Toeslagenaffaire - reactie staatssecretaris Toeslagen & Douane

Reactie Ministerie Financiën

In de uitzending van maandag 4 maart 2024 besteedt Radar aandacht aan de toeslagenaffaire. Slachtoffers eisen alle documenten op die de Belastingdienst over hen heeft verzameld, maar moeten daar jaren op wachten. We hebben de staatssecretaris Toeslagen & Douane om een reactie gevraagd. Deze lees je hieronder. 

Hoe komt het dat de hersteloperatie op zoveel punten traag verloopt?

Het herstel voor ouders en kinderen die zijn geraakt door de toeslagenaffaire is en blijft een van de prioriteiten van het kabinet.

De problemen met de kinderopvangtoeslag gingen vaak over een periode van meerdere jaren en grepen diep in de levens van de gedupeerden, hun partners en hun kinderen. Daarbij was in elk gezin de situatie anders. Dat maakt dat de complexiteit groot is. Dat vraagt maatwerk, zowel in het verzamelen van informatie als in het persoonlijk contact met ouders. Maatwerk kost tijd. Ook heeft zich een groot aantal ouders gemeld. Bij de start van de hersteloperatie eind 2020 was er nog sprake van ruim 9.000 ouders. Bij het sluiten van de aanmelddatum eind 2023 zijn dit er meer dan 68.000. 94% van de ouders die zich hebben aangemeld, heeft inmiddels de eerste toets gehad. In totaal zijn nu 33.225 ouders erkend als gedupeerde. Zij hebben direct 30.000 euro gekregen. Hun schulden worden aangepakt, hun publieke schulden worden kwijtgescholden en ze krijgen ondersteuning vanuit hun gemeente.

Bij 71% van deze groep gedupeerde ouders is de integrale beoordeling afgerond. De versnelling van de integrale beoordeling is terug te zien in de cijfers. Er zijn in de laatste zes maanden van afgelopen jaar ongeveer 50 procent meer beoordelingen afgerond in vergelijking met het eerste halfjaar van 2023.Ook de schuldenaanpak loopt voorspoedig. Nagenoeg alle ingediende schulden en/of betalingsachterstanden zijn inmiddels afgewikkeld. Ook de uitvoering van de kindregeling ligt op schema. Ruim 83000 kinderen hebben inmiddels een financiële uitkering, als steuntje in de rug, ontvangen. Dat is ruim 90 procent.

Er is ook nog veel te doen, bijvoorbeeld op het gebied van aanvullende schade. Afgelopen jaar hebben we een groot aantal verbetermaatregelen doorgevoerd. Er is een groot aantal verbeteringen doorgevoerd waardoor aanvragen sneller kunnen worden beoordeeld, dossiers aan ouders sneller kunnen worden verstrekt en meer integrale beoordelingen zijn afgehandeld. Ook is er eind vorig jaar gestart met de alternatieve route voor ouders met aanvullende schade, waarmee we ouders sneller helpen.

Hoe zorgt u ervoor dat UHT dossiers tijdig aanlevert en dat er de relevante informatie in opgenomen is en er niet te veel gelakt wordt?

Er zijn verschillende maatregelen getroffen die er voor zorgen dat dossiers sneller beschikbaar komen voor ouders en hun advocaten. Er zijn verbeteringen zichtbaar bij het verstrekken van dossiers. Bij de behandeling van een CWS verzoek of bezwaar ontvangen ouders al standaard het dossier. Verder is de achterstand voor het verstrekken van hersteldossiers, die op verzoek van de ouder worden verstrekt, in 2023 ingelopen. Ook ontvangt iedere ouder momenteel een standaard gegevensoverzicht bij de integrale beoordeling. Afgelopen december is ook gestart met het verstrekken van de eerste (uniforme) ouderdossiers, dat in samenwerking met de NOvA en de oudercommissie is ontwikkeld. De reacties hierop zijn zeer positief. UHT verstrekt op dit moment stapsgewijs het ouderdossier. Parallel wordt gewerkt aan het verder optimaliseren van het proces om ouderdossiers vanaf april 2024 zo vroeg mogelijk in het traject breed aan ouders te kunnen verstrekken. Daarbij zet UHT zich ook in om het ouderdossier vanaf dat moment (of zoveel eerder als mogelijk) al tijdens de integrale beoordeling te verstrekken aan ouders die behoefte hebben aan meer informatie dan het informatie- en beoordelingsformulier.

Dit uniform dossier voldoet beter aan de informatiebehoefte van ouders en gemachtigden. Het bevat alle mogelijk relevante documenten uit het herstel-, bezwaar-, CWS- en persoonlijk dossier en voldoet volgens de toeslagenadvocaten en de Oudercommissie aan hun informatiebehoefte. Dat zorgt ervoor  een dossier voortaan 1 keer gemaakt en gelakt hoeft te worden, maar voor meerdere momenten in het herstelproces gebruikt kan worden.

Het uitgangspunt van het lakken van gegevens in dossiers is gelegen in de AVG. UHT beperkt dit tot het lakken van persoonsgegevens van derden. Voor belastende mailwisselingen en aantekeningen geldt dat deze niet worden gelakt. Hier wordt ook op toegezien in het controleproces dat na het lakken plaatsvindt.