'Verplicht fabrikant om reparatie betaalbaar en eenvoudig te maken'

Je elektrische tandenborstel, koffiezetapparaat, airfryer of oortjes; irritant als ze stuk gaan. Nog vervelender is het als het apparaat nog helemaal niet oud was. Een ruime helft (56%) van de meer dan 24.000 respondenten gebeurt het weleens. Koop je dan een nieuwe, of wil je dat het gerepareerd wordt? We legden ze acht verschillende, kleine elektrische producten voor. Bij alle producten geldt: een overgrote meerderheid wil liever een gemakkelijk en betaalbaar te repareren product, dan om de zoveel tijd een nieuwe kopen.

Liever (gemakkelijk en betaalbaar) te repareren:

• Boor (91%)
• Staafmixer (88%)
• Airfryer (85%)
• Printer (85%)
• Elektrische tandenborstel (80%)
• Smartphone (77%)
• Fietslampjes (72%)
• Oortjes (68%)

Repareren om duurzaamheid én gemak

Soms heb je nog garantie. Maar zelfs binnen de garantie heeft een meerderheid (55%) liever dat het product gerepareerd kan worden, dan dat zij een nieuwe krijgen. Redenen om reparatie boven een nieuw product te verkiezen gaan over duurzaamheid (grondstoffenbesparing en minder afval), kostenbesparing, maar ook over gemak: wie tevreden is met een product, houdt liever hetzelfde in plaats van weer iets nieuw uit te moeten kiezen. Dat kost tijd en moeite, net als het wennen aan een nieuw apparaat: 'Je bent gewend aan hoe iets werkt.'

Redenen om liever te (laten) repareren:

1. Duurzaamheid (grondstoffenbesparing en minder afval) (71%)
2. Als ik tevreden ben, hou ik liever hetzelfde product (69%)
3. Kostenbesparing (59%)
4. Leuk om zelf te repareren (26%)

Bij sommigen bestaat bovendien de vrees dat als zij een nieuw product moeten aanschaffen, ze nooit meer zulke goede kwaliteit krijgen:

Is dat zo, dat nieuwe apparaten slechter in elkaar zitten? Iemand mailt ons over een mixer die al 47 jaar meegaat, dat klinkt als een oud, maar degelijk product. Wat opvalt, zijn de antwoorden van de generatie tot en met 45 jaar. Die blijkt vaker te maken te hebben met apparaten die naar hun mening te snel stuk gaan. Van deze jongere generatie geeft 75 procent aan deze ergernis te herkennen (tegenover 56% van het totale aantal deelnemers).

Wat ook opvalt is dat deze jongere generatie nog vaker dan de totale groep aangeeft dat zij liever hetzelfde product houden. Duurzaamheid staat bij hun op de tweede plek, maar wordt door de jongere respondenten nog altijd net iets vaker aangevinkt als reden om een apparaat liever gerepareerd te zien, ten opzichte van het totaal.

Liever nieuw omdat repareren te duur is

In sommige gevallen verkiezen consumenten met een kapot product een nieuwe exemplaar boven reparatie: vooral omdat ze graag een nieuwe (frisse of betere) versie willen. Maar in veel gevallen hebben mensen liever een nieuw product omdat fabrikanten producten onrepareerbaar hebben gemaakt: dat repareren duurder is dan nieuw kopen, dat het ingewikkeld is en dat het tijd kost.

Redenen om liever een nieuw apparaat te willen:

1. Repareren is duur; nieuw kopen is goedkoper (63%)
2. Ik heb graag een nieuwere/betere versie (50%)
3. Repareren is ingewikkeld; nieuw kopen is makkelijker (32%)
4. Ik heb graag een schoon, nieuw product (28%)
5. Repareren kost tijd; nieuw kopen is sneller (27%)
6. Ik ben bang dat er meer kapot gaat (22%)

Ook hier zien we opvallende antwoorden bij de groep tot en met 45 jaar. De redenen staan in dezelfde volgorde, maar worden vaker aangevinkt, met de reden dat repareren duur is bovenaan en de betere versie op de tweede plek. Maar de jongere generatie ervaart vaker dat nieuw kopen makkelijker (49%) en sneller (42%) is dan repareren, en dat zij in sommige gevallen liever een schoon, nieuw exemplaar hebben (45%). Duidt dit erop dat het probleem toeneemt, met alle goedkope artikelen van slechte kwaliteit die tegenwoordig in de omloop zijn?

Fabrikanten maken reparatie moeilijk

Dat er vanuit fabrikanten in ieder geval niet wordt aangestuurd op reparatie blijkt duidelijk uit de resultaten van dit onderzoek. We vragen consumenten of zij kijken of hun stukke apparaat te repareren is. Ruim 1 op de 5 kijkt daar bijna nooit naar, nog eens een derde kijkt alleen soms of repareren wellicht een optie is. Een flinke groep, 45 procent, kijkt wel bijna altijd eerst of het te repareren is.

Maar of het lúkt om zo’n apparaat te repareren, dat is weer een heel ander verhaal. 16 procent geeft aan dat dit meestal lukt. Bij de rest lukt het soms, of niet. Dit komt vooral doordat fabrikanten het de consument lastig maken om te repareren: het product is niet uit elkaar te halen, reparatie is duur en onderdelen zijn niet meer leverbaar.

Redenen waarom repareren niet lukt:

1. Het apparaat is niet uit elkaar te halen (67%)
2. Reparatie blijkt te duur (52%)
3. Onderdelen zijn niet meer leverbaar (40%)
4. Het apparaat is te stuk om te maken (30%)
5. Het valt buiten de garantie (25%)

Apparaten worden dus zo gemaakt, dat ze niet te repareren zijn. Terwijl mensen dus, zoals we hierboven zagen, juist hun voorkeur uitspreken voor producten die makkelijk en betaalbaar te repareren zijn. Ze zouden het best zelf willen doen. Zo geeft 93 procent aan dat het ze handig lijkt wanneer kleine elektrische apparaten zo geproduceerd worden dat zij ze zelf makkelijk en betaalbaar kunnen repareren, of onderdelen kunnen vervangen. 90 procent is ervoor dat apparaten standaard worden uitgerust met een reparatiehandleiding. Dit kan een boekje zijn, maar ook een link naar een digitale versie.

Om reparatie mogelijk te maken, moet actie worden ondernomen, geeft de overgrote meerderheid van de respondenten aan. Fabrikanten moeten ertoe verplicht worden, zo zegt 95 procent, om hun producten zo te produceren dat dit mogelijk is. Nog eens 90 procent vindt dat het fabrikanten simpelweg verboden moet worden om reparatie van hun producten onmogelijk te maken.

Ook experts dringen erop aan het (zelf) repareren van apparaten makkelijker te maken. Dat is te zien in de uitzending van 24 april:

Moet er een reparatierecht op kleine apparaten komen?

Fabrikanten: ook graag betere hygiëneopties

En dan nog een extra verzoek: Of apparaten niet alleen zo kunnen worden gemaakt dat ze te repareren zijn, maar ook dat ze beter schoon te maken zijn. Want ook dat is een issue, bleek hierboven al uit de cijers: 28 procent heeft in sommige gevallen liever een nieuw product omdat deze dan schoon en fris is. Zo laat een respondent weten dat gebrekkige hygiënemogelijkheden nu soms een belemmering vormen voor duurzamer gedrag:

Vooraf duidelijkheid over reparatie

En nu we toch bezig zijn: Consumenten zouden ook graag vooraf geïnformeerd worden over de mogelijkheden op het gebied van reparatie en losse onderdelen. Opvallend is dat nog geen 1 op de 10 respondenten vooraf, dus tijdens het oriëntatie- en aankoopproces, kijkt of een apparaat te repareren is, of dat losse onderdelen te vervangen zijn. Van de totale groep zegt 9 procent daar (bijna) altijd naar te kijken, van de jongere groep is dat slechts 6 procent. Ook daar kan de fabrikant stappen zetten: 89 procent laat weten dat een reparatielabel ze handig lijkt: een keurmerk waarmee je voordat je iets koopt kunt zien of een apparaat te repareren is, of dat losse onderdelen te vervangen zijn.

Waar kun je terecht voor reparatie?

'Ben niet zo’n handige henkie', laat iemand weten. Een ander wil handige familieleden 'niet storen voor iets dat 15 euro kost om te vervangen'. Meerdere ondervraagden geven aan dat ze niet goed weten waar ze terecht kunnen. Radar zocht het voor je uit:

Zo kun je kleine elektrische apparaten (laten) repareren