Verzakte huizen - Reactie Wetterskip Fryslân

Waarom zijn er geborgde zetels?

Bepaalde partijen hebben een zodanig groot belang bij goed waterbeheer dat het Rijk heeft bepaald dat zij vertegenwoordigd moeten zijn in het waterschapsbestuur. Daarom krijgen Landbouw, Natuur en het Bedrijfsleven enkele geborgde zetels. Wetterskip Fryslân heeft 25 leden in het Algemeen Bestuur. Daarvan zijn er 3 geborgde zetels voor Landbouw, 2 geborgde zetels voor Natuur en 2 geborgde zetels voor het Bedrijfsleven. De andere 18 zetels worden gekozen door inwoners.

Hoe staat u tegenover de afschaffing van de geborgde zetels?

Zoals besproken lijkt het ons niet verstandig ons als regionaal waterschap op dit moment in het debat te mengen. In het algemeen denken wij dat het verstandig is dat direct-belanghebbenden en belastingbetalers als natuur, landbouw, bedrijfsleven en inwoners goed vertegenwoordigd zijn. Als de Tweede Kamer vindt dat die belangen voldoende geborgd zijn bij de bestaande politieke partijen, dan is dat een keuze van de Tweede Kamer.

Welke compensatie is er vanuit het waterschap voor deze mensen?

Iedere huiseigenaar is verantwoordelijk voor het onderhoud van zijn eigen huis. Van fundering tot en met het dak. Ook in juridische zin. Wetterskip Fryslân heeft wel een regeling waarbij huiseigenaren een deel vergoed kunnen krijgen. Dat geldt als de peilen meer verlaagd zijn dan nodig om de reguliere bodemdaling te volgen eb als daardoor de fundering eerder aan vervanging toe is.

Die vergoeding geldt dan voor de verkorte levensduur van de fundering. Stel: een fundering zou normaal 100 jaar meegaan, en door peilverlaging is dat 90 jaar. Dan is de vergoeding op het verschil van tien jaar gebaseerd.

In 2008 heeft het waterschap besloten om het waterpeil verder te verlagen. De huiseigenaren geven aan dat zij niet op de hoogte gebracht zijn van deze grote nadelige gevolgen. Waarom niet?

Door het peilbesluit voor de Groote Veenpolder uit 2008 zijn gemiddeld genomen de waterstanden in het gebied verhoogd. Voor het peilbesluit zijn de belangen van landbouw, natuur, bebouwing en infrastructuur zo goed mogelijk afgewogen en zijn de gevolgen voor waterkwaliteit, -kwantiteit en maaivelddaling beoordeeld.

De belangenafweging in de Groote Veenpolder is complex door de opbouw van het gebied. Er zijn veel hoogteverschillen door de wijze van vervening, de bodemopbouw varieert sterk, er is wegzijging van grondwater naar de lager gelegen Noordoostpolder en er moet rekening worden gehouden met effecten op de directe omgeving zoals het natuurgebied Rottige Meente.

Het resultaat van de keuzes die voor het peilbesluit zijn gemaakt was daarom de best haalbare oplossing voor het gebied. In de omgeving van een enkele woning kan er daarbij wel sprake zijn van een verlaging. Leven in een veengebied kan niet zonder dat er drooglegging gerealiseerd wordt. Er is van nature klinken zetting in een veengebied aanwezig zodra er gewerkt wordt en bewoning is.

Het voorgenomen peilbesluit is officieel gepubliceerd. Belanghebbenden kunnen daar zienswijzen op indienen. Dat is bij dit peilbesluit ook gebeurd. Er 25 zienswijzen behandeld. Waarschijnlijk zijn niet alle woningeigenaren destijds actief benaderd omdat de peilen van de hoogwatercircuits niet werden aangepast. Het peilbesluit had daarom, naar verwachting, geen directe gevolgen voor de bebouwing.

Verder blijkt dat dat huiseigenaren vaak niet weten welke fundering er onder hun huis zit. En dat die kwetsbaar kan zijn in een bodemdalingsgebied. Mogelijk is daardoor is de betrokkenheid bij een peilbesluit ook minder.

Het waterschap heeft middels een pilot onderzoek laten doen naar de status van de huizen. Daar zijn meerdere gevallen uitgekomen met Code Rood. Het bleef bij dit onderzoek. Waarom worden de huiseigenaren niet verder geholpen?

Wij hebben vanuit het Friese Veenweideprogramma huiseigenaren die aan het onderzoek hebben deelgenomen zo goed mogelijk proberen te ondersteunen.

In geval van herstel:

• We hebben advisering aangeboden door KCAF (landelijk Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek) voor het maken van een herstelplan + opdrachtverlening aannemer. 8 deelnemers hebben hiervan gebruik gemaakt.
• We hebben ons aangesloten bij het Landelijk Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Dit biedt leningen aan huiseigenaren die herstel niet zelf kunnen betalen of hiervoor niet kunnen lenen bij een reguliere bank. Wetterskip en Provincie staan garant voor de renteinkomsten die het fonds mist als als huiseigenaren (tijdelijk) niet kunnen aflossen.
• De gemeente Weststellingwerf beoordeelt bij urgente gevallen of de veiligheid van een woning mogelijk in het geding is. We  werken (als tijdelijke oplossing) aan een voorstel om in die gevallen zonodig de kosten van stutten te vergoeden en/of tijdelijke vervangende woonruimte te bieden. Hierover moet nog besloten.

Preventie

• Bij 12 woningen zijn peilbuizen gezet om grondwater te monitoren, eigenaren hebben instrument + instructie gekregen.
• Bij 5 woningen blijkt uit metingen dat fundering een deel van het jaar droog staat. Deze eigenaren hebben we advies aangeboden over mogelijkheden om grondwater te verhogen en zo droogstand te voorkomen.

We hebben verder een Fries funderingsloket ingesteld waar mensen terecht kunnen met vragen. En we werken in het Friese veenweideprogramma aan een meer structurele aanpak voor de funderingsproblematiek. Eind van dit jaar komen we met voorstellen. Er is daarvoor een Funderingstafel ingesteld waarin woningeigenaren vertegenwoordigd zijn en advies kunnen
uitbrengen over de aanpak van de funderingsproblematiek.

Kunt u al uitspraken doen over eventuele schaderegelingen?

Nee. Wetterskip Fryslan heeft een bestaande regeling (zie vr. 1) waarbij we in sommige gevallen een beperkt deel van het funderingsherstel vergoeden. Of de Friese overheden gezamenlijk meer willen en kunnen doen is een politieke discussie. Eind van het jaar bespreken we dat in het kader van de herrijking van ons Veenweideprogramma.