Wanneer krijg je compensatie van de bank na oplichting?
Wie geld kwijt is geraakt door bankoplichting, klopt lang niet altijd aan bij de bank. Wie dat wel doet, krijgt in bijna de helft van de gevallen compensatie voor de geleden schade. Vooral wanneer er sprake is van creditcard-misbruik of diefstal van bankgegevens. Wat de regels zijn voor compensatie van de bank, is de meeste mensen onduidelijk. Dit alles blijkt uit onderzoek van Radar onder ruim 23.000 leden van het Radar Testpanel.
Ruim de helft van de meer dan 23.000 deelnemers is weleens benaderd door mensen die op hun bankpas en/of bankgegevens uit was. De andere helft heeft waarschijnlijk een goede spamfilter. Phishingmails worden het vaakst opgemerkt (door 70%), 51 procent is weleens benaderd via een appje of sms, 29 procent door een beller.
Op de verkeerde link geklikt
Ruim 4000 deelnemers aan de enquête zijn weleens geld kwijtgeraakt door oplichting. Online iets bestellen en betalen, maar het niet geleverd krijgen, is het meest voorkomend (40%). Bij 1 op de 10 zijn de creditcard(gegevens) weleens misbruikt door criminelen. Anderen klikten op een verkeerde link, of maakten geld over na een nep-betaalverzoek.
Het kan daarbij om flinke bedragen gaan. Bij ongeveer een kwart blijft de schade beperkt tot enkele tientjes, maar bedragen van enkele honderden of duizenden euro's komen vaker voor. 4 procent geeft aan zelfs 10.000 euro of (veel) meer kwijt te zijn geraakt.
Contact met de bank
Net iets meer dan de helft (53%) heeft na de oplichting contact opgenomen met de bank of betaalinstantie waarvandaan het geld is overgeschreven. In bijna de helft van de gevallen heeft de bank gehele of gedeeltelijke compensatie gegeven voor de geleden schade. Dat kan gaan om enkele tientjes, maar ook om duizenden euro's. Meestal werd er uitgekeerd zonder inhouding van eigen risico.
Het vaakst gecompenseerd worden mensen die zijn opgelicht via:
- Creditcardmisbruik (87% ontving compensatie)
- Diefstal van bankgegevens, waarna geld is afgeschreven (77% ontving compensatie)
- QR-fraude, waarbij je onbekenden toegang geeft tot je rekening via het scannen van een QR-code (63% ontving compensatie)
- Phishing (wanneer je op een link hebt geklikt, 59% ontving compensatie)
Wie zelf op een betaalverzoek in is gegaan, iets bestelt en het niet geleverd krijgt, ontvangt meestal geen compensatie. Wat betreft die laatste groep: wanneer je het niet-geleverde product hebt betaald via je creditcard of PayPal, heb je nog het meeste kans om gecompenseerd te worden. Heb je het betaald door zelf over te maken, via een tikkie of een betaallink, dan kun je fluiten naar compensatie.
We hebben ook gekeken naar de manier waarop Wie via een tikkie of een betaallink heeft betaald of zelf geld heeft overgemaaktkan fluiten naar compensatie, zo blijkt.
Driekwart kent compensatieregels niet
Banken zijn niet altijd even duidelijk over hun compensatieregels, zo blijkt. Bijna driekwart (74%) van de respondenten zegt niet te weten wat de regels hiervoor zijn. Zij weten dus niet wanneer zij, in het geval van oplichting, aanspraak kunnen maken op compensatie van de bank.
Of een bank compenseert of niet, dat zijn regels voor die in de wet zijn vastgelegd. Eigenlijk is het heel simpel: als jij het geld zelf hebt overgemaakt, compenseert de bank niet. Tenzij de bank uit coulance besluit te compenseren.
Meer compensatie of zelf beter opletten?
Of de compensatie voldoende hoog is, dat weten de meeste mensen (58%) niet. 25 procent vindt de gecompenseerde bedragen niet hoog genoeg, 7 procent vindt dat wel. 1 op de 10 vindt het niet de taak van de banken om te compenseren bij oplichting.
Van alle respondenten vindt de grootste groep (45%) dat banken consumenten voldoende waarschuwen voor de risico's van oplichting. 35 procent vindt het niet voldoende, 13 procent weet het niet. 8 procent vindt dat de vraag niet van toepassing is: het is niet de taak van banken om te waarschuwen; mensen moeten zelf opletten.
In de uitzending van Radar:
Over het onderzoek naar bankoplichting
Er bestaan veel soorten oplichting, maar in dit onderzoek gaat het specifiek over oplichting met bankzaken, dus waarbij de gedupeerde geld heeft overgemaakt, of waarbij een oplichter geld heeft afgeschreven. Omdat we er veel klachten over krijgen, hebben we ook oplichting meegenomen waarbij iemand iets online bestelt en betaalt, maar niet geleverd krijgt.
Van de 23.230 deelnemers die tussen 30 oktober en 6 november 2020 de vragenlijst hebben ingevuld zijn 4028 mensen weleens geld kwijtgeraakt door oplichting. Ook je ervaringen delen? Meld je (gratis) aan voor het Radar Testpanel.