Spraakapparatuur - reacties Lacoh en Zorginstituut

Reactie Branchevereniging voor Leveranciers van Armachtige- Communicatieondersteunende- Omgevingsbedienings- Hulpmiddelen

Er is een groep mensen die geholpen kan worden met een consumenten computer/tablet en een eenvoudige app. Dat zijn echter niet de mensen die wij helpen. De aangesloten leveranciers bij brancheorganisatie Lacoh helpen per jaar slechts ongeveer 1.100 mensen aan een spraakhulpmiddel. Deze cliënten hebben complexe meervoudige beperkingen (denk bijvoorbeeld aan mensen met ALS) waardoor ze zijn aangewezen op een maatwerk hulpmiddel. Het is onjuist dat fabrikanten het label “medisch” op een tablet plakken om veel hogere prijzen te kunnen vragen.

Lacoh’s producten zijn medische hulpmiddelen ter verlichting of compensatie van een beperking, beschikken over meerdere specifieke functionaliteiten en moeten aan de eisen van de MDR-wetgeving voldoen. Specifieke functionaliteiten zijn bijvoorbeeld (niet uitputtend) dat apparaten anders bediend dan met hand moeten kunnen worden of een infrarood signaal kunnen uitsturen om te kunnen integreren met de domotica in huis. Andere voorbeelden zijn het met de ogen kunnen bedienen van het hulpmiddel, software op maat, het eenvoudig overzetbaar zijn van rolstoel naar bed of het robuust en spatwaterdicht zijn voor gebruik buitenshuis.

Aangezien cliënten van Lacoh vaak volledig afhankelijk zijn van hun hulpmiddel worden hoge eisen gesteld op het gebied van toegankelijkheid, betrouwbaarheid, ondersteuning en continuïteit, zodat de mensen niet zonder stem komen te zitten. Daarnaast stellen de zorgverzekeraars bijvoorbeeld eisen aan de deskundigheid van personeel en ook dat er 5 jaar service verleend kan blijven worden op Lacoh’s producten. Het is niet fair om zonder meer te stellen dat de producten te duur zijn en om producten die speciaal voor een kleine doelgroep worden ontwikkeld zonder meer te gaan vergelijken met consumentenproducten. De kostprijs van onze zorghulpmiddelen ligt daarom uiteraard hoger dan die van een consumententablet.

De leden van Lacoh zijn ook voorstanders van betaalbare en doelmatige zorg. ISAAC-NF en Lacoh hebben daarom een protocol opgesteld voor een functioneringsgerichte indicatiestelling (FGI). Dit protocol is gebaseerd op de International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) van de WHO. Hiermee zorgt de sector voor een transparant en toetsbaar aanvraagproces, waarmee objectief onderbouwd kan worden waarom een hulpmiddel voor een cliënt met bepaalde beperkingen noodzakelijk is. Zie ook www.lacoh.nl/FGI.

Ten slotte willen wij vermelden dat indien hardware standaard wordt afgewezen, dit zou inhouden dat mensen met een ernstige communicatiebeperking verstoken blijven van essentiële hulpmiddelen die bijdragen aan hun zelfstandigheid en maatschappelijke participatie. Dit staat haaks op de doelen van de Zorgverzekeringswet, die onder andere gericht is op het bevorderen van toegankelijkheid van noodzakelijke zorg. Bovendien is dit niet in lijn met de unaniem aangenomen motie in de Tweede Kamer (motienummer 36410-XVI-56) en de recent door de Tweede Kamer aangenomen verruiming van het budget voor de WLZ (Amendement lid Westerveld dd 24-1-24 36 410 XVI en brief Staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg 34 104 van 26 september 2024).

Reactie Zorginstituut

Heeft het Zorginstituut al specifieke bevindingen die de knelpunten rondom de vergoeding van hardware bij spraakcomputers oplossen?

1. Het Zorginstituut, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de betrokken beroepsgroepen van zorgprofessionals en zorgverzekeraars zijn al langere tijd in gesprek met elkaar om knelpunten mbt de vergoeding van hardware bij spraakcomputers te inventariseren en op te lossen.
2. Naar aanleiding van bovenstaand, verkent Het ministerie van VWS inmiddels samen met het Zorginstituut of de huidige aanspraak op spraakhulpmiddelen aangepast kan worden voor de groep mensen die nu geen passend en adequaat spraakhulpmiddel toegewezen kunnen krijgen. De regie van dit traject ligt bij VWS.
3. De betrokken beroepsgroepen en zorgverzekeraars zijn bezig met het opstellen van een protocol. Dat zou al vanaf begin volgend jaar in werking moeten treden en zal naar verwachting (wij zijn niet betrokken bij het opstellen van het protocol) beide partijen de ontbrekende handvatten geven om het indiceren van hulpmiddelen te verbeteren. Zodat op eenduidige en objectieve wijze kan worden vastgesteld waar een communicatiehulpmiddel aan moet voldoen voor een individueel persoon. Het Zorginstituut vindt dit een goede ontwikkeling om passende zorg te bieden aan mensen die aangewezen zijn op spraakhulpmiddelen.