Vallen teken uit bomen? Kunnen teken in je tuin zitten? En: hoe bescherm je jezelf?
Komen teken uit bomen vallen? Als je op het pad blijft, hoe groot is dan de kans dat je een teek oploopt? Kunnen teken vliegen?
Dokters van Morgen (overgenomen door Radar) spreekt met bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University.
Komen teken uit bomen vallen?
Volgens Van Vliet is die kans 'verwaarloosbaar klein'. Teken kunnen wel 'meereizen' met een vogel, en een vogel kan in een boom zitten. Maar teken kunnen niet springen, én ze zijn erg klein, dus erg bang hoef je daar niet voor te zijn. Teken kunnen overigens ook niet vliegen (tenzij ze dus op een vogel zitten!).
Als je gaat wandelen in de natuur en je blijft op het pad, hoeveel kans loop je dan om teken tegen te komen?
'Dat hangt vooral af van hoeveel overhangend gras en groen er is', legt Van Vliet uit. 'Teken kunnen tot anderhalve meter hoogte komen, en zo op de mens overstappen. Dat geldt ook als je fietst, hoewel de kans op een overstappende teek dan waarschijnlijk niet zo groot is'. En let op, zo benadrukt Van Vliet: teken verblijven ook graag in dode bladeren die op het pad kunnen liggen.
Ziek na een tekenbeet
Van een tekenbeet kun je ziek worden. Teken kunnen namelijk besmet zijn met ziekteverwekkers. Ongeveer één op de vijf teken draagt de borreliabacterie mee. Van die bacterie kun je de ziekte van Lyme krijgen. De ziekte van Lyme kan in eerste instantie griepachtige klachten geven, en soms een opzwelling van een oorlel of tepel. In een later stadium kunnen er neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten ontstaan. Via een teek kun je ook ziek worden van het Tick-borne-encephalitis-virus (TBE-virus), die kan hersen(vlies)ontsteking veroorzaken. Er zijn enkele TBE-patiënten in Nederland bekend. (Bron: Tekenradar.nl / RIVM)
Kunnen teken in je tuin zitten?
'Ja', aldus Van Vliet. Sterker nog: een derde van de gemelde tekenbeten is opgedaan in de tuin. Van Vliet: 'We zien wel vaak dat die meldingen komen van tuinen in een bosrijke omgeving, maar meldingen uit tuinen midden in de stad komen ook voor'.
Kun je teken uit je tuin weren?
Teken reizen via allerlei dieren mee: egels, muizen, vogels, en ook via huisdieren zoals honden en katten. 'En die dieren heb je eigenlijk overal wel', vertelt Van Vliet. Teken weren uit je tuin is dus lastig. Van Vliet hoopt dat met onderzoek wel beter in kaart te kunnen brengen.
Kunnen teken ook op planten in huis zitten?
Dat is volgens van Vliet heel duidelijk: 'daar zitten ze niet'. 'In huis is het veel te droog om lang te overleven. Teken hebben ook een strooisellaag nodig om te kunnen transformeren naar het volgende levensstadium of om eitjes te kunnen leggen', legt hij uit. 'Het kan wel voorkomen dat een teek in huis terechtkomt omdat een hond of kat er een heeft meegenomen'.
Hoe wapen je je het best tegen teken?
Van Vliet: 'Checken, checken, checken! En voor ik het groen inga doe ik mijn broek in mijn sokken en controleer ik tijdens het wandelen mijn broek. Sommige mensen worden vaker gebeten dan anderen, dat kan te maken hebben met de bacteriesamenstelling van de huid. Als je gevoeliger bent voor tekenbeten kun je een speciale geïmpregneerde broek kopen die helpt om teken te weren'. Let wel, het blijft dan ook belangrijk om te controleren op teken!
Komen teken ook in het buitenland voor?
'Het is helaas niet zo dat er geen teken meer zijn zodra je de grens overgaat. Je moet, zeker in de vakantieperiode, goed op letten', vertelt Van Vliet. Een teek kan, naast de borreliabacterie waarvan je de ziekte van Lyme kunt krijgen, ook Tekenencefalitis (TBE) overdragen. In Nederland komt dat weinig voor, in Midden- en Oost-Europa vaker. Van Vliet: 'In sommige landen zijn er inentingsprogramma's voor, maar in Nederland niet. Daarom moet je als Nederlander extra alert zijn'.
Zijn we straks in de winter weer van de teken af?
Helaas niet, hoewel de kans wel kleiner wordt. Van Vliet: 'Teken zijn koudbloedig, dus met warm weer worden ze actiever. Maar in de winter kunnen ze ook actief zijn, bij een temperatuur van boven de vijf graden'.