Wormenhotel: hoe werkt het?

Een wormenhotel is een manier om je eigen gft-afval om te zetten in compost. Zo kun je afval hergebruiken en krijg je er iets waardevols voor terug. Door zelf te composteren bespaar je bovendien energie en geld. De compost kun je vervolgens gebruiken in je tuin als bodemverbeteraar.

Volgens Milieu Centraal is het niet bekend of zelf composteren beter is voor het milieu dan de grootschalige compostering van gft-afval. Een milieuvriendelijke optie is het in ieder geval wel, omdat de kringloop kleiner blijft en er bijvoorbeeld geen vervoer nodig is.

In tegenstelling tot een grote composthoop kun je een wormenbak ook gebruiken in kleinere ruimtes zoals je balkon of dakterras.

Wormenbak kopen of maken

Een wormenbak kun je kant-en-klaar kopen of zelf maken. Je hebt in het laatste geval een paar emmers of plastic bakken nodig met een deksel en een boormachine voor het boren van gaten. Met stukjes oud papier, kartonsnippers, droge bladeren, stro en compost maak je een mix voor in de wormenbak. Online is veel informatie te vinden over hoe je zelf een wormenhotel kunt maken.

Bij wormenkwekerijen kun je speciale compostwormen halen of thuis laten bezorgen. Deze wormen, meestal tijgerwormen, zijn goed in het verteren van plantaardig afval. Online kun je ook zoeken naar (gratis) afhaalpunten voor dit soort wormen. Je hebt er ongeveer vijftig nodig. Gewone regenwormen verteren minder gft-afval en zijn dus niet geschikt.

Gemeenschappelijke wormenhotels

Tegenwoordig zijn er ook buurtbewoners die ervoor kiezen om samen een wormenhotel te onderhouden. Zo staan er in Amsterdam inmiddels veertig van dit soort hotels.

Op de website van wormenhotel kun je zien in welke gemeenten een wormenbak staat. Ontbreekt jouw woonplaats? Dan kun je aan je gemeente vragen of ze er een willen plaatsen.

Hoe werkt een wormenhotel

De wormen verwerken het afval in de wormenbak door het te eten en daarna weer uit te poepen. Het composteren begint direct waardoor er, als het goed gaat, geen vervelende geurtjes vrijkomen.

Veel plantaardig afval kan in een wormenbak, maar niet alles. Wormen zijn vooral gek op schillen, groenten, fruit, koffiedik en eierschalen. Maar ook kleine stukjes gescheurd karton en eiderdozen kun je erin kwijt. Let wel op dat het karton geen plastic laagje heeft. Zorg er ook voor dat je geen grote stukken in de wormenbak gooit, de wormen kunnen kleine stukjes namelijk beter verwerken.

Na ongeveer een halfjaar heb je compost die je kunt gebruiken in de tuin.

Wat kun je beter niet in een wormenhotel doen:

• Gekookte etensresten
• Vlees en vis
• Broodproducten
• Gebak
• Vetten zoals olie of boter
• Plastic met compostlogo
• Grof tuinafval
• Koffiepads en theezakjes

Deze producten kunnen makkelijk schimmelen of ongedierte aantrekken. Koffiepads en theezakjes kunnen plastic bevatten.

Wil je meer weten over plastic in theezakjes en koffiepads?

Lees meer: 6 tips om bij te dragen aan minder plastic

Hoe zorg je voor de wormen?

Geef de wormen idealiter één of twee keer per week 'eten' door afval in de wormenbak te doen. Je kunt ze ook vaker voeren. Ga je op vakantie? De wormen kunnen gerust een paar weken zonder eten.

Plaats je wormenhotel niet in de directe zon maar op een schaduwrijke plek. Als het in de winter gaat vriezen kun je met bubbeltjesplastic een soort dekentje maken zodat de wormen niet doodvriezen.

Goede leefomgeving

Het is belangrijk dat de wormen hun leefomgeving fijn vinden. Let daarom op de combinatie van groenten en fruit, koffieprut en papier. Het is ook belangrijk dat de bak niet te nat of droog. De mix in de wormenbak moet voelen als een spons waar geen water meer uitkomt. Is je wormenbak te droog dan kun je er wat water aan toevoegen. Stinkt een wormenhotel? Dat kan een teken zijn van een verkeerde vochtigheid.

Als het kouder is dan tien graden eten wormen niet veel meer, als het kouder wordt dan vier graden houden ze in een soort winterslaap. De kans dat wormen doodvriezen is klein. Als de wormen niet tevreden zijn met hun omgeving kunnen ze ontsnappen.

Bronnen: Wormenhotel.nl / Milieu Centraal / Paradijsvogels / Buitenleven / Balkonton