Studievertraging en financiële problemen door coronacrisis

Aan het onderzoek van Radar deden ruim 1400 studenten mee, van universiteiten, hogescholen en mbo-scholen. Twee derde van deze studenten verwacht studievertraging op te lopen; ruim 1 op de 5 weet dit inmiddels zelfs al zeker. In 93 procent van de gevallen wordt dit veroorzaakt door coronamaatregelen die ook het onderwijs raken. 19 procent kampt (ook) met persoonlijke omstandigheden, zoals ziekte, al dan niet als gevolg van corona.

Online college: weinig interactie

35 procent kan (bijna) alle colleges of lessen online volgen. Nog eens 31 procent kan een groot deel online volgen. Een kwart kan slechts een klein deel van de colleges of zelfs helemaal geen colleges online volgen. De kwaliteit van de colleges loopt uiteen: de meeste studenten (53%) geven een voldoende. 11 procent beoordeelt de colleges over het algemeen als goed, 31 procent vindt de kwaliteit van de colleges onvoldoende of zelfs slecht.

Soms ligt dat aan technische problemen: 'De geluidskwaliteit is soms zo slecht dat het bijna onverstaanbaar is.' Anderen bevalt de vorm minder: het is eenrichtingsverkeer, lastig vragen stellen en het vergt veel meer energie om op te letten. 'Het zijn meer vragenuurtjes geworden dan lessen', laat een student weten. Ook valt meerdere studenten op dat de lessen korter zijn: 'Er wordt een les van 1,5 uur in een half uur doorheen gejaagd. Dit komt mede omdat er eigenlijk geen interactie is en er niet bij de studenten te peilen valt hoe het binnen komt.'

Moeite met aangepaste toetsing

Bij ruim 1 op de 5 studenten vindt op dit moment geen toetsing plaats, 14 procent weet nog niet waar ze aan toe zijn. Bij slechts 6 procent van de studenten verloopt de toetsing zoals normaal. De meesten (58%) worden in aangepaste vorm getoetst; vooral 'takehome-' en openboektentamens. Volgens sommige studenten zijn de vragen daardoor lastiger: 'Alle "makkelijke theorievragen" worden eruit gehaald en vervangen door extra moeilijke.' Ook krijgen veel studenten een opdracht die het eigenlijke tentamen vervangt, zoals een verslag of essay. 

De studenten worden op verschillende manieren in de gaten gehouden. Via een webcam tijdens het maken van een tentamen, bijvoorbeeld. Anderen moeten beloven dat zij zich aan de regels houden: 'Online tentamens waarbij je een verklaring moet geven dat je je eigen werkt inlevert. De docent kan later bellen/skypen om te controleren of je de stof daadwerkelijk kent.'

Onderwijsinstellingen maken gebruik van plagiaatchecks, en in sommige gevallen van surveillancesoftware. Een student laat weten zich hier onprettig bij te voelen: 'Privacygevoelige manier van toetsen. Ik word de hele tijd gefilmd en deze gegevens worden naar een Amerikaans bedrijf gestuurd.

'Docenten doen hun best'

De bereikbaarheid van docenten, in het algemeen, beoordeelt ruim de helft van de studenten met een voldoende. Uitschieters zijn er aan beide kanten: 23 procent vindt de bereikbaarheid van docenten goed, een kwart juist onvoldoende of slecht.

44 procent vindt niet dat de school of universiteit voldoende informatie geeft over maatregelen en mogelijkheden rondom hun studie, de rest vindt van wel. 'Docenten doen wel echt hun best en we krijgen elke week een mail met een update en de boodschap dat onze faculteit er voor ons is als er moeilijkheden zijn, zowel in het onderwijs als qua gezondheid.' Anderen merken op dat veel informatie niet altijd beter is: '14 verschillende mails met instructies zorgen voor onoverzichtelijkheid en verwarring.'

In de problemen door stop bijverdiensten

62 procent van de deelnemende studenten loopt op dit moment inkomsten mis, bijvoorbeeld een stagevergoeding, of vaker nog: inkomsten uit een bijbaan. Van die groep verwacht de helft dat zij daardoor in de problemen komen: 'Voor nu heb ik nog genoeg, maar na deze maand krijg ik geen stagevergoeding meer. Daarna moeten de huur, collegegeld en dagelijkse kosten ook betaald worden.' En: 'Mijn bijbaan bij de universiteit is stopgezet en ik word niet doorbetaald. Hierdoor loop ik circa 400 euro per maand mis.'

Veel studenten zijn nu aangewezen op een (hogere) lening. Maar, zo merkt een student op: 'Extra lenen leidt tot problemen in de toekomst.' Een ander: 'Ik heb al bij de bank geregeld dat ik rood kan staan, maar dat lijkt me geen goede oplossing voor een student die opeens zonder inkomsten zit. Het bedrijf waar ik werkte is failliet dus daar is ook niks mogelijk.'

Een studieachterstand kost sowieso geld, want als je langer studeert, betaal je ook langer collegegeld: 'Mijn laatste tentamen van maart wordt naar juni of juli verplaatst. Dit ene tentamen kost mij €4890 collegegeld. De uni werkt niet mee om voor mij een uitzondering te maken.'

Voor sommigen zit de maximale termijn van hun studielening eraan te komen: 'Ik zou deze zomer afstuderen en heb geen geld meer om volgend jaar nog een jaar collegegeld te betalen (ik leen dan al te lang van Duo). Dit zou betekenen dat ik deze zomer wel af moet studeren, omdat ik anders de laatste vakken niet kan betalen en mijn diploma niet kan halen.'

Daarnaast zien veel studenten mooie, ambitieuze plannen in het water vallen: 'Ik wil nog een vak volgen in het buitenland waar ik al ben toe gelaten. Daarnaast wil ik eventueel een master doen. Nu kan ik hier niet voor sparen. Dit was op te lossen als ik deze zomer fulltime zou gaan werken.'

Bekijk ook de uitzending van 20 april:

Studenten in problemen door coronacrisis