Toxic Three: De drie giftigste sierplanten uit tuincentra
Greenpeace maakte een rondgang langs Nederlandse tuincentra en onderzocht de sierplanten in het assortiment op residuen van bestrijdingsmiddelen. Dat leidde tot een top-3 van meest giftige planten uit het onderzoek.
Toxic Three #3
Naam: Rododendron (Marketingnaam: ‘RetroRhodo’)
Gekocht bij: Groenrijk Ede
Relevant voor bijen: Hoewel de nectar en het stuifmeel van veel rododendrons van nature de giftige stof grayanotoxine bevat, zijn deze planten erg aantrekkelijk voor bijen, hommels en wespen.
Teelt: De rododendron-familie bestaat uit veel verschillende soorten. De meeste komen uit de regio rond de Himalaya, maar ook in Europa zijn inheemse varianten te vinden.
De vermeerdering van rododendrons gaat via stekken over enten. Stekken zijn stukjes van een tak die in de grond worden gezet. Een ent is een stukje van een tak – met mooie bloemen bijvoorbeeld – die een kweker op een andere rododenron vast laat groeien.
Rododendrons worden veel in Nederland gekweekt, vaak in plastic tunnels of kassen. Soms gaan ze later in het seizoen naar buiten.
Greenpeace vond 14 bestrijdingsmiddelen op deze rodondendron:
1
carbendazim
fungicide
Verboden in Nederlandse landbouw
maar ook een afbraakproduct van
Thiophanaat-methyl, en daarom
niet meegenomen in onze telling
van illegale middelen.
2
cyazofamid
fungicide
Verboden in sierteelt
3
fluazinam
fungicide
4
tetraconazole
fungicide
Verboden in Nederland
5
paclobutrazol
fungicide &
groeivertrager
6
2,6-dichlorobenzamide
herbicide
Verboden in de EU
7
lambdachalothrin
indsecticide
Acuut giftig voor bijen
8
deltamethrin
indsecticide
Acuut giftig voor bijen. Dirty 9*
9
flonicamid
indsecticide
Acuut giftig voor bijen
10
imidacloprid
indsecticide
Acuut giftig voor bijen. Dirty 9*
11
indoxacarb
indsecticide
Acuut giftig voor bijen, Verboden
in sierteelt
12
pirimicarb
indsecticide
13
pirimicarbdesmethyl
indsecticide
14
TFNG
indsecticide
Acuut giftig voor bijen
Toxic Three #2
Naam: Sneeuwbal (Viburnum tinus)
Gekocht bij: Intratuin Hoorn
Relevant voor bijen: De sneeuwbal is aantrekkelijk voor honingbijen, hommels en wilde bijen zoals de Rosse metselbij en zandbijen. Ook vlinders verzamelen de nectar van de viburnum.
Teelt: Er komen ook wilde familieleden van de sneeuwbal zoals de Gelderse roos voor in Nederland. Sneeuwbalstruiken kunnen heel groot worden. De boomkweker kweekt de kleine struiken veelal in een pot.
De vermeerdering van de sneeuwbal gebeurt door enten: de boomkweker laat een tak van de sneeuwbal vastgroeien aan een andere viburnumsoort.
De teelt van sneeuwbal gebeurt in het open veld en in de kas. Vaak gaan de planten naar buiten als het weer wat warmer wordt. Sneeuwbal-planten zijn gevoelig voor direct zonlicht, daarom groeien ze soms in tunnels van gaas en plastic.
Greenpeace vond 10 bestrijdingsmiddelen op deze sneeuwbal:
1
dicofol
acaricide
Verboden in de EU sinds 2008,
o.a. vanwege risico's voor toe-
passers en agrarisch medewerkers.
Chemisch gerelateerd aan DDT
(zenuwgif, hormoonverstorend en
erg giftig voor vogels en waterleven)
2
hexythiazox
acgaricide
3
chlorothalonil
fungicide
4
propiconazole
fungicide
5
clothianidin
insecticide
Niet toegelaten in de sierteelt,
maar ook een afbraakproduct van
thiamethoxam. Acuut giftig voor
bijen. Dirty 9*
6
deltamethrin
insecticide
Acuut giftig voor
bijen. Dirty 9*
7
imidacloprid
insecticide
Acuut giftig voor
bijen. Dirty 9*
8
thiacloprod
insecticide
Dirty 9*
9
thiamethoxam
insecticide
Acuut giftig voor
bijen. Dirty 9*
10
endosulfan,beta-
insecticide
Verboden in de EU sinds 2005, o.a.
vanwege gevaar voor toepassers /
werknemers en zeer slechte
afbreekbaarheid (zenuwgif; werkt in
op het zenuwstelsel)
Toxic Three #1
Naam: Skimmia (Skimmia japonica ‘Marlot’)
Gekocht bij: Intratuin Meppel
Relevant voor bijen: Skimmia’s zijn aantrekkelijk voor bijen en hommels. Ze verzamelen er stuifmeel en nectar. Ook zijn de planten daardoor aantrekkelijk voor andere insecten.
Teelt: Deze plant komt van oorsprong uit Azië. Er zijn verschillende soorten skimmia’s. Ze verschillen in maat, bloemkleur en bladvorm.
Skimmia’s worden geteeld in Nederland. Boomkwekers in bijvoorbeeld Boskoop telen ze in potten in het open veld. Vaak groeien de planten in het begin van het seizoen in grote plastic kassen, omdat het begin van het groeiseizoen vaak koud is. De vermeerdering van Skimmia’s gebeurt door stekken of zaaien van de zaden uit de gekleurde bessen.
Greenpeace vond 14 bestrijdingsmiddelen op deze skimmia:
1
bifenazate
acaricide
2
cyflumetofen
acaricide
3
fenbutatinoxide (FBTO)
acaricide
Verboden in Nederland.
Schadelijk voor de voortplanting.
Zeer slecht afbreekbaar (minder
dan de helft na 1 jaar in de
grond) en zeer giftig voor vissen.
4
hexythiazox
acaricide
5
cyprodinil
fungicide
6
fenamidone
fungicide
7
fludioxinil
fungicide
8
iprodione
fungicide
9
metalaxyl
fungicide
10
vinclozolin
fungicide
Verboden in de EU sinds 2007
(hormoonverstorend en mogelijk
kankerverwekkend), Verboden
in Nederland
11
deltamethrin
insecticide
Acuut giftig voor bijen. Dirty 9*
12
imidacloprid
insecticide
Acuut giftig voor bijen. Dirty 9*
13
indoxacarb
insecticide
Acuut giftig voor bijen.
Verboden in sierteelt.
14
pyrethrins
insecticide
Acuut giftig voor bijen.
*: De Dirty 9-bestrijdingsmiddelen zijn: imidacloprid, thiamethoxam, clothianidine, thiacloprid, acetamiprid, deltamethrin, cypermethrin, firpronil en chlorpyriphos. Greenpeace signaleerde door analyse van onafhankelijke wetenschappelijke literatuur dat deze stoffen met hoge prioriteit moeten worden verboden om bijen en andere bestuivende insecten te beschermen.
Bron: Greenpeace