Toegankelijkheid gemeentewebsites: driekwart voldoet niet aan eisen
Burgers moeten steeds vaker het internet op om via overheidswebsites persoonlijke zaken te regelen. Deze websites moeten voor een breed publiek toegankelijk zijn en daarom bestaan er al een tijdje richtlijnen om de sites zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De richtlijnen zijn vanaf 23 september 2020 wettelijk verplicht voor alle websites van de overheid; uit een rondgang van NU.nl blijkt dat driekwart van de gemeentewebsites nog niet aan deze eisen voldoet.
Bureau Stuurlui deed vorig jaar al onderzoek naar de toegankelijkheid van gemeentewebsites. Toen bleek dat vooral voor mensen met een beperking, zoals blinden of slechthorenden, de websites van Nederlandse gemeenten niet gebruiksvriendelijk zijn. 'Maar het gaat niet alleen om mensen met een specifieke beperking of handicap, ook bijvoorbeeld om mensen die laaggeletterd zijn of een gebroken arm hebben', legt Sjoerd Kuipers van Stuurlui uit. Volgens hem ervaart zo'n 25 tot 35 procent van de Nederlandse bevolking problemen met betrekking tot de toegankelijkheid van overheidswebsites.
'Je moet je zaken steeds vaker online regelen, dus het gaat voor mensen echt om essentiële hulpmiddelen die niet goed werken', zegt Kuipers.
Uiteenlopende problemen
De problemen waar mensen tegenaan lopen zijn heel verschillend. Een voorbeeld is de voorleeshulp, die woord voor woord de inhoud van de pagina voorleest. Dit is een belangrijk hulpmiddel voor bijvoorbeeld slechtzienden en mensen die moeite hebben met lezen. Overheidswebsites hoeven dit niet aan te bieden, maar de site moet wel zo ingericht zijn dat er een voorleeshulp op gebruikt kan worden.
In welke volgorde de voorleeshulp de woorden uitspreekt, is afhankelijk van de codering van de website. 'Titel, ondertitels en subkopjes moet allemaal een andere codering hebben, zodat de voorleeshulp de structuur van de pagina begrijpt. Als de opbouw niet logisch is, wordt de tekst ook in een onlogische volgorde voorgelezen', verklaart Kuipers.
Een ander probleem dat mensen met een voorleeshulp ervaren, is wanneer afbeeldingen op websites geen beschrijving hebben. Op het moment dat iemand met de voorleeshulp door de website gaat, zou de inhoud van afbeeldingen in tekst beschreven moeten worden. 'Dit gebeurt vaak niet, waardoor blinden of slechtzienden alleen weten dat er een afbeelding is, maar niet wat er op die afbeelding staat', zegt Kuipers.
Kuipers noemt ook het kleurcontrast, dat bij veel gemeentewebsites te wensen overlaat. 'Als er een witte tekst op een witte achtergrond is geplaatst, is de tekst voor veel mensen onleesbaar', legt hij uit.
Dit zijn maar een paar voorbeelden van problemen waar mensen tegenaan lopen. 'Het zijn dingen die eigenlijk redelijk simpel zijn om toe te voegen, maar het zit bij de meeste gemeenten gewoon nog niet in de werkwijze.'
Wettelijke verplichting
De zogenaamde Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) zijn in het leven geroepen om de gebruiksvriendelijkheid van websites te verbeteren. Dit is een set van zo'n vijftig eisen die ervoor moet zorgen dat websites toegankelijk zijn voor een breed publiek.
Deze richtlijnen bestaan al een lange tijd, maar zijn voor overheidswebsites pas wettelijk verplicht vanaf september dit jaar. Ze waren al sinds september 2019 wettelijk verplicht voor de nieuwe websites; bestaande websites kregen nog een jaar de tijd om de aanpassingen door te voeren.
'Naast dat websites de richtlijnen moeten naleven, moeten ze ook een toegankelijkheidsverklaring op de site publiceren. Hierin moet staan wat er wél en niet is gedaan om de toegankelijkheid te verbeteren', legt Kuipers uit.
Op de website van Digitoegankelijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vind je per onderwerp waar mensen problemen ondervinden. Hier worden ook de gestelde eisen weergegeven die deze problemen moeten verhelpen.
Ervaar jij weleens problemen met de toegankelijkheid op overheidswebsites? Deel je ervaring onderaan dit artikel.