Weinig vertrouwen in coronazelftest

De aanleidingen voor het doen van een zelftest lopen uiteen. Slechts 28 procent had klachten. 24 procent wil het vooral zeker weten in verband met familiebezoek of een feestje. 19 procent kreeg een waarschuwing van iemand die positief getest was en 18 procent had geen specifieke aanleiding, maar wilde het gewoon voor zichzelf uitsluiten. 1 procent geeft aan dat zij een zelftest hebben gedaan om een evenement te kunnen bezoeken, maar die vlieger gaat helaas niet op; de zelftesten zijn niet geldig op evenementen, je hebt immers geen (persoonsgebonden) bewijs van de uitslag.

Aanleiding voor corona zelftest:
28%    Klachten
24%    Zeker weten voor bezoek/feestje
19%    Contact met positief getest persoon
18%    Gewoon zelf willen weten
  1%    Voor bezoek evenement (ongeldig)

In de toelichtingen geven mensen nog andere redenen: bijvoorbeeld voor reizen naar het buitenland (we zien veel Duitsland voorbijkomen in de reacties). Anderen krijgen ze op werk, of voor een bezoek aan de fysio. Een enkeling onderging de zelftest als extra proef in de teststraat van de GGD. Ook doen heel wat mensen het gewoon uit nieuwsgierigheid: 

De meest gegeven reden om een zelftest boven een test bij de GGD te kiezen, is snel de uitslag willen hebben - wat met de zelftest inderdaad maar een kwartiertje duurt. Maar ook lastig kunnen reizen naar een testlocatie en het niet willen delen van persoonsgegevens (na het grote datalek bij de GGD) zijn redenen om voor de zelftest te kiezen.

Waarom zelftest in plaats van GGD?
57%    Snel uitslag hebben
12%    Niet in aanmerking voor GGD-test
  9%    Reizen naar GGD-locatie is lastig
  9%    Persoonsgegevens niet willen afstaan
  7%    Eerdere GGD-test was onprettig
  6%    Bang dat GGD-test meer pijn doet

Het soort test dat veel wordt gekocht is Roche (23%). Dat is een van de 4 door het ministerie toegelaten testen, samen met Acon Biotech Flowflex (door 4% gebruikt), BIOSYNEX (3%) en MP Biomedicals (1%). De test van Abbott, eigenlijk niet bedoeld voor particulier gebruik, is door 5 procent gebruikt. Overigens heeft de grootste groep (42%) geen idee welke test zij hebben gekocht.

Onvoldoende voorlichting bij drogisterij

De testen zijn op diverse locaties te koop: bij de apotheek, de drogist en andere (online) aanbieders. Afgelopen week maakte supermarkt Albert Heijn bekend de testen te verkopen. Bijna de helft van de ondervraagden geeft aan bij de aankoop niet goed voorgelicht te zijn over het gebruik. 9 procent kreeg wel iets te horen, maar niet voldoende, nog eens 37 procent ontving helemaal geen voorlichting. Wanneer we kijken naar de verschillende verkooppunten, scoren vooral de drogisterijen slecht; van degenen die daar hun test hebben aangeschaft geeft 60 procent aan niet goed te zijn voorgelicht.

Gelukkig vindt 87 procent de gebruiksaanwijzing voldoende duidelijk. 8 procent vond de gebruiksaanwijzing niet duidelijk: 'Gebruiksaanwijzing was veel te uitgebreid en daardoor verwarrend', zegt iemand. Meer mensen ervaren dat: 'Misschien een korte samenvatting aan het eind?', oppert een respondent. Bij 1 procent was geen gebruiksaanwijzing te vinden: 'Zat geen gebruiksaanwijzing bij. Zelf op Internet uitgezocht hoe het moest', geeft iemand aan. Internet biedt vaker hulp: 'Heb een filmpje bekeken, toen werd het helemaal duidelijk.' 

Of het gelukt is om de gebruiksaanwijzing goed op te volgen, daar twijfelt 8 procent aan, 4 procent geeft aan zich niet aan de gebruiksaanwijzing te hebben gehouden:

De meeste mensen (89%) vindt de zelftest gebruiksvriendelijk, iets meer dan 1 op de 10 vindt dat niet. Het aflezen van de uitslag ging nagenoeg iedereen gemakkelijk af, 5 procent geeft wel aan daar moeite mee te hebben.

Weinig vertrouwen in uitslag zelftest

'Zelf een diepe swab nemen is bijna onmogelijk om goed te doen. Geen vertrouwen in resultaat', zegt iemand, en dat gevoel leeft bij meer mensen: slechts de helft zegt veel vertrouwen in de uitslag te hebben. 40 procent heeft maar een beetje vertrouwen, en 10 procent vertrouwt het helemaal niet. Een enkeling heeft het gecheckt, blijkt uit de toelichtingen:

Vaak geen hertest bij GGD

Geeft de zelftest een vrijbrief om de geldende coronamaatregelen te laten voor wat ze zijn? De respondenten zeggen van niet: 89 procent heeft zich na een negatieve test (dus géén corona) evenveel aan de maatargelen gehouden als daarvoor. Nog eens 4 procent heeft zich zelfs beter aan de maatregelen gehouden – wellicht omdat zij het de uitslag niet geheel vertrouwen. Een kleine groep van 7 procent geeft aan dat zij na een negatieve uitslag de maatregelen hebben laten vieren.

Om de cijfers te kunnen bijhouden, moet je na een positieve zelftest (dus wél corona) ook een test bij de GGD doen. Dat blijkt een meerderheid echter niet te doen. 61 procent geeft aan dat zij na een positieve zelftest niet naar de GGD te zijn gegaan voor een hertest. Ongeveer 1 op de 3 (36%) heeft dit wel gedaan, en 3 procent zegt dit nog van plan te zijn.

Liever naar de GGD

Overigens heeft de meerderheid van de ruim 10.000 ondervraagden (nog) geen zelftest gedaan. Twee derde omdat zij nog geen aanleiding hebben gehad, 29 procent omdat zij zich liever laten testen bij de GGD. 18 procent heeft geen vertrouwen in de zelftest en 17 procent gebruikt de zelftest liever niet omdat deze (te veel) geld kost; in vergelijking met een gratis test van de GGD is het inderdaad een bijkomende kostenpost.

Redenen liever geen coronazelftest:
68%    Geen aanleiding
29%    Liever naar de GGD
18%    Geen vertrouwen in uitkomst
17%    Kost (te veel) geld

Uitzending Radar over betrouwbaarheid coronazelftesten

In de uitzending van 19 april 2021 probeert verslaggever Fons Hendriks de coronazelftesten uit. Hoe is het om jezelf te testen? Wanneer voer je de test goed uit? Hoe is de voorlichting? Wat voor soort testen zijn er te koop? Welke zijn geschikt voor de consument en welke niet? En hoe zie je dat verschil? Je ziet het in de uitzending!