Plastic pact: 20 procent minder plastic in 2025

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) sluit hierover donderdag een akkoord met zeventig ondernemingen en milieuorganisaties. Levensmiddelenbedrijven, supermarkten, festivals, cateraars, producenten, verpakkers en milieu-organisaties doen mee aan het Plastic Pact.

De doelstelling is verder om over zes jaar minimaal 70 procent van alle eenmalige plastic producten en verpakkingen te recyclen zonder kwaliteitsverlies. Dit eenmalig te gebruiken plastic hoeft in 2025 trouwens niet volledig uit gerecycled plastic te bestaan, maar uit minimaal 35 procent.

'Plastic is een nuttig en veelzijdig materiaal, maar hoort niet thuis in ons milieu. Met het Plastic Pact gaan we meer doen met minder plastic', aldus de staatssecretaris. 'Minder plastic produceren, slimmer ontwerpen, anders samenstellen en beter recyclen.'

Minder plastic in het milieu

Volgens directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu vindt de brede samenwerking voor het pact winst. 'De hele keten pakt het probleem nu samen op.' Maar wetgeving blijft volgens haar ook hard nodig om minder plastic in het milieu te krijgen. 'Wij zien het pact als een goede aanvulling hierop.'

Met de verpakkingsindustrie is vorig jaar al afgesproken dat die de hoeveelheid plastic flesjes in het zwerfafval met 70 tot 90 procent gaat verminderen. Als dit niet lukt, komt er vanaf 2021 statiegeld op kleine plastic flessen. Jaarlijks komen er tussen de 50 en 100 miljoen kunststof flesjes in het zwerfafval.

Lees ook: 20 procent minder verpakkingen in supermarkten vanaf 2025

Schijnoplossing volgens Greenpeace

Het Plastic Pact dat kabinet, bedrijfsleven en enkele milieuorganisaties zijn overeengekomen over het gebruiken van minder plastic, is 'een schijnoplossing'. Zo luidt de teleurgestelde reactie van Greenpeace op het akkoord, dat donderdag wordt getekend. 'De maatregelen in dit pact doen geen recht aan de urgentie en omvang van het plastic monster.'

Het pact is vooral 'een efficiëntieslag en kostenbesparende maatregel', die de groei van het aantal plastic wegwerpverpakkingen niet zal tegengaan, aldus Greenpeace. 'Een fundamentele en noodzakelijke systeemwijziging om anders om te gaan met plastic blijft helaas uit. Reductie en hergebruik zouden topprioriteit moeten zijn, in plaats van recyclen van verpakkingen voor eenmalig gebruik.'

Milieuorganisaties niet betrokken

Afgesproken is dat in 2025 een vijfde minder plastic wordt gebruikt en dat alleen nog plastic wordt gebruikt dat volledig recyclebaar is. Greenpeace was niet bij de totstandkoming van het akkoord betrokken en ook andere milieuorganisaties zoals Plastic Soup Foundation en Milieudefensie stonden buitenspel. 'Ze zijn vergeten de planeet aan tafel te zetten', zegt een woordvoerster van Greenpeace daarover. De enige milieuclubs die hebben meegepraat over het Plastic Pact waren Natuur & Milieu en Plastic Whale.

Lees ook: EU-landen zijn het eens over verbod op wegwerpplastic

Plastic is overal

Niet alleen op verre oceanen drijft een plastic soep aan de oppervlakte. Ook in onze eigen Waddenzee, het IJsselmeer en de Noordzee en in de Nederlandse grachten en sloten dobberen stukken plastic. Het grootste deel ervan is klein, klaar om opgegeten te worden door dieren. Daarvoor waarschuwt By the Ocean we Unite, een Nederlandse stichting die met zeiltochten mensen bewust wil maken van de vervuiling.

Mensen vervuilen meer dan ze doorhebben, zegt marien bioloog Maarten Erich, wetenschappelijk coördinator van de stichting. 'Mensen zeggen: ik gooi geen plastic op straat en ik scheid mijn afval. Maar vervuiling gaat verder dan dat. In je tapijt en je kleren zit ook plastic, net als in knuffels, autobanden, cosmetica, sigarettenfilters en kauwgom. Als je een schuursponsje gebruikt, spoelen kleine stukjes plastic door het putje. Die krijgen ze er bij de zuivering niet meer uit. Dat wordt op de rivieren geloosd.'

Plastic zelf is niet het probleem, benadrukt Erich. 'Plastic heeft ons veel gebracht. We kunnen niet terug naar een wereld zonder plastic. Maar moet elke komkommer apart worden verpakt? Kunnen we schuursponsjes niet maken van natuurlijke vezels? We hebben een materiaal gemaakt dat ontzettend lang meegaat, maar bijna de helft van al het plastic gebruiken we maar één keer.'

Lees ook: Zo produceer je minder afval - 6 tips

Bron: ANP