Zorgen om betaalbaarheid verplichte AOV voor zzp'ers

Nu verzekert 80 procent van de zelfstandigen zonder personeel zich niet tegen het wegvallen van hun inkomen wanneer ze door ziekte of een ongeluk hun werk niet meer kunnen doen. Het gevolg: geen brood op de plank en vaak een groot inkomensgat tot aan de AOW- of pensioenleeftijd. In het nieuwe pensioenakkoord is afgesproken dat daar verandering in moet komen: via een verplichte AOV voor zzp'ers. Hoe die eruit moet zien, dat is nog onduidelijk. Er zijn veel verschillende scenario's te bedenken, waarbij grofweg drie uitvoerende partijen zijn: commerciële verzekeraars, de overheid of zzp'ers zelf, verenigd in een zogeheten broodfonds. En combinaties van deze partijen.

AOV: Te duur en kans op uitsluiting

Van alle opties is de populairste echter om de AOV niet verplicht te maken. Dit komt vooral door de stem van de zzp'ers zelf: daarvan wil 32 procent geen verplichte AOV. Van de niet-zzp'ers is dat een stuk minder: 11 procent. 'Ik wil de vrijheid om te kiezen wel of niet te verzekeren, ik ben immers zelfstandig en draag mijn eigen risico's', laat een zzp'er weten. Een ander: 'Ik heb gespaard om ziekte op te vangen' - en zo zijn er meer. Iemand stelt dan ook voor: 'Bepaal op individuele basis of zzp'er in staat is om zich financieel te redden bij uitval door arbeidsongeschiktheid.'

De meesten willen echter geen verplichte AOV vanwege de hoge kosten: die liggen nu tussen de 500 en 1000 euro per maand. Velen zeggen het simpelweg niet te kunnen betalen. 'Op mijn leeftijd, 62, krijg ik geen betaalbare verzekering meer.' En: 'Verplicht mag, maar dan wel voor een acceptabele prijs.'

Het eerder genoemde inkomensgat, dat zich bij iedere onverzekerde zzp'er onverwachts kan aandienen, is de reden dat er volgens velen wel een verplichte AOV moet komen. Dat dat niet moet werken zoals het nu is, via commerciële verzekeringsmaatschappijen, daarover zijn de mensen het ook eens: slechts 4 procent stemt voor deze constructie.

AOV-optie 1: Basisverzekering met aanvulling bij verzekeraar

Het vertrouwen in verzekeraars is laag, zo blijkt uit de toelichtingen: 'Blijft een verzekering. Verzekeraar zal er alles aan doen om niet over te gaan tot uitkeren. Zullen veel uitsluiten op basis van gezondheid en soort werkzaamheden.' Toch is in het meest populaire alternatief wel een rol voor commerciële verzekeraars weggelegd. 26 procent (21% van de zzp'ers, 38% van de niet-zzp'ers) is voor een verplichte basisverzekering waarover de overheid beslist, die je zelf via een verzekeringsmaatschappij kunt aanvullen. Al geven sommige mensen aan dat de aanvulling ook via een broodfonds zou kunnen.

Een respondent in de toelichting: 'Het belangrijkste aspect is wat mij betreft dat iedereen (ook mensen die al arbeidsongeschikt zijn of verhoogd risico lopen) onvoorwaardelijk geaccepteerd wordt.' Ook over de praktijk wordt nagedacht door de pollrespondenten: 'De inning van de premie kan dan inkomensafhankelijk via de belastingdienst', zo stelt iemand voor.

AOV-optie 2: Onderscheid op basis van inkomen

De tweede plek is voor dezelfde partijen, alleen dan met een onderscheid op basis van inkomen. 18 procent (18% van de zzp'ers, 16% van de niet-zzp'ers) ziet tot een bepaald inkomen de AOV graag via een overheidsgesubsidieerd fonds lopen, wie meer verdient moet zich particulier verzekeren. 'Een werknemer klopt bij de overheid aan als hij/zij geen werk meer heeft. Bij een zzp'er zou dit niet anders moeten zijn', laat iemand weten. Een ander denkt alvast mee over de betaalbaarheid: 'De eerste drie maanden zijn voor eigen rekening: dat scheelt heel erg veel in de premie.'

AOV-optie 3: Broodfonsen mét achtervang van de overheid

Op de derde plek, met 16 procent van de stemmen (17% van de zzp'ers, 11% van de niet-zzp'ers) is weggelegd voor broodfondsen, maar dan wel met de overheid als achtervang na een bepaald aantal jaren ziekteverzuim. Die optie is veel populairder dan alleen vertrouwen op broodfondsen: dat wil slechts 3 procent. Veel mensen laten zich positief uit over broodfonsen: 'Ik ben verzekerd bij het broodfonds. Dat geeft mij vrijheid en vertrouwen. Ik wil zelf aangeven hoe en waarvoor ik verzekerd wil zijn.' Je doet er bovendien 'ook nog leuke contacten op', laat een ander weten.

'Betaalbare verzekeringen zonder maartjes'

Tot slot hebben enkele mensen een eigen idee. Een greep uit de voorstellen: 'AOV verzekering + pensioen verzekering in één, door overheid geregeld en verplicht.' 'Een betaalbare verplichte belasting om bij permanente Arbeidsongeschiktheid toch in de bijstand te kunnen met behoud van eigen vermogen.' 'Via het UWV, net zoals het geregeld is voor werknemers.' En, waar bijna alle voorstellen op neerkomen: 'Gewoon een betaalbare verzekering zonder maartjes.'

Bekijk ook de tv-uitzending over dit onderwerp, waarin Heidi vertelt over haar goedlopende hondentrimsalon, waar ze door uitgezaaide borstkanker haar werk niet meer kan doen. Ze heeft geen AOV en dus ook geen inkomen meer. En de strijd van Margie, die bij een fietsongeluk hersenletsel oploopt. Ze heeft wél een AOV, maar de verzekeraar verklaart haar na 1,5 jaar 'gewoon' weer 100% arbeidsgeschikt en stopt de uitkering:

Hoe gaat de verplichte AOV voor zzp'ers eruitzien?

Meepraten?
Ook je mening laten meetellen? Meld je (gratis) aan bij het Radar Testpanel. We nodigen je dan uit om mee te doen aan de onderzoeken van Radar (2-3 per maand).