Uitslag: Vis in de supermarkt - Greenpeace
De oceanen worden leeggevist. Onze consumptie van vis bedreigt onherstelbaar de visstand. Deze waarschuwingen horen we al vele jaren. Niet alleen de milieuorganisaties roepen dit, ook wetenschappers wereldwijd wijzen ons erop dat veel vissoorten dreigen uit te sterven.
Maar wat kun je hier nu als consument tegen doen? Stoppen met vis eten? Of bewuster kiezen welke vis je eet? Hoe weet je nou precies welke vis je beter in de schappen kunt laten liggen?
De oceanen worden leeggevist. Onze consumptie van vis bedreigt onherstelbaar de visstand. Deze waarschuwingen horen we al vele jaren. Niet alleen de milieuorganisaties roepen dit, ook wetenschappers wereldwijd wijzen ons erop dat heel wat vissoorten dreigen uit te sterven.
Maar wat kun je hier nu als consument tegen doen? Stoppen met vis eten? Of bewuster kiezen welke vis je eet? Maar hoe weet je nou precies welke vis je beter in de schappen kunt laten liggen?
Greenpeace heeft onderzoek gedaan in de supermarkten op basis van een rode lijst en komt met de volgende resultaten. De vissoort komt op de rode lijst als die bedreigd wordt door overbevissing of waarvan de vistechnieken schadelijk zijn voor het milieu.
Rode lijst volgens Greenpeace
Kijk ook op www.maakschoonschap.nl
• Heek (Europese en Argentijnse)
• Heilbot (Atlantische)
• Kabeljauw (Noordzee)
• Marlijn
• Paling (Europese)
• Roodbaars (Noordwest Atlantische oceaan)
• Sardine (Noordelijke Middellandse Zee)
• Schol (Atlantische)
• Tong (Atlantisch)
• Tonijn (albacore, geelvin, groot-oog, blauwvin)
• Tropische garnaal (wild en kweek in Azie en Afrika)
• Wijting (Noordoost Atlantische)
• Zalm (Atlantisch wild)
• Zeeduivel (Noordoost Atlantisch)
• Zeewolf (Noord-Oost Atlantisch)
• Zwaardvis
De supermarkten die slecht scoren op de ranglijst van Greenpeace in willekeurige volgorde. Dat wil zeggen die geen duurzaam visbeleid hebben en/of geen openheid van zaken geven en die wel vissen op de rode lijst verkopen.
Definitieve ranglijst supermarkten van Greenpeace
GROEN : volledig duurzaam inkoopbeleid voor visproducten
Geen enkele Nederlandse supermarkt heeft een volledig duurzaam inkoopbeleid.
ORANJE: gedeeltelijk duurzaam inkoopbeleid voor visproducten
1. Albert Heijn
2. Em-Te (Sligro)
3. Golff (Sligro)
4. Meermarkt (Sligro)
5. Attent (Sligro)
6. Super de Boer (Laurus)
ROOD : geen duurzaam inkoopbeleid voor visproducten
7. Lidl
8. Jumbo
9. Spar (Sperwer)
10. Coop
11. Aldi
12. Dekamarkt
13. Vomar
14. Jan Linders
15. Plus (Sperwer)
16. C1000
17. Troefmarkt
18. Dirk van de Broek
TOELICHTING
Supermarkten in Nederland verkopen veel vissoorten die bedreigd worden door overbevissing of waarvan de vistechnieken schadelijk zijn voor het milieu. Greenpeace heeft onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van het visinkoopbeleid van de Nederlandse supermarkten en aan de hand van haar bevindingen een ranglijst opgesteld. Geen enkele Nederlandse supermarkt heeft een volledig duurzaam inkoopbeleid.
De plaats op de ranglijst is gebaseerd op het hanteren van een duurzaam inkoopbeleid voor visproducten. Bij een zelfde score is de plaats mede bepaald door het aantal verschillende vissoorten op de rode lijst die we bij steekproeven tegenkwamen in de supermarkt.Voorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van Dirk van den Broek
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw Gadus morhua filet Royal Greenland
Marlijn Makaire indica steaks Queens Ocean
Tonijn Thunnus albacares tonijn steaks brookland productsVoorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van C1000
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw Gadus morhua kabeljauw filet Queens Ocean
Kabeljauw Gadus morhua kabeljauw filet Iglo
Kabeljauw Gadus morhua gepaneerde visburger Pickenpack
Schol gg filet Green-Fish
Tonijn Thunnes spp. Tonijn steaks Q-OceanVoorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van AH
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw Gadus morhua Kabeljauwfilet graatvrij 400 gram AH
Schol Pleuronectes platessa Scholfilet AH
Tonijn Sushi ( Tonijn, zalm,tonijn) AH Voorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van Super de Boer
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw Gadus morhua Kabeljauwfilets (4 st.) IFB
Tonijn Thunnus albacares tonijn steak SuperVoorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van Aldi
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw Gadus morhua filet graatloos Golden Seafood
Tonijn Thunnus albacares Tonijnsteaks zonder vel, graatvrij, vacuüm Golden SeafoodVoorbeeld van vissen op de rode lijst in het schap van Lidl
Vis Latijnse naam Soort product Merk
Kabeljauw filet Ocean Sea D
Tonijn Thunnus albacares steak Trawlic DToelichting per vis op de rode lijst volgens Greenpeace
Heek:
Heek is zwaar overbevist in het verleden. Op dit moment zijn de populaties nog steeds aan het herstellen van die overbevissing. Er wordt nu wel minder gevist op Heek, maar het herstel is nog niet zodanig dat het bestand boven het voorzorgsniveau zit. De vangst van Heek creëert veel bijvangst. Het vangen van deze vis is daarmee verre van duurzaam. Niet eten dus!
Heilbot:
Heilbot in de Atlantische Oceaan wordt zwaar overbevist. Bijna 70% van de vangst bij longline vissen bestaat uit andere soorten. De vistechnieken die gebruikt worden bij de heilbot visserij zijn destructief voor het ecosysteem waar de heilbot in leeft. Heilbot wordt ook bedreigd doordat de visserij op andere soorten veel jonge onvolwassen heilbot wordt gevangen. Heilbot kopen is absoluut onverantwoord.
Kabeljauw:
Het kabeljauw bestand in het noordoosten van de Atlantische oceaan, waaronder de Noordzee en de Oostzee is zwaar overbevist. De overbevissing heeft er toe geleidt dat de kabeljauw bijna is uitgestorven in de Noordzee. De visserij leidt tot substantiële verandering in het ecosysteem. Bij de vissen op kabeljauw wordt tussen 5 en 30% van de vangst als bijvangst overboord gegooid. Het grootste deel van dit zeeleven overleeft deze actie niet. Kabeljauw hoort niet thuis in de pan.
Marlijn
Marlijn is een grote roofvis die door de visserijdruk hard achteruit is gegaan. De marlijn zit ver onder het minimum waaronder hij duurzaam gevangen kan worden. Marlijn is vaak ook bijvangst in de longline visserij op tonijn. Tevens wordt er veel gevist op marlijn door sportvissers, het zogenaamde biggame vissen.
Paling:
Paling wordt ernstig bedreigd onder andere door de massale vangst van jonge glas aal. Sinds juni is paling opgenomen op de CITES lijst van beschermde diersoorten. Voor de kweek van paling moet veel vis worden gevangen. De paling is heel ernstig bedreigd.
Roodbaars:
Roodbaars is een diepzee vis die zeer langzaam groeit en daardoor langzaam herstel van visserij. Bij de visserij op roodbaars wordt het ecosysteem systematisch vernietigd omdat de netten langs de bodem schrapen, waardbij veel bodem leven wordt vernietigd. De bijvangst bestaat uit koralen, krabben, kreeften en schelpdieren deze overleven deze aanslag op hun leefomgeving meestal niet. Geen roodbaars meer in het winkelwagentje dus.
Sardientjes:
De sardien visserij leidt tot de dood van vele Monniksrobben, gestreepte en gewone dolfijnen. De significante afname van Monniksrobben in de Middellandse Zee wordt onder andere in verband gebracht met de intensieve sardienvisserij. De visserij zorgt voor verandering van het ecosysteem doordat het voedsel voor grote predatoren zoals tonijn en zwaardvis afneemt. Sardien uit de Middellandse Zee eten is eigenlijk vergelijkbaar met het hebben van een zeehondenbontjas.
Schol:
De visserij op schol wordt zo'n 50% van de vangst weer overboord gezet, zogenaamde bijvangst. Het gaat hierbij om soorten zoals tong en schar. De boomkorvisserij leidt tot het omploegen van de bodem waardoor er grote veranderingen in het ecosysteem plaats vinden. Voor die ene schol wordt de hele omgeving vernietigd.
Tong:
De visserij op tong wordt ruim 50% van de vangst weer overboord gezet, zogenaamde bijvangst. Het gaat hierbij om soorten zoals schol en schar. De boomkorvisserij leidt tot het omploegen van de bodem waardoor er grote veranderingen in het ecosysteem plaats vinden. Voor die ene schol wordt de hele omgeving vernietigd.
Tonijn:
Tonijn worden zwaar overbevist, zo is 90% van alle blauwvin tonijn reeds uit de oceanen is verdwenen. Ook met geelvin tonijn gaat steeds slechter. Tonijn wordt vaak gevangen met longline techniek, waarbij onder andere veel zeeschildpadden, dolfijnen, haaien en albatrossen sterven. De visserij op tonijn heeft grote gevolgen voor het ecosysteem. Eet geen tonijn, tonijn is zwaar bedreigd.
Tropische garnalen:
De kweek of vangst van tropisch garnalen zijn destructief voor koraalriffen en mangrove bossen, de koraal riffen raken zwaar beschadigd oor de vistechnieken en de mangrove bossen worden gekaapt om plaats te maken voor de garnalenkwekerijen. Terwijl juist mangrove bossen de kramers zijn voor veel vis en garnaal soorten. Voor de kweek van garnalen is vis nodig wat leidt tot verdere overbevissing. Bij het eten van tropische garnalen loopt het bloed van mangrovebossen en koraalriffen over je handen.
Wijting:
De populatie wijting bevindt zich op een historisch dieptepunt. Vooral in de Noordzee is er sprake van veel bijvangst, welke onder andere bestaat uit Kabeljauw. Dit is zeer schadelijk omdat wijting kleiner is dan kabeljauw waardoor veel onvolwassen kabeljauw wordt gevangen die zich niet meer kunnen voortplanten. Het is onverstandig om wijting te eten zolang er geen drastisch maatregelen worden genomen om het bestand wijting te laten herstellen.
Zalm (wild Atlantisch, kweek)
De populatie wilde zalm uit de Atlantisch oceaan is afgelopen jaar met 80% afgenomen. Om te zorgen dat deze populatie zich goed kan herstellen moet er op deze soort niet gevist worden. Voor de kweek van zalm is meer vis nodig dan er gekweekt wordt. De kweek van zalm leidt dus tot een verder overbevissing van de oceanen. Zalm hoort thuis in de zee en niet in een op ons brood.
Zeeduivel:
Bijna 30% procent van de visserij op zeeduivel is bijvangst, en gaat meestal dood weer overboord. 20% van alle gevangen zeeduivel is afkomstig van overbeviste populaties. Het duurt een paar jaar voordat zeeduivels zich kunnen voortplanten. Op dit moment is meer dan 90% die bij Shetland worden gevangen nog niet geslachtsrijp. Zeeduivel hoort op de zeebodem en niet op je bord.
Zeewolf:
De populaties zeewolf rond IJsland is in de periode 1985-1995 met 50% afgenomen. Zeewolf is een vis die langzaam groeit en daardoor kwetsbaar is voor visserij. De vis staat onder druk door de commerciële waarde. Doordat ze dicht bij de bodem leven zorgt de visserij voor grote schade aan het ecosysteem waarin de zeewolf leeft. Zeewolf hoort niet in het schap, maar op de zeebodem.
Zwaardvis:
Bij de visserij op zwaardvis wordt veel gebruikt van de longline techniek, woordoor veel beschermde zeeschildpadden soorten, haaien (er sterven jaarlijks zo'n 15 miljoenen haaien door de visserij als bijvangst) en albatrossen sterven doordat zij ook aan de haken van de vislijnen terecht komen.Welke vis mag bijvoorbeeld wel in het schap van de supermarkt volgens Greenpeace?
Voorbeelden van duurzame vangst (op basis van visbestanden en vangsttechnieken) zijn:
- Haring (Clupea harengus harengus)
Vangstgebied: noord-oost Atlantische oceaan, Thames haring
MSC gecertificeerd
- Pacifische kabeljauw (Gadus macrocephalus)
Dit is een andere soort dan de Gadus Morhua uit de Atlantische Oceaan)
Noordelijke deel Stille Oceaan, Lijnen en bodemtrawl.
- Alaska Zalm (Oncorhynchus spp)
Westkust VS, Canada
Purse seine, Kieuwnet
Voorbeelden van duurzame kweek zijn:
- Tilapia (Oreochromis niloticus)
Kweek in Nederland en Belgie
- Regenboog forel (Oncorhynchus mykiss)
Kweek in Belgie, Turkije en Italie
Radar heeft ook contact gehad met het Productschap Vis over het onderzoek van Greenpeace. Hieronder vindt u hun reactie:
Namens de Nederlandse vissector reageert het Productschap Vis als volgt.
"De visserijsector heeft groot belang bij het behoud van de visbestanden
voor de toekomst.
Met tal van duurzaamheidinitiatieven vanuit de sector wordt gewerkt aan
het aanbod van verantwoord gevangen vis en kweekvis voor de consument.
Om inzichtelijk te maken waar de sector mee bezig is wordt deze maand
voor het eerst een maatschappelijk jaarverslag gepubliceerd."
Uiteraard hebben we ook contact op genomen met verschillende supermarkten en hebben hen gevraagd naar hun inkoopbeleid betreft duurzame vissoorten. Deze reacties zijn nog niet binnen.