Wat is fijnstof?
Fijnstof zorgt voor een slechte luchtkwaliteit en heeft gezondheidseffecten. Wat is fijnstof eigenlijk en waar kan je op letten?
De lucht zit vol met deeltjes stof van allerlei verschillende afmetingen. Deeltjes van een paar micrometer noemen we fijnstof. Ze zijn zo klein dat we ze niet kunnen zien. De allerkleinste deeltjes noemen we ultrafijnstof. Fijnstof ontstaat vooral vanwege verbranding door menselijk handelen. Bijvoorbeeld door de uitstoot van verkeer, landbouw en industrie.
Veel fijnstof veroorzaakt door de mens
Fijnstof is altijd aanwezig door chemische reacties in de lucht en natuurlijke bronnen. Het komt dus ook van nature voor. Maar het grootste deel, zo’n 80 procent, veroorzaakt de mens zelf. Fijnstof die wij veroorzaken blijft langer in de lucht dan fijnstof die van nature in de lucht aanwezig is. De concentratie fijnstof is het hoogst in de buurt van de bron (bijvoorbeeld bij een auto). Hierdoor ontstaan grote fijnstofpunten rondom steden en de veehouderij.
Gezondheidseffecten van fijnstof
Mensen ademen de fijnstof of ultrafijnstof in. Een deel ademen we gelijk weer uit, maar er blijft ook een deel achter in onze longen. Ons lichaam heeft moeite om de kleinere deeltjes op te ruimen. Omdat de deeltjes zo klein zijn, kunnen ze via de longen in de bloedbaan terecht komen. Op deze manier kunnen ze andere organen bereiken. Fijnstof is volgens het RIVM schadelijk voor de gezondheid.
Korter leven door fijnstof
Ouderen, zieke mensen, kinderen, mensen met een luchtwegaandoening, hart- en vaatpatiënten en diabetici ervaren mogelijk meer klachten door deze luchtvervuiling. Ze overlijden hierdoor soms zelfs eerder. Gezonde mensen kunnen ook klachten krijgen door fijnstof. Nederlanders die zijn blootgesteld aan luchtverontreiniging leven naar schatting gemiddeld dertien maanden minder. Negen maanden hiervan zijn te wijten aan fijnstof. De overige vier maanden zijn te wijten aan stikstofdioxide. Mensen overlijden niet door fijnstof zelf, maar aan een ziekte die fijnstof verergert. Daarnaast kun je bij langdurige blootstelling last krijgen van blijvende problemen. Bijvoorbeeld aan je luchtwegen of hart- en vaatziekten.
Wereldgezondheidsorganisatie
De Wereldgezondheidsorganisatie geeft advies over fijnstof. Dit advies is afgestemd op de gezondheid van mensen. Zij hanteren een norm waardoor er naar verwachting geen schadelijke gezondheidseffecten meer zijn. Nederland voldoet niet aan deze waarden. Maar het is vooralsnog lastig om precies vast te stellen welke hoeveelheid nog veilig is.
Tips:
- Probeer drukke wegen te vermijden. Bijvoorbeeld bij het zoeken naar een woonplek of school
- Probeer niet te sporten of fietsen in de buurt van drukke wegen
- Op de app Mijn luchtkwaliteit kun je zien hoe de luchtkwaliteit in jouw buurt is
- Op de website luchtmeetnet kun je ook zien hoe het ervoor staat met de luchtkwaliteit
- Ben je met je auto in de file beland? Houd dan de ramen gesloten
- Probeer eigenlijk zo min mogelijk te autorijden, omdat je hierdoor zelf bijdraagt aan de hoeveelheid fijnstof
Bron: RIVM / Milieucentraal