Reacties politiek over de IGZ

De PvdA wil een onafhankelijk onderzoek door de Onderzoeksraad Voor Veiligheid. Het doel hiervan is tweeledig, namelijk: verbetering van de kwaliteitsbewaking door zorginstellingen en verscherping van het toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).

Het gaat nu mis omdat in instellingen de verantwoordelijkheden niet goed geregeld zijn en er, zeker bij de medisch specialisten, sprake is van een -je verraad elkaar niet- mentaliteit. Bij de inspectie zijn er te veel voorbeelden van niet of te laat in grijpen. De inspectie kwam, zag en ging weer weg, maar verbeterde de situatie van de patiënt niet. Er is sprake van een structureel probleem. De zorg faalt en daarna faalt de inspectie: dat is twee keer fout.

De inspectie moet niet zorginstellingen het hand boven het hoofd houden, maar waar nodig direct ingrijpen in het belang van patiënten. De klachtenregeling voor patiënten moet worden verbeterd.

Er mag bij de IGZ geen sprake zijn van een angstcultuur waar onder druk van advocaten rapporten in de bureaula verdwijnen. Om de onafhankelijkheid te vergroten is het goed dat de Inspecteur-generaal niet meer op de gang van de minister zit, maar bij zijn medewerkers in Utrecht.Reactie SP

Allereerst vindt de SP dat er een uitgebreid onderzoek moet komen naar werkwijze en cultuur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Verwaarlozing van ernstige klachten, wegmoffelen van rapporten en/of schandalige zaken zoals ook het rapport over behandeling van ouders van gehandicapte kinderen  komen te vaak voor om als incidenten te kunnen worden afgedaan. De problemen bij de IGZ zijn inderdaad structureel van aard.

De houding van deze organisatie hangt samen met de terugtredende overheid. Door de invoering van marktwerking is het aantal zorgaanbieders fors toegenomen en de overheidsregulering flink teruggeschroefd. De Inspectie kan in zijn huidige opzet het werk niet aan. Wij hebben de volgende voorstellen om de Inspectie snel te verbeteren:

1. Geef de Inspectie fors meer personeel. Een handjevol inspecteurs kunnen geen afdoende toezicht houden. Een inspecteur per 100 verpleeg- of verzorgingshuis is echt onvoldoende.
2. Geef de Inspectie meer macht: als verbeteringen bij een zorgaanbieder uitblijven, moet de Inspectie het bestuur op non-actief kunnen zetten en vervangen door een team van deskundigen die de acute problemen voortvarend oplossen.
3. Verdeel de Inspectie in een aantal regionale organisaties. De SP spreekt in dit verband al jaren van ‘zorgbrigades’. Deze kleinschalige teams zijn ingebed in de regio en staan dichter bij de burger, kennen alle zorgaanbieders en kunnen snel uitrukken
4. De Inspectie moet zich niet richten op protocollen en checklists, maar voortdurend op onderzoek uit in de regio, inclusief onaangekondigde bezoeken. Niet pas uitrukken bij meldingen.
5. De Inspectie moet meer een ombudsfunctie krijgen en nadrukkelijk aan de kant van de patiënt staan. Ook individuele patiënten die ernstig in de knel zitten moeten worden bijgestaan door de IGZ.

Tot slot nog een opmerking over medische letselschade: de SP stelt voor dat er een medisch letselschadefonds komt, zodat mensen niet meer psychisch ten gronde worden gericht en f en financieel worden geruïneerd door ellenlange letselschadezaken.Reactie D66

Wat ons betreft heeft de IGz gedurende de afgelopen jaren vooral gefaald in tijdig toezicht houden en adequaat optreden. D66 vindt het dat de IGz veel meer prospectief (vooraf) dan retrospectief (achteraf) onderzoek zou moeten doen naar fouten en incidenten. Het accent zou moeten liggen op het op voorhand inschatten van risico's op fouten en op het maken van dwingende afspraken met ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Nu doen ze vaak te laat of pas achteraf onderzoek, en dan blijkt dat ook de IGz zelf steken heeft laten vallen. Dit zagen we onder andere in Groningen (baby Jelmer) en in het Medisch Centrum Twente (de falende vaatchirurg). De IGz zou artsen en andere hulpverleners een spiegel moeten voorhouden, hoe je op systematische wijze medische missers voorkomt. Centraal daarin staat een kritische verstandhouding tussen hulpverleners onderling over de verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden.

De IGZ is wat ons betreft dus niet kritisch genoeg. Sterker nog, de IGz wijzigt eigen onderzoeksrapportages (baby Jelmer) of veegt ze van tafel (de falende vaatchirurg) als blijkt dat niet alleen de zorgaanbieder, maar ook de eigen inspecteurs gefaald hebben. Dat past niet bij een toezichthouder, want dat schaadt niet alleen het vertrouwen in de professionals, maar ook in het toezicht. Het wekt de indruk dat ze de fout of het incident samen met de verantwoordelijke hulpverleners onder de pet wil houden. Er zijn situaties, waarin hulpverleners niet eens voldoen aan de meest basale wet- en regelgeving, zoals de WGBO, de Wet BIG en de Kwaliteitswet Zorginstellingen, maar waar dit niet wordt opgemerkt door de IGz. Het overlijden van psychiatrisch patiënt Raymond was zo'n geval. Daar luidde de conclusie van de IGz dat de samenwerkende hulpverleners stuk voor stuk gefaald hadden, maar dat zij, omdat ze nu eenmaal samenwerkten, niet individueel tuchtrechtelijk vervolgd konden worden. Die conclusie was onjuist. BIG-geregistreerde hulpverleners zijn altijd individueel tuchtrechtelijk aansprakelijk. D66 vindt het beter als dergelijke situaties, waarin zowel hulpverleners als de IGz zelf falen, onderzocht worden door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Zo wordt het onafhankelijk karakter van het onderzoek (waarheidsvinding) beter gewaarborgd en komt de waarheid boven tafel.

D66 wil dat de IGz integraal, maar zelfstandig onderdeel wordt van het Kwaliteitsinstituut voor de zorg. De toezichthoudende taak op het bewaken van kwaliteitszorg moet een vanzelfsprekend onderdeel worden van de zorg in instellingen. Het Kwaliteitsinstituut heeft hier dan een gezaghebbende regierol.Reactie PVV:

De PVV vindt dat de Inspectie te weinig pro-actief optreedt, teveel af gaat op de berichtgeving van de instellingen en niet van de patiënten. Keer op keer komen er zaken aan het licht waaruit opnieuw het falen van de Inspectie blijkt. Wij hebben daarom ook  maatregelen genomen die zijn opgenomen in het gedoogakkoord om de Inspectie te versterken.

Zo hebben wij jarenlang gepleit voor het inzetten van mystery guests. Deze worden inmiddels ook ingezet bij de ouderenzorg en vanaf dit jaar ook bij de gehandicaptenzorg. En de Inspectie gaat meer onaangekondigde bezoeken afleggen. Dit zijn een paar kleine stapjes in de goede richting maar nog niet genoeg. Patiënten moeten er van op aan kunnen dat de Inspectie de kwaliteit en veiligheid van de zorg waarborgt en dat ze gedegen en onafhankelijk onderzoek naar klachten doet. De patiënt wordt teveel aan zijn lot overgelaten terwijl hij juist bijgestaan moet worden als er medische fouten zijn gemaakt.

Standpunten

• De IGZ zou dezelfde verjaringstermijn moeten aanhouden als in letselschadezaken, dus 5 jaar.

• De IGZ zou meer gebruik moeten maken van multi-disciplinaire teams, de inspecties hoeven niet altijd door artsen uitgevoerd te worden.

• De IGZ zou klachten sneller moeten onderzoeken en afhandelen, hier moeten kortere termijnen voor gesteld worden met duidelijke communicatie (eerlijk en open) naar de patiënten/slachtoffers.

• De IGZ zou ook individuele klachten serieus moeten onderzoeken.

• De IGZ zou een vorm van slachtofferhulp moeten aanbieden en juridische bijstand voor patiënten/slachtoffers die naar de tuchtrechter gaan.

• Er is in de afgelopen 10 jaar geen verbetering te zien in de openheid over medische missers. Ook artsen en verpleegkundig personeel die fouten van collega’s niet melden zouden daarom een berisping moeten krijgen.Reactie Groenlinks

De zaken die je noemt zijn inderdaad zaken die tot veel onrust geleid hebben. Zeker in de zaken waarin de IGZ te laat in actie kwam of zelfs zaken bewust in de doofpot stopte (da was oa het geval bij de vaatchirurg in Winschoten) is er volgens GroenLinks echt sprake van slecht handelen door de inspectie. Niet alleen voor cliënten en hun families is dit er maar ook voor al die artsen die hun werk wel goed doen. Hun beroep wordt door deze artsen in diskrediet gebracht.

Er is nu extra geld ingezet. GroenLinks wil dat vooral ingezet wordt voor extra bezoeken door de inspectie aan zorgaanbieders, ook onaangekondigd en aan het behandelen van klachten van mensen. Zowel werknemers als cliënten zijn vaak bang voor repraisalles dus moet er ook gekeken worden hoe het (anoniem) klachtrecht verbeterd kan worden. 

Vwb de normen mbt verjaring moeten deze gelijkgetrokken worden met het burgerlijk wetboek. Ook komt het voor dat cliënten moeilijk kunnen aantonen dat er fouten gemaakt zijn omdat medische dossiers niet in orde zijn. Waar dat het geval is moet de bewijslast worden omgedraaid. In dergelijke gevallen moet de zorgverlener bewijzen dat hij toch goed gehandeld heeft. Het kan niet dat je als cliënt nog zwakker staat door toedoen van degene die je aanklaagt.

Binnenkort is er een debat over de IGZ in de kamer. Daar zal ik deze voorstellen inbrengen.Reactie CDA

Naar aanleiding van het rapport indertijd over de casus Jansen Steur, zijn er aanbevelingen gedaan om de werkwijze van de Inspectie te verbeteren. Daarmee zijn ze aan de slag gegaan. We hebben hierover ook met de minister gesproken en binnenkort komen we weer te spreken over de inspectie en de vorderingen daarbij. We houden de vinger aan de pols.

Bovendien is er in het Wetsvoorstel Wet Cliëntenrechten zorg ook een artikel opgenomen, zodat mensen met klachten sneller terecht kunnen bij de Inspectie. Ook dat is van belang voor het vertrouwen.Reactie CU

De Christenunie zou de verjaringstermijn willen aanpassen. Bij de Inspectie is die nu twee jaar. Na twee jaar kan men bij de inspectie geen melding maken van een medische misser. Aanpassing van 2 naar 5 jaar vindt ook de CU een goed plan.Reactie VVDHet is de hoogste tijd voor een diepgravend debat over het functioneren van de IGZ.