Van €165 naar €500 per maand voor de energierekening: 'Help me dan toch!'
Ja, de energierekening is gestegen. Maar hoeveel? Radar maakt het inzichtelijk via een onderzoek dat door ruim 36.000 mensen in ingevuld. 57 procent heeft een hogere rekening en betaalt gemiddeld 2,3 keer meer dan een jaar geleden. Maar de grootste klappen worden nu pas uitgedeeld: wie in de laatste 4 weken een (extra) verhoging heeft gekregen, komt uit op 3 keer het maandelijkse bedrag van vorig jaar. Van gemiddeld 165 euro naar maar liefst bijna 500 euro, gemiddeld. 1 op de 10 mensen met een verhoogde rekening bespaart inmiddels energie door niet meer te douchen, koken of verwarmen.
Waar moet ik €656 vandaan halen? Alsjeblieft help me dan toch!- Deelnemer aan het onderzoek die rekeningen inmiddels met spaarsaldo betaalt
Om te berekenen hoeveel meer mensen zijn gaan betalen, kijken we naar de groep die aangeeft dat hun energierekening omhoog is gegaan, terwijl er nauwelijks iets veranderd is in hun woonsituatie. Deze mensen zijn dus niet noemenswaardig meer energie gaan verbruiken, maar in vergelijking met een jaar geleden betalen ze 2,3 x meer. In augustus 2021 lag het gemiddelde maandbedrag van deze groep iets onder de 150 euro, een jaar later is dat gemiddeld bijna 350 euro.
De energierekening keer 3
Vooral de laatste tijd stijgt het hard. Ruim 4000 mensen geven aan dat zij in de afgelopen 4 weken een nieuw maandbedrag te horen hebben gekregen dat nu al, of binnenkort, ingaat. Deze groep telt (binnenkort) maandelijks 3 x zoveel neer als een jaar geleden. Gemiddeld betaalt deze groep dan in plaats van 165 euro bijna 500 euro per maand. Daarnaast laten veel mensen weten dat er (weer) een stijging is aangekondigd, maar dat zij het exacte bedrag nog niet hebben gehoord.
Per 1 oktober weer verhoging, nog geen maandbedrag bekend. Wel verdubbeling, verwacht 8 à 900 euro- Deelnemer aan het onderzoek die bij Oxxio een jaar geleden €125 betaalde, inmiddels €425 en binnenkort weer verhoogd wordt
Niet meer douchen, koken en verwarmen
82 procent van de ondervraagden heeft in het afgelopen jaar de levensstijl aangepast om energie te besparen. Onder degenen met een gestegen energierekening ligt dit percentage nog hoger: 88 procent geeft aan dat zij hun levensstijl hebben aangepast. Kleine aanpassingen, zoals de verwarming een graadje lager of korter douchen, daar is niets mis mee. Maar bij 1 op de 10 gaat het om grote aanpassingen, zoals niet meer douchen, koken en verwarmen.
Ik kom niet meer rond. Krijg regelmatig eten van vriendin. Durf amper meer te douchen. Stink! Gebruik oven niet meer. Ben bang tv, laptop of lamp aan te doen. Loop ook wel met zaklamp door het huis!- Deelnemer aan het onderzoek die aangeeft niet meer rond te komen
We vroegen iedereen die aangeeft dat de energierekening omhoog is gegaan naar de gevolgen van die hogere rekening. Voor 1 op de 3 mensen zijn er nauwelijks gevolgen: zij hebben hoogstens wat minder te besteden, maar hoeven hun gedrag niet aan te passen. Al geven veel mensen in de toelichting aan dat zij wel degelijk wat beter op de kleintjes letten. Sommigen zeggen geen aanpassingen te hoeven doen, maar eigenlijk ook niet goed te weten waar ze aan toe zijn:
Ik heb nog een domme meter dus weet niet wat ik gebruik. Dus ik vermoed dat de schok nog komt- Deelnemer aan het onderzoek die aangeeft nog rond te komen
Meer geld eruit dan erin
De overige 66 procent merkt de gevolgen wel: 31 procent bezuinigt, maar alleen op niet-noodzakelijke uitgaven. 15 procent is aan het interen: zij moeten geld van hun spaarrekening halen om de rekeningen te kunnen betalen. Nog eens 13 procent heeft bodem van de reserves al bereikt; zij kunnen nog rondkomen, maar hebben geen buffer meer. 2 procent geeft aan (meer) schulden op te bouwen, nog eens 4 procent zegt niet meer rond te kunnen komen. En dan zijn niet alleen mensen die moeten rondkomen van een uitkering:
Alle luxe dingen wordt op bezuinigd, maar ook op boodschappen, verbeteringen aan ons koophuis et cetera. We verdienen te veel om toeslagen te ontvangen, maar houden niets over. Met de huidige maatregelen vallen we alsnog tussen wal en schip- Deelnemer aan het onderzoek die aangeeft geen buffer meer te hebben
Behalve m'n auto geen luxe meer. Werk 4 dagen in de tandheelkunde- Deelnemer aan het onderzoek die aangeeft niet meer rond te komen
In totaal betekent de hogere energierekening dus voor twee derde van de ondervraagden met een hogere energierekening dus dat zij hun uitgaven moeten aanpassen, niet meer kunnen sparen, geen onverwachte klappen meer op kunnen vangen of (nieuwe) schulden aangaan. Enkele honderden mensen hebben daarbij laten weten dat zij de energierekening al een keer niet hebben betaald dit jaar (578 mensen) of uitstel van betaling hebben aangevraagd bij de energiemaatschappij (242 mensen).
Of eten of warmte, daar moet ik tussen kiezen. Abonnementen heb ik niet meer. Kleding en schoenen koop ik al 10 jaar niet meer. Spaarrekening bedraag €5,12. Rest allemaal al opgesoupeerd. Moet onderhoud aan huis doen. Kan niet meer. De moed zakt in mijn schoenen.- Deelnemer aan het onderzoek die aangeeft niet meer rond te komen
In ons onderzoek van deze zomer over de sterke inflatie gaven mensen al aan de energierekening een van de vele gestegen kostenposten is, en dat velen financieel omhoog zitten, lees:
'Ik steel soms brood en kaas' - problemen door de inflatie
Zelf je maandbedrag bijstellen
Van degenen die door de energieleverancier een hoger maandbedrag opgelegd hebben gekregen, geeft ruim 1 op de 5 aan dat zij het maandbedrag zelf naar beneden hebben bijgesteld; zij betalen dus minder dan de energieleverancier inschat op basis van hun verbruik. Dit kan gevolgen hebben voor de eindafrekening; de kans is dan groter dat je dan moet bijbetalen aan het eind van het jaar.
Ons spaargeld is op. Ik kan geen nieuwe auto kopen als hij stuk is. Wij betaalden aan energie 182 per maand. Sinds maart 282. Nu moeten we 455 gaan betalen. Dat lukt ons niet. We blijven dus 282 betalen. Ik vrees dat ik in maart volgend jaar met de afrekening een groot probleem heb. Tranen vloeien hier rijkelijk van alle stress.- Deelnemer aan het onderzoek die zelf het maandbedrag naar beneden heeft bijgesteld
Anderen hebben het bedrag zelf (al eerder) omhoog bijgesteld, om de klap alvast op te vangen: 'Ik had het maandbedrag veel hoger gezet dan dat ik daadwerkelijk heb verbruikt, waardoor ik nu ruim 682 euro hebt terug ontvangen van Pure Energie.'
Energieprijzen stijgen boven duurzame investeringen uit
Wie nog steeds evenveel betaalt als een jaar geleden, zoals bij een derde van de totale groep ondervraagden het geval is, geeft 82 procent aan dat dit komt doordat zij een vast energiecontract hebben. Van degenen die minder zijn gaan betalen (8% van de totale groep ondervraagden), geeft 29 procent aan dat hun woonsituatie is veranderd in het afgelopen jaar. Zo laat 55 procent weten dat zij hun huis verduurzaamden. Dit wijkt echter niet zozeer af van de groep die juist meer is gaan betalen aan de energieleverancier. Binnen die groep geeft 20 procent aan dat hun situatie is veranderd; ook binnen deze groep verduurzaamden veel mensen (47%) hun huis.
Over het onderzoek naar de energierekening
De vragenlijst over de veranderende energierekening is tussen 19 en 26 september 2022 ingevuld door 36.328 mensen. Ongeveer 1/3 van deze groep heeft meegedaan aan de vragenlijst via een open link, de overige 2/3 is lid van het Radar Testpanel, een groep van ruim 75.000 mensen die regelmatig een uitnodiging ontvangt om ervaringen te delen over uiteenlopende consumentenzaken. Wil jij voortaan ook uitgenodigd worden en ervoor zorgen dat jouw ervaringen gehoord worden? Meld je aan via deze intake-vragenlijst. Dat is uiteraard gratis en je zit nergens aan vast: meedoen aan onze onderzoeken is altijd optioneel.