsrisico's bij patiënten kunnen leiden.

Volgens de vereniging is het gevaar niet denkbeeldig dat veel mensen met te hoog cholesterol eigenhandig hun behandeling stoppen, sinds het zien van een recente uitzending van het TROS-tv-programma Radar. Daarin lieten enkele hartspecialisten uit binnen- en buitenland zich uitermate kritisch uit over de effectiviteit en bijwerkingen van deze medicijnen. Zo werd onder meer gesteld dat een hoog cholesterolgehalte niet per definitie tot hart- en vaatziekten leidt, en dat het slikken van statines derhalve onnodig zou zijn.

Zowel de NVVC, maar ook het Nederlands Huisartsen Genootschap NHG, signaleren in de spreekkamers van cardiologen en huisdokters onder patiënten veel onrust en verwarring sinds de hernieuwde cholesteroldiscussie.

De cardiologenvereniging heeft inmiddels de Nederlandse cardioloog dr. P. de Groot om zijn uitlatingen in de uitzending gekapitteld. Hem wordt kwalijk genomen dat hij eigener beweging en zonder overleg met zijn beroepsvereniging een kritische mening heeft verkondigd die "haaks staat op de heersende opvattingen en internationaal overeengekomen afspraken" over de behandeling van hoog cholesterol. "Door uw ondoordachte optreden als cardioloog heeft u de beroepsgroep in zijn geheel in een kwaad daglicht gesteld en onnodige onrust gebracht bij patiënten", aldus NVVC-voorzitter dr. W. Jaarsma in een woedende brief aan cardioloog De Groot.

De bekritiseerde hartspecialist blijft bij zijn standpunt, uitgesproken in de tv-uitzending, dat de patiënt onvoldoende wordt gewezen op de soms ernstige bijwerkingen van het statinegebruik.

Radar trekt nut van medicijn in twijfel. [15-03-2007]

Cardiologen roepen patiënten die cholesterolverlagers gebruiken op niet eigenhandig met de medicatie te stoppen. De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) luidt de noodklok na onrust die is ontstaan naar aanleiding van het TROS-programma Radar van vorige week maandag. In dat programma werden twijfels geuit over het nut van cholesterolverlagers, ook wel statines genoemd.

Een miljoen Nederlanders slikken cholesterolverlagers. In het tv-programma werd getwijfeld aan de werking van cholesterolverlagers en gewezen op de mogelijke bijwerkingen. Dit heeft volgens de cardiologen tot veel onrust onder patiënten geleid, zo bleek in de spreekkamers van de behandelend artsen.

De NVVC heeft de TROS gewezen op het effect van het programma en de Inspectie voor de Gezondheidszorg gevraagd op te treden tegen 'onzorgvuldige' journalistiek die de veiligheid van de patiënt in gevaar brengt. De Inspectie zegt de zorg van de cardiologen te delen en mee te willen denken over een manier waarop 'journalisten met het delicate thema zorg moeten omgaan'.

De Inspectie 'betreurt' de wijze waarop Radar met het thema is omgegaan en benadrukt niet te twijfelen aan de werking van dit soort geneesmiddelen.

PvdA-Europarlementariër Dorette Corbey heeft naar aanleiding van het programma de Europese Commissie gevraagd om een onafhankelijk onderzoek naar cholesterolverlagers. Corbey wil dat dit onderzoek 'op geen enkele manier wordt gesponsord of ondersteund door de farmaceutische industrie'.

Bron: VolkskrantCorbey heeft de volgende vragen gesteld:In 2005 heeft T. Lonngren, directeur van EMEA gepleit voor "meer onafhankelijk onderzoek naar medicijnen die door veel mensen gebruikte worden, zoals middelen voor mensen met chronische ziekten zoals diabetes of hart- en vaatziekten". Het televisieprogramma Radar zond op 5 maart 2007 een programma uit waar twijfels worden geuit over het nut van cholesterolverlagers. Uit veel onderzoek blijkt het nut van cholesterolverlagers (Gezondheidsraad, juli 2000). Toch zijn er ook andere geluiden en wordt het oorzakelijk verband betwijfeld tussen een hoog cholesterol gehalte en een verhoogde sterfte dan wel kans op hart- en vaatziekten. Met name voor ouderen (Weverling-Rijnsburger e.a. in the Lancet, oktober 1997) en voor vrouwen (zie www.health-heart.org/cholesterol.htm#vrouwen). Op www.lareb.nl blijkt dat cholesterolverlagende middelen als Lipitor en Zocor ook ernstige bijwerkingen kunnen hebben. De financiële belangen zijn groot. Cholesterolverlagende medicijnen (statines) worden relatief vaak voorgeschreven en zijn duur omdat de patenten nog niet verlopen zijn. Daarnaast investeert de voedingsindustrie in producten "die passen in een cholesterol verlagend dieet".

1. Is de Commissie van mening dat een oorzakelijk verband tussen hoge cholesterol en verhoogde kans op vervroegde sterfte wetenschappelijk voldoende stevig onderbouwd is? Zo ja, welke studies leveren voor vrouwen en ouderen een overtuigende onderbouwing?

2. Is er twijfel aan het oorzakelijke verband voor vrouwen en ouderen? Zo ja, welke consequenties heeft dit voor de toe te laten gezondheids- en voedingsclaims onder de verordening (EG) nr. 1924/2006

3. Onafhankelijk onderzoek zou ongerustheid bij patiënten en gebruikers van cholesterolverlagende middelen kunnen wegnemen. Is de Commissie bereid een onafhankelijk onderzoek te financieren naar het verband tussen het cholesterol gehalte en hart- en vaatziekten en naar de effectiviteit en bijwerkingen van de statines voor diverse groepen zoals vrouwen, mannen en ouderen.

Cholesterolverlagers: geen paniek, wel debat gewenst [16-03-2007]

Er was afgelopen week veel onrust en verwarring onder patiënten die cholesterolverlagers slikken. In het Tros-tv-programma 'Radar' hadden een Zweedse quasi-deskundige en een Nederlandse oud-cardioloog beweerd dat deze middelen in veel gevallen nutteloos zijn. Ondertussen zouden gebruikers er wel gruwelijke bijwerkingen van krijgen. Kortom, stoppen met die dingen.

Huisarts en cardioloog hadden vervolgens handenvol werk om hun patiënten gerust te stellen. Blijft u die medicijnen alstublieft slikken, adviseerden ze, want dat 'Radar'-verhaaldeugt niet: het staat haaks op de medische consensus. In werkelijkheid zijn de bijwerkingen zeldzaam. Het is juist schadelijk voor de gezondheid om het middel aan de kant te schuiven.

Yvo Smulders, internist in het VU medisch centrum, illustreert het gevaar met een sommetje. In Nederland schrijven artsen cholesterolverlagers (statines) voor aan mensen die minimaal 20 procent kans hebben om binnen tien jaar een hartinfarct te krijgen. De pillen verlagen het risico met een derde, dus tot ongeveer 14 procent. Anders gezegd: als honderd mensen met een verhoogd cholesterol statines gaan slikken, daalt het aantal infarcten van 20 naar 14.

Andersom geldt dit vermoedelijk ook: als honderd mensen met de behandeling stoppen, bijvoorbeeld vanwege de 'Radar'-uitzending,dan stijgt het aantal infarcten de komende tien jaar weer van 14 naar 20. Dat betekent zes patiënten extra, van wie er drie aan hun infarct zullen overlijden. Dat is een voorzichtige schatting, stelt Smulders. Want gemiddeld hebben statinegebruikers geen risico van 20, maar misschien wel van 30 procent. Daardoor loopt de schade in de praktijk al snel op tot 10 extra infarcten per 100 statineafhakers.

Het nut van deze pillen staat dus vast. Toch is er iets raars aan de hand. Nederland telt meer dan een miljoen (!) statinegebruikers. Als artsen de richtlijnen strikt naleven, komen er nog ruim twee miljoen bij. Fabrikanten hebben geen klagen. In 2005 besteedde ons land 300 miljoen euro aan statines.

En dat terwijl er een alternatief bestaat: meer bewegen en verstandiger eten. Daarmee zouden veel mensen hun kans op een infarct met 30 tot 50 procent kunnen terugdringen. ?Als mensen meer fietsen en gezonder eten, zouden we een stuk minder statines nodig hebbe, concludeert Martijn Katan, hoogleraar voedingsleer aan de VU. Maar zo'n andere aanpak vergt veel inspanning; een pil is eenvoudiger. Over die gemakzucht zouden we eens stevig moeten discussiëren, vindt Katan.

Zo zijn er meer kwesties. Moeten rokers statines krijgen of moeten ze van het roken worden afgeholpen? Dat laatste kost meer werk, maar het kan wel. En tot op welke leeftijd moet iemand voor statines in aanmerking komen? Een pijnlijke vraag erkent Katan. ?Maar stel dat een 90-jarige zijn infarct met statines kan afwenden. Hij leeft dan een jaar extra en sterft vervolgens misschien aan een nare kanker. Willen we dat?

Statines zijn volgens Katan een van de belangrijkste oorzaken van het stijgende aantal 90-plussers. Ook daar zou de discussie over moeten gaan. Als het zover komt, heeft de 'Radar'-uitzending toch nog zin gehad.

Bron: TROUW