Waar moet je op letten bij het kiezen van een slaapmat?

Bij het kiezen van een slaapmat moet je letten op een aantal punten:

• Hoeveel slaapcomfort wens je? 
• Hoe ga je de mat vervoeren? Reis je met de auto of moet je de slaapmat de hele dag zelf meezeulen tijdens een wandelvakantie? Dan moet je een afweging maken tussen comfort, gewicht en pakvolume.
• In welke klimaatomstandigheden ga je de mat gebruiken? In koude omgevingen is de isolatiewaarde (R-waarde) van belang. Je wilt niet dat de kou uit de grond ervoor zorgt dat je 's ochtends stijf en stram opstaat.
• Welk budget heb je te besteden?

Geen enkele mat blaast zichzelf op

Slaapmatten zijn te koop in twee smaken: een luchtbed en de self inflatable variant met foam aan de binnenzijde. De naam 'zelfopblazend' is misleidend, geen enkele mat blaast zichzelf op. Je moet zelf aan de bak. Radar test zes slaapmatten: drie luchtbedden met een ingebouwde voetpomp en drie foam matten die je zelf via het ventiel (met je mond) moet opblazen. Bij een foam mat is het ligcomfort makkelijker en subtieler te regelen dan bij een luchtbed, omdat je minder lucht hoeft toe te voegen.

Lek luchtbed

Een luchtbed is in opgeblazen vorm dikker en biedt veel ligcomfort. Als een luchtbed lek gaat, lig je meteen op de koude ondergrond. De matten die Radar test hebben gelukkig allemaal een plaksetje. Self inflatable slaapmatten liggen door een laagje foam zacht en dit materiaal isoleert beter dan een luchtbed. Dit soort matten zijn meestal zwaarder in gewicht en hebben een groter pakvolume dan een luchtbed, maar bij een lekkage lig je niet meteen op de grond. 

Minimaal 5 centimeter dikte voor een lekker festivalmatje

Radar vroeg Gijs Loning naar zes budget slaapmatten in de prijscategorie tot 50 euro te kijken. Gijs noemt zichzelf een creatieve duizendpoot en test slaapmatten voor zijn werk en schrijft hierover reviews. Hij zegt: 'Voor een lekker festivalmatje heb je minimaal een dikte van 5 centimeter nodig, want dan werk je kiezels of dennenappels in de ondergrond mooi weg.' Daarnaast hebben dames meer heupen dan mannen, dus voor zijslapers is het belangrijker een dikkere mat te kiezen dan eentje van maar 3 centimeter dan kan je heup er in wegzakken.

Isolatiewaarde

Gijs Loning vervolgt zijn slaapmatjes college: 'Wat naast het ligcomfort ook heel belangrijk is, is dat je kijkt in welke temperatuur ga je slapen? Let daarom op de isolatie: de R-waarde. Hoe hoger het getal, des te beter de mat isoleert. Slaap je in de zomer één nachtje op een festival dan is de R-waarde minder belangrijk dan dat je hoog in de bergen op misschien sneeuw of ijs ligt.' 

R-waarde van je slaapmat

De dikte van een mat zegt volgens Gijs niets over hoe koud of warm een matje slaapt. Kijk daarom goed op de verpakking naar de R-waarde voor je een mat bestelt. Hartje zomer heb je voldoende aan slaapmat met een R-waarde tot 2.0. Ga je ook kamperen in het voorjaar of herfst kies dan een mat met een R-waarde rond 3.5 tot 4.0. Dat is een mooi gemiddelde waarde, waar je in veel temperatuursomstandigheden goed uit de voeten kunt. De echte diehard die ook in de winter kampeert, heeft een R-waarde tot 6.0 nodig. Ga je de extreme kou in dan heb je een R-waarde van 6.0 of hoger nodig. En hoe hoger de R-waarde dan wordt het gewicht van de slaapmat ook zwaarder. 

Circulatie van de lucht zorgt voor kou

Volgens Gijs is een luchtbed doorgaans kouder dan een foammat. 'In een luchtbed - zeker als die uit ouderwetse banen bestaat - beweegt de lucht zodra je je omdraait. Door de luchtcirculatie komt de kou uit de ondergrond ook in de mat en daarmee in je lichaam. Dus als je kiest voor een luchtbed kijk dan of er genoeg luchtkamers in zitten, zodat de lucht stilstaat. Dan heb je een warmere mat. Een self inflatable foammat bevat veel minder lucht. Dus er verplaatst minder lucht als je beweegt, waardoor deze mat relatief warmer is dan een luchtbed.'

Levensduur slaapmat

De levensduur van een mat hangt volgens Gijs af van je eigen gebruik. Ga je zorgvuldig met je mat om en blaas je hem alleen op in de tent - zonder scherpe stenen en takken in de buurt - dan gaat die jaren mee. Hij zegt lachend: 'Je moet er natuurlijk niet op gaan springen tijdens een festival!' En deze soort luchtbedden zijn meestal ook niet geschikt voor een plons in het zwembad of in zee. Gijs heeft in zijn hele kampeercarrière pas één mat kapot gemaakt en dat was zijn eigen schuld. 'Ik blies hem op buiten mijn tent op een rotsige ondergrond en toen kwam er een scheur in. Dus het was mijn eigen onzorgvuldigheid.' 

Slaapmatten in verschillende prijsklassen

Slaapmatten zijn te koop in verschillende prijsklassen. Je kunt zoals wij gedaan hebben kiezen voor een budget instapmodel van maximaal vijf tientjes. En die pit best aardig. Wil je de Rolls Royce onder de slaapmatten, dan mag je meteen een paar honderd euro's neertellen. Hoe kleiner het matje opgerold kan worden en hoe minder die weegt, des te duurder de prijs. 'Er bestaan matten die net zo lekker slapen als mijn grote bed thuis, maar dan ben je al snel tussen 300 en 500 euro per stuk kwijt en die kun je ook niet in de rugzak stoppen voor een trektocht', zegt Gijs.

Radar heeft zes budget slaapmatjes tot 50 euro getest. Welke ligt het best?