Zo check je of je shopt bij een webwinkel van binnen de EU

Veel producten die gekocht zijn bij webshops van buiten de EU deugen niet, zo bleek uit een grote, recente steekproef van de Consumentenbond en vijf Europese zusterorganisaties. Twee derde van de onderzochte producten zou hier niet in de winkel mogen liggen, concludeerden zij. De onderzoekers bestelden 250 artikelen via webplatforms als AliExpress, Wish, Amazon, Light in the Box en eBay. Het ging om kinderproducten, sieraden, cosmetica en elektronica gezondheids- of veiligheidsrisico's. Met 165 van die items bleek iets mis. Daar komt nog bij dat het toezicht op zulke winkels en handelsplatformen moeilijk is.

Lees ook het oorspronkelijke nieuwbericht hierover: 'Veel onveilige producten in assortimenten webwinkels buiten EU'

Vier dingen waarop je kunt letten

De vraag is dan ook: hoe weet je of je te maken hebt met een webshop die niet in de EU gevestigd is? En die vraag is moeilijker te beantwoorden dan het lijkt, want veel van zulke websites hebben een variant die speciaal gericht is op de lokale markt van de bezoeker. Zo hebben platformen als AliExpress en Shein Nederlandse versies met Nederlandstalige teksten.

We leggen deze voor aan Martijn Witvliet, jurist bij het Europees Consumenten Centrum. Hij noemt vier punten waarop je kunt letten.

1. Kijk wat de locatie van het hoofdkantoor is. 'De nummer 1 tip is: check de algemene voorwaarden om te zien waar de webshop gevestigd is. Winkels die zich richten op de Europese markt hebben de wettelijke verplichting om in de algemene voorwaarden te vermelden waar het hoofdkantoor staat. En die voorwaarden kun je op de betreffende site vinden.'  
2. Bestel niet via social media. 'Bestel vanuit een omgeving waar je echt de volledige website kunt raadplegen. Dus niet, als je op Instagram zit te scrollen en iets tegekomt, het meteen even snel bestellen. En dus ook niet via Facebook of andere social media, maar op de ''echte'' site.'  
3. Check de betalmethoden. 'Bekijk welke betalingsmethoden worden geaccepteerd. Als je kunt betalen met creditcard of via PayPal, dan is dat geen garantie dat die webshop in de EU gevestigd is, maar dan biedt dat wel een zekere aankoopbescherming. Bijvoorbeeld tegen niet-levering, dan kun je een beroep doen op de aankoopverzekering van je creditcardmaatschappij. Voldoet het product niet, dan kun je vaak via PayPal een geschil openen. Als webshops dat soort partijen accepteren als betaalmethode dan kun je er vaak wel van op aan dat ze ook, als er een probleem is, ze dat wel redelijk goed oplossen - maar helemaal waterdicht is dat ook niet. Betalen via iDeal is weliswaar vrij gangbaar, maar als je geld hebt overgemaakt en je wilt later geld terugzien, dan ben je afhankelijk van de medewerking van de verkoper. Doe je dat via PayPal of een creditcardmaatschappij, dan zit er altijd nog een derde partij tussen waar je vaak verhaal kunt halen. Het leed wordt achteraf geleden. Daarom hamer ik er atlijd op om via een andere manier te betalen dan iDEAL, dus bijvoorbeeld creditcard of PayPal.'  
4. Wees kritisch op de teksten op de site. 'Soms zijn het Google Translate-achtige vertalingen van websites. Wees dus alert op spel- en taalfoten en onlogische zinsconstructies. Dat soort dingen wijst ook wel vaak op een site die buiten de EU gevestigd is.'

Check welke landen in de EU zitten

Om nog even terug te komen op die locatie van het hoofdkantoor (tip #1 hierboven): om te controleren of een winkel in de EU gevestigd is, moet je natuurlijk wel weten waaruit die EU dan precies bestaat. In de EU zitten op het moment van schrijven (op 2 maart 2020, dus een maand na de Brexit) 27 landen. Dit zijn, in alfabetische volgorde: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden. Of deze lijst nog actueel is zie je op de site van de Belastingdienst.