Zeewieren en algen: hoe gezond zijn ze?

Algen zijn plantachtige organismen die groeien in zowel zoet als zout water. De grotere algen die in zee en aan de kust voorkomen, noemen we zeewieren. Er zijn zo’n 500 eetbare soorten zeewier, zoals kelp, wakame en zeesla. Algen zijn alleen in poedervorm beschikbaar, omdat ze lastig te verteren zijn. Zorg.nu vraagt het Voedingscentrum naar de gezondheidseffecten van deze groene kost.

Bevatten zeewier en algen veel voedingsstoffen?

Volgens Jasper de Vries van het Voedingscentrum wel: 'Zeewier en alg bevatten veel nuttige voedingsstoffen: onder andere vezels, eiwit, ijzer, vitamine B1, vitamine C en verschillende mineralen.' Daarbij bevatten algen en zeewieren kleine hoeveelheden visvetzuren die je lijf kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Deze onverzadigde vetzuren worden naast vis ook uit algen gewonnen en als supplement verkocht.

Is het een goede vleesvervanger?

Zeewier kan meer ijzer bevatten dan vlees en algen als spirulina en chlorella bevatten voedingsstoffen die je ook uit vlees kunt halen. Zijn de waterplantjes een goed alternatief? 'Ja, zeewier of alg kun je gebruiken als aanvulling op een vegetarisch voedingspatroon', aldus De Vries. 'Denk bijvoorbeeld aan een zeewierburger of andere vleesvervanger waarin het verwerkt is. Wissel voor de variatie af met andere vervangers, zoals eieren, peulvruchten of tofu.'Let wel op: de plantjes bevatten géén vitamine B12. 'Deze vitamine kun je alleen uit dierlijke producten halen, zoals vlees, melk en eieren.' Ben je veganist? 'Check of je vleesvervanger toegevoegde B12 bevat en in welke hoeveelheid, en vul de vitamine aan met een supplement.'

Kan het eten van alg of zeewier ook schadelijk zijn?

Sommige zeewieren of algen kunnen grote hoeveelheden jodium en zware metalen bevatten. De Vries: 'Een kleine beetje kan geen kwaad, maar grote hoeveelheden van deze metalen kunnen schadelijk zijn. Vooral bij algensupplementen is die kans aanwezig. Om die reden adviseert de Gezondheidsraad tegen het gebruik van tabletten met algen, zoals spirulina.'Hoewel spirulina door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid wel bestempeld is als veilig, ziet het Voedingscentrum ook geen reden om dergelijke supplementen te gebruiken. 'Gebruik liever alg in poedervorm of kies voor zeewier. Dat is minder geconcentreerd, waardoor de risico’s een stuk kleiner zijn.'

Hoe kun je het verwerken in je voedingspatroon?

Zeewier is niet alleen een goede vleesvervanger, maar kan ook als groente gegeten worden. 'Denk bijvoorbeeld aan zeesla of wakame door een salade.' Je kunt het wier ook verwerken in sushi en roerbakken of roosteren, aldus De Vries: 'Net als bij andere voedingsmiddelen geldt wel: varieer. Wissel zeewier af met andere groenten zodat je veel verschillende voedingsstoffen binnenkrijgt.' Dit is ook raadzaam wegens het hoge zoutgehalte in sommige soorten wier. Poeder van algen kun je volgens De Vries verwerken in shakes, bijvoorbeeld met fruit en/of groente.

Is zeewier het voedsel van de toekomst?

Zeewier wordt soms gezien als 'het voedsel van de toekomst'. Het is een relatief duurzaam product, omdat er nauwelijks grond, zoet water of fossiele brandstof nodig is om het te laten groeien. 'De opkomst van zeewier als voedingsmiddel vinden wij een positieve ontwikkeling', aldus De Vries. 'Als we deze planten meer eten als eiwitbron in plaats van vlees, is dat gunstig voor het klimaat.'Wel benadrukt het Voedingscentrum dat de voedselveiligheid voorop staat: het water waarin de plantjes groeien, moet altijd gecontroleerd worden op vervuiling. Het centrum raadt af om zelf wier uit het wild te halen en te eten. 'Het Nederlandse water is wel relatief schoon, waardoor het risico op vervuiling klein is. De NVWA houdt toezicht op de veiligheid van het zeewier dat voor consumptie bedoeld is.'

Bron: Voedingscentrum