Wat zijn gemeentelijke heffingen - en waar betaal je dan precies voor?

Gemeentelijke heffingen zijn eigenlijk gewoon belastingen. Elke gemeente heeft er wel een aantal, maar welke precies, dat verschilt per gemeente.

Dit zijn veelvoorkomende gemeentelijke heffingen:

• onroerendezaakbelasting
• belasting van roerende woon- en bedrijfsruimten
• forensenbelasting
• toeristenbelasting
• parkeerbelasting
• hondenbelasting
• rioolheffing
• reinigingsheffing
• leges

Een gemeente mag alleen belastingen heffen die zijn opgenomen in de wet. Vandaar dat de gemeente je wel een hondenbelasting mag opleggen, maar geen kattenbelasting. Die laatste staat immers in geen enkele wet, zo valt te lezen op de site van de overheid.

Onroerendezaakbelasting

Onroerendezaakbelasting is een belasting over onroerend goed. Die betaal je dus over je woning, bedrijfspand of (onbebouwde) grond. De gemeente gebruikt het geld uit deze belasting voor zaken als onderwijs, groenvoorziening en wijkaanpak.

De hoogte hangt af van de WOZ-waarde van je huis (of pand, of grond). Een percentage daarvan betaal je als onroerendezaakbelasting aan de gemeente, maar hoe hoog dat is verschilt per gemeente. Meestal ligt het rond de 0,1 procent.

Belasting van roerende woon- en bedrijfsruimten

Roerendezaakbelasting is een gemeentelijke belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten. Dit zijn ruimten die duurzaam aan een plaats verbonden zijn en dienen tot permanente bewoning of gebruik: woonboten bijvoorbeeld. De inkomsten vallen in de algemene middelen van de gemeente. De gemeenteraad bepaalt voor welke voorzieningen de opbrengsten worden ingezet.

De roerendezaakbelasting bestaat uit een eigenaren- en een gebruikersvariant. Voor beide stelt de gemeente jaarlijks een percentage van de waarde vast.

Forensenbelasting

Als je meer dan negentig dagen per jaar een gemeubileerde woning tot je beschikking hebt voor jezelf of je gezin in een andere gemeente dan die waarin je woont, dan kun je te maken krijgen met forensenbelasting. Dit is een manier om je te laten meebetalen aan voorzieningen in die gemeente.

De hoogte is een percentage van de WOZ-waarde van de woning. De opbrengst komt terecht in de algemene middelen van de gemeente.

Toeristenbelasting

Toeristenbelasting betaal je als je verblijft in een gemeente waar je niet staat ingeschreven, bijvoorbeeld in een hotel, bungalow of caravan. Dit kan ook een dagverblijf op het water zijn. De aanslag voor toeristenbelasting gaat naar de eigenaar van je verblijfplaats, bijvoorbeeld de hoteleigenaar. Die mag de belasting aan jou doorberekenen.

Gemeenten mogen zelf bepalen of zij toeristenbelasting heffen en hoe zij het tarief berekenen. Dit kan bijvoorbeeld een vast bedrag per verblijf zijn, of een percentage van de overnachtingprijs. De hoogte verschilt ook per gemeente.

Hoe meer toeristen in een gemeente, des te meer kosten die gemeente maakt voor bijvoorbeeld wegonderhoud en strandschoonmaak. De inkomsten uit de toeristenbelasting kunnen dienen om dit te bekostigen.

Parkeerbelasting

De parkeerbelasting dient om parkeergedrag van gemeentebewoners en -bezoekers te reguleren. Er zijn twee vormen: een belasting voor het daadwerkelijke parkeren op bepaalde plaatsen, en een belasting voor een vergunning om te parkeren op daarvoor aangewezen plaatsen.

Je kunt op twee manieren met parkeerbelasting te maken krijgen: je plaatst je voertuig in een gebied waar 'betaald parkeren' geldt en je voldoet de kosten door een parkeerkaartje te kopen of bijvoorbeeld via een app te betalen, of je betaalt de gemeente voor een vergunning om op een bepaalde plek te parkeren.

De opbrengsten uit parkeerbelasting vallen toe aan de algemene middelen.

Hondenbelasting

Als je een hond hebt, dan kan de gemeente je aanslaan voor hondenbelasting. Deze is meestal enkele tientjes per hond. Bezit je er meer dan één, dan betaal je in sommige gemeentes een hoger bedrag voor de tweede en derde hond dan voor de eerste.

Hondenbelasting-opbrengst komt terecht in de algemene middelen. De opbrengst vloeit naar de algemene middelen. Dat betekent ook dat de gemeente die niet hoeft aan te wenden voor het tegengaan of opruimen van hondenpoep. De plicht om de uitwerpselen van je eigen hond op te ruimen is iets wat een gemeente apart kan opleggen.

Rioolheffing

Het doel van de rioolheffing is om geld vrij te maken voor onder meer de afvoer van afvalwater en van regenwater, en voor het beheer van het grondwaterpeil.

De inkomsten uit de rioolheffing hoeven niet kostendekkend te zijn: ze mogen worden aangevuld met inkomsten uit de algemene middelen, zoals een deel van de opbrengst uit onroerendezaakbelasting.

Reinigingsheffing

Met de opbrengst van de reinigingsheffing kan de gemeente (een deel van) de kosten van het ophalen en verwerken van huisvuil betalen. Hoeveel dit je kost is meestal afhankelijk van het aantal personen in een huishouden: als je alleen woont is dit een lager bedrag dan voor een echtpaar of gezin.

De opbrengsten van de reinigingsheffing mogen niet meer dan kostendekkend zijn. Met deze belasting mag de gemeente dus geen winst maken, ook niet om daaree bijvoorbeeld andere gemeentetaken te financieren. 

Leges

Leges zijn betalingen die je aan de gemeente doet in ruil voor een individuele dienst, zoals het verstrekken van een paspoort, rijbewijs of uittreksel uit het bevolkingsregister, of voor het leveren van vergunningen. 'Schrijfkosten' is een ander woord voor leges.

Leges dienen om gemeenten tegemoet te komen in de kosten die zijn gerelateerd aan dit soort taken. Ook hier geldt dat de opbrengst de kosten niet mag overtreffen: de gemeente mag er dus geen winst op maken.

Bron: Rijksoverheid / VNG / Nibud