'Verzamelplaats persoonsgegevens inwoners gaat te ver'
Een grote vergaarbak, met alle gegevens over iedere inwoner van een bepaald gebied. Dat is het Systeem Risico Indicatie, afgekort SyRI. Gemeenten kunnen het gebruiken om fraude te helpen ontdekken. Dat gaat veel te ver, vinden zes organisaties, waaronder Privacy First.
Samen met schrijvers Tommy Wieringa en Maxim Februari hebben de organisaties een bodemprocedure aangespannen over het systeem. De rechter in Den Haag buigt zich daar dinsdag over.
Algoritmes zoeken naar fraude
In SyRI zijn allerlei gegevens van bijvoorbeeld de Belastingdienst, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en gemeenten aan elkaar gekoppeld. Algoritmes zoeken naar opvallende zaken, omdat die misschien op fraude kunnen wijzen. Volgens de klagers is het niet duidelijk hoe het systeem werkt, wat iemand fraudegevaarlijk maakt en wat mensen daartegen kunnen doen.
'Burgers bij voorbaat verdacht'
Bovendien kunnen ook mensen die niets hebben misdaan onder de loep worden genomen. In feite zijn burgers al bij voorbaat verdacht, aldus de coalitie van klagers: 'Er mag niet middels sleepnetacties in het privéleven van niet-verdachte Nederlandse burgers worden gezocht naar mogelijke risico's op fraude.'
Lees: Zo voorkom je dat je persoonsgegevens worden gedeeld
Systeem kan al langere tijd op kritiek rekenen
Het systeem werd in 2014 gelanceerd. Het toenmalige College Bescherming Persoonsgegevens had enkele bezwaren tegen het verzamelen van de gegevens. Zo was het volgens de waakhond niet duidelijk welke gegevens werden verzameld en waarom die nodig waren. Het tastte de privacy van mensen onnodig aan. Ook de Raad van State was kritisch: 'Er is nauwelijks een persoonsgegeven te bedenken dat er niet onder valt', aldus de adviseur van de regering.
Rotterdam was een van de gemeenten die SyRI gebruikten, maar de Maasstad stopte er eerder dit jaar mee. De 'juridische onderbouwing' was onduidelijk. De Volkskrant maakte eerder dit jaar een inventarisatie, en daaruit kwam naar voren dat SyRI nog geen enkel geval van fraude had opgespoord. Naast Rotterdam hebben ook Eindhoven, Capelle aan den IJssel en Haarlem gebruikgemaakt van SyRI.
Bron: ANP