Het prikkelbaredarmsyndroom: wat kun je zelf doen?

Dokters van Morgen (overgenomen door Radar) spreekt met Marijke Boersma van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS). Dit is het tweede deel van een tweeluik over PDS. Lees ook het eerste deel: Wat is het prikkelbaredarmsyndroom?

Laat de diagnose stellen!

In de eerste plaats is het volgens Boersma belangrijk om via de huisarts helder te krijgen dat het inderdaad om PDS gaat. 'Omdat je dan zeker weet dat er niks anders aan de hand is. Als je zelf de conclusie trekt: ik heb PDS, en het blijkt toch een darmontstekingsziekte te zijn... Dat wil je niet hebben'.

Volgens Boersma merken veel mensen met PDS dat de klachten gerelateerd zijn aan voeding. 'Met je arts of een diëtist kun je naar je voedingspatroon kijken en als het nodig is overstappen op een gezonder voedingspatroon met voldoende vezels. Als dat niet helpt, dan kun je bijvoorbeeld met een diëtist samen een eliminatiedieet proberen, zoals het FODMAP-beperkte dieet. Dan kijk je of er voedingsmiddelen zijn waarop je heftig reageert'.

FODMAP-dieet bij PDS

Bij het FODMAP-beperkte dieet worden bepaalde typen koolhydraten uitgesloten. Je vermijdt eerst al die FODMAP-koolhydraten, en langzaamaan laat je bepaalde groepen weer toe. Zo kun je kijken of je kunt achterhalen welke daarvan je klachten veroorzaken.

Boersma benadrukt dat het verstandig is om daar een diëtist voor in te schakelen. 'Je wil niet dat je heel veel voedingsmiddelen uitsluit en vervolgens een tekort aan bijvoorbeeld vitaminen en mineralen krijgt'. Bovendien, zo vertelt Boersma: 'Sommige van de FODMAP's zijn ook vezels, en bij de MLDS geloven we dat die vezels ook juist erg belangrijk kunnen zijn  voor de spijsvertering'.

Medicijnen bij PDS?

Er zijn bovendien verschillende soorten medicijnen en zelfzorgmiddelen die je in overleg met je arts zou kunnen proberen. Dat kunnen verschillende soorten middelen zijn, vertelt Boersma. 'Je hebt medicijnen die tegen pijnklachten werken, medicijnen die werken bij obstipatie en medicijnen die werken bij diarree. Ook kan hypnotherapie helpen'. Bij hypnotherapie krijg je oefeningen waarbij je je bijvoorbeeld een pijnlijke buik voorstelt als een 'warme, zachte buik', terwijl je heel ontspannen bent. Die gedachtenbeelden kunnen invloed hebben op de darmwerking (bron: De Samenwerkende PDS-therapeuten). 

Boersma: 'Je ziet soms ook dat patiënten baat hebben bij antidepressiva. Dat is niet omdat die mensen depressief zijn, maar omdat antidepressiva een interactie hebben met een stofje in de darmen. Dat stofje heeft weer invloed op de pijnklachten en op de beweging van de darmen'.

Een oplossing vinden bij PDS-klachten blijkt lastig, zo ziet Boersma. 'Bij de een werkt een middel wel, bij de ander niet. Of soms werkt een middel een tijdje bij iemand, maar komen daarna toch de klachten weer terug. Ons advies is hierin eigenlijk ook altijd: schakel een arts in om te kijken welke behandeling bij jou werkt'. De MLDS komt in samenwerking met patiëntenorganisaties en artsen in september met een keuzehulp voor behandelingen bij PDS.

Wissel ervaringen uit met lotgenoten

Het kan helpen om je aan te sluiten bij een patiëntenvereniging. 'Er ligt nog een taboe op PDS, mensen praten er niet makkelijk over. Toch het is fijn als je ervaringen met anderen kunt uitwisselen. Er wordt ook ieder jaar een PDS-informatiedag georganiseerd door de patiëntenvereniging, de PDSB'.

Boersma besluit: 'Het is goed om te weten dat veel mensen met PDS-klachten kampen. Het kan een hele zoektocht zijn te ontdekken wat voor jou werkt. Je kunt daar steeds kleine stapjes in maken, en je moet zeker niet opgeven als iets niet meteen blijkt te werken'.

De omgeving van patiënten moet zich realiseren dat PDS behoorlijk heftig kan zijn, benadrukt Boersma. 'De meeste mensen hebben weleens een voedselvergiftiging gehad. Dat je op de wc zit met enorme krampen en het zweet op je voorhoofd. Dan weet je wat sommige PDS-patiënten doormaken'.