Waarom piekeren we? En wat kun je ertegen doen?

Waarom piekeren we?

‘Wat als?’ en Stel dat…” Piekeren begint vaak met een dergelijke vraag. Soms komen ze uit het niets opzetten. Hoe kan dat toch? Bart Verkuil, universitair hoofddocent Klinische Psychologie aan de Universiteit Leiden heeft in 2020 een boek over pekeren geschreven. “Piekeren is eigenlijk de natuurlijk reactie van mensen op onzekerheid en nieuwe situaties. Je brein wordt aangespoord om scenario’s te bedenken die zouden kunnen ontstaan, maar bij piekeren zijn deze scenario’s wat negatiever”, zegt hij in datzelfde jaar tegen ondernemersplatform MT/Sprout.
 

Nachtelijk piekeren

Dat wij mensen kunnen nadenken over de toekomst is aan de ene kant heel handig, maar te vaak piekeren over mogelijke, negatieve uitkomsten kan ook behoorlijk uitputtend werken. Letterlijk, want veel mensen piekeren vooral ‘s nachts. ‘s Nachts lijkt alles sowieso erger, omdat het gedeelte van het brein dat piekergedachten kan rationaliseren dan minder goed werkt. Het gaat om de prefrontale cortex. Juist omdat dit gedeelte in de nachtelijke uren minder actief is, kunnen piekergedachten snel groter en groter worden.

Wat kun je doen tegen piekeren?

Pieker jij en wil je het graag minder doen? Bespreek je piekergedachten met iemand die je echt vertrouwt. Dit kan zorgen voor nieuwe perspectieven, waardoor je mogelijk anders tegen je zorgen aan gaat kijken. 

Wat ook kan helpen, is een piekerkwartiertje afspreken met jezelf. Zo pak je dat aan:

• Schrijf je emoties, gedachten, angsten en twijfels op. Het hoeft niet perfect te zijn. Het belangrijkste is dat je je zorgen uit je hoofd haalt en ze op papier zet  
• Bedenk bij elk probleem welke elementen je zelf kunt veranderen, en wat welke je moet accepteren omdat je ze niet kunt veranderen. Maak hiervoor een plan. Hoe concreter je plan, hoe beter. Zelfs een kleine eerste stap kan helpen. Onthoud dat je altijd hulp kunt vragen aan iemand anders.  
• Zoek afleiding waardoor je kunt ontspannen. Dit kan bijvoorbeeld door muziek luisteren, klussen, wandelen, puzzelen of koken.