Wat houdt een strafblad precies in?
Voor misdrijven en bepaalde overtredingen krijg je een aantekening op je strafblad. Maar wat houdt zo'n aantekening precies in, voor welke strafbare feiten kun je dit krijgen en wat zijn de gevolgen?
Je 'uittreksel justitiële documentatie', in de volksmond 'het strafblad', geeft gepleegde strafbare feiten weer. Wat er op het strafblad terecht komt, is afhankelijk van het strafbare feit.
Misdrijf of overtreding
Er wordt in het strafrecht een onderscheid gemaakt tussen misdrijven en overtredingen. Een misdrijf is een zwaar strafbaar feit waar je boven de twaalf jaar altijd een aantekening op je strafblad voor krijgt; een overtreding is een relatief lichter strafbaar feit, dat niet altijd op je strafblad komt.
Voorbeelden van misdrijven zijn mishandeling, diefstal, belediging, bedreiging en vernieling. Maar ook drugsbezit en bepaalde milieudelicten zijn misdrijven, als deze bewust zijn gepleegd.
Lichtere vergrijpen worden gezien als 'overtredingen'. Hier is minder eenduidig over te zeggen wat wél en niet op je strafblad komt. Er is één algemene richtlijn: als er een boete of een strafbeschikking van onder de €100 wordt toegekend, komt dit over het algemeen niet op je strafblad.
Veel uitzonderingen
Wanneer iets op je strafblad terechtkomt, is vooral bij overtredingen niet altijd even duidelijk. Hier gelden veel mitsen en maren.
De geldstraf van €100 is geen harde grens. Bij een boete lager dan €100 kun je eveneens een strafblad krijgen. Tegelijkertijd geldt ook dat je niet voor elke overtreding boven de €100 een aantekening krijgt. Zo komen bijvoorbeeld de meeste verkeersovertredingen niet op je strafblad. Dit zijn de zogenaamde Muldergedragingen, die je kunt herkennen aan een M op de brief met de boete.
Verkeersovertredingen die wel op je strafblad komen zijn bijvoorbeeld rijden onder invloed, het verlaten van de plaats van een ongeval en snelheidsovertredingen vanaf 30km/u.
Over het algemeen krijg je ook altijd een strafblad voor veroordelingen die leiden tot een gevangenisstraf, taakstraf of bijkomende straf (zoals ontzegging van de rijbevoegdheid).
Alle overtredingen waar je een strafblad voor kunt krijgen staan in lid 2 van artikel 4 van het Besluit justitiële en strafvorderlijke gegevens. Voorbeelden van overtredingen die op je strafblad kunnen komen zijn baldadigheid, openbare dronkenschap, vuilnis te vroeg buiten zetten en onverzekerd rijden.
Gevolgen van een strafblad
Een strafblad kan vergaande gevolgen hebben. Dit komt met name omdat een strafblad een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) in de weg kan staan.
Dit is een verklaring die je bijvoorbeeld moet inleveren als je solliciteert voor een nieuwe baan. In sommige branches is een VOG wettelijk verplicht, zoals in de kinderopvang, de advocatuur, het onderwijs en de taxibranche. Als het gepleegde strafbare feit relevant is voor de specifieke functie, kan het zo zijn dat je geen VOG krijgt. Hiermee zou je dus ook die baan of stage niet krijgen.
Verder kan een strafblad invloed hebben op of je een verzekering krijgt. Als een verzekeraar vraagt of je een strafblad hebt, ben je verplicht de waarheid te vertellen. Hierdoor krijg je soms geen verzekering of moet je een hogere premie betalen, bijvoorbeeld voor je auto.
Hoe lang blijft een strafblad staan?
Een strafblad voor een overtreding waar geen gevangenisstraf of taakstraf is opgelegd, blijft vijf jaar staan. Dit gaat niet alleen om straffen van de rechter, maar ook om strafbeschikkingen van de officier van justitie. Een overtreding waarbij wel sprake is geweest van een gevangenis- of taakstraf, resulteert in een strafblad dat tien jaar blijft staan.
Voor misdrijven gelden complexere regels. Misdrijven blijven tenminste twintig tot wel tachtig jaar staan. Meer informatie daarover vind je op de website van de Justitiële Informatiedienst.
Deze regels gelden voor iedereen die ouder is dan twaalf jaar; onder de twaalf kun je geen aantekening krijgen. Een zaak via Bureau Halt komt niet op je strafblad te staan.
Strafblad inzien
Als je wil weten of je een strafblad hebt, kun je je strafblad inzien bij de Justitiële Informatiedienst. De Justitiële Informatiedienst mag geen kopie van het strafblad verstrekken, je mag het alleen komen bekijken.
Overtreding coronamaatregel: wat betekent dit voor je strafblad en VOG?