background branding

Iedereen aan de warmtepomp? Een op de vijf is ontevreden

Een op de vijf mensen met een warmtepomp is ontevreden over de werking van het duurzame alternatief voor de cv-ketel. Dat blijkt uit een enquête van Radar, ingevuld door ruim 1100 consumenten die een warmtepomp hebben of hebben gehad. 20 procent van de mensen krijgt het huis niet warm genoeg en bij 17 procent valt de energierekening niet lager maar juist hoger uit na installatie van de warmtepomp. En dat terwijl kostenbesparing de belangrijkste reden is (34 procent) om te kiezen voor een warmtepomp.

Na de uitzending vertelt Milieu Centraal waar je op kunt letten als je een warmtepomp overweegt, en wat je kunt doen als de energierekening hoger uitvalt.

Kijk vanaf 21:05 live via deze pagina: 'Warmtepomp: wat moet je weten over installatie en gebruik?' en stuur zelf je vragen in! Update: De stream is nu afgelopen. Je kunt de video nog wel terugkijken.

Problemen met warmtepompen spelen vooral in oudere woningen, die minder goed geïsoleerd zijn. Van de mensen die aangeven het koud te hebben, woont 31,6 procent in een woning uit 1974 of eerder. Ook heeft 37 procent van de mensen die het huis niet voldoende warm krijgen 'slechts' dubbel glas in de woning. Dat terwijl HR++-of triple-glas volgens Laure Itard, Hoogleraar Energie Epidemiologie in Gebouwen aan de TU Delft, een vereiste is om het huis voldoende geïsoleerd te krijgen. Want isolatie is belangrijk om een warmtepomp goed te laten functioneren. Toch heeft 27 procent van de respondenten de woning niet speciaal laten isoleren voordat de warmtepomp geïnstalleerd werd.

Maar niet alleen in oude woningen spelen problemen. Ook bijna tien procent van de mensen met een nieuwbouwhuis na 2000 met goede of zeer goede isolatie krijgt de woning niet voldoende warm. Hier speelt mogelijk dat zowel de warmtepomp als het warmteafgifte-systeem niet goed zijn ingeregeld bij de installatie.

Lees ook: Wat is een warmtepomp?

Ervaringen huis verwarmen zonder gas: deel ze via dit formulier!

Lage temperatuurverwarming

Een goede installateur moet namelijk niet alleen verstand hebben van de warmtepomp zelf, maar ook van het systeem waar de warmte wordt afgegeven. Bij een warmtepomp wordt er gewerkt met lagere temperaturen dan bij een traditionele gasgestookte kachel. Hiervoor zijn traditionele radiatoren eigenlijk niet geschikt. De woning moet met grotere oppervlakten verwarmd worden. Daarom werkt vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp vaak het beste. Toch gebruikt maar 63 procent van de respondenten met een warmtepomp vloerverwarming. En 35 procent maakt nog steeds gebruik van reguliere radiatoren.

Ook Robert-Jan gebruikt nog steeds zijn gewone radiatoren, toen zijn woning werd gebouw begin jaren ’90 was vloerverwarming namelijk niet gebruikelijk. Maar ook toen zijn warmtepomp in 2014 werd geïnstalleerd, zou de installateur hem hier niet op gewezen hebben.

‘Geen besparing’

Naast kou, is ook een tegenvallend rendement een belangrijke reden voor onvrede onder consumenten. Na verhuizing is onvrede over de hoge energierekening de belangrijkste reden waarom mensen geen warmtepomp meer hebben. En dat terwijl kostenbesparing juist de belangrijkste reden (34 procent) is om in eerste instantie voor een warmtepomp te kiezen. 17 procent zegt dat de energierekening na installatie van de warmtepomp juist omhóóg is gegaan. En in beleving van de consument in de meeste gevallen (75 procent) meer of flink meer dan de gemiddelde stijging van de energieprijzen. 9 procent geeft aan dat de energierekening gelijk gebleven is en in 40 procent van de gevallen is de energierekening omlaag gegaan.

Ook Robert-Jan Mijnarends is ontevreden over het rendement van zijn warmtepomp. Wanneer het onder de 7 graden is, verbruikt zijn warmtepomp zoveel elektra dat het voor hem goedkoper is om zijn gasgestookte cv-ketel, die ook nog in de woning aanwezig is, aan te zetten. Het Nederlandse klimaat is volgens Mijnarends dan ook niet geschikt voor een warmtepomp.

Dat het rendement van de warmtepomp tegenvalt komt volgens Laure Itard omdat een warmtepomp flink meer elektriciteit gebruikt. Vooral als het gaat om een volledig elekrisch systeem. Itard heeft berekend dat het verwarmen van de woning met gas tot nu toe in veel gevallen goedkoper is dan met elektriciteit. Zeker als het systeem slecht ingeregeld is, is het rendement slecht, aldus de Hoogleraar.

De Delftse Hoogleraar wijdt dit een gebrek aan kennis bij installateurs. Om hier verbetering in aan te brengen zou het volgens Itard goed zijn om alle installateurs van warmtepompen te laten certificeren. Installateurs moeten namelijk niet alleen kennis hebben van het apparaat maar van het hele verwarmingssysteem in de woning.

Installateurs opleiden

Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland de brancheorganisatie van installateurs, erkent dat een gebrek aan kennis een probleem vormt in de branche. In een deal met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is afgesproken dat in een tijdsbestek van vijf jaar zesduizend installateurs worden opgeleid om warmtepompen kundig te installeren. Dat opleidingsprogramma loopt nu zo snel dat de voorzitter verwacht dat zij dit resultaat kunnen verdubbelen.

Ander gedrag

De installatie moet goed geregeld worden en een goede isolatie van de woning is ook van belang. Maar het is ook aan de consument om het gedrag aan te passen. Zo blijkt uit de enquête dat 44,6 procent van de mensen met een warmtepomp de thermostaat standaard lager zet in de nacht en bij afwezigheid. En dat is juist niet de bedoeling, zegt Laure Itard. Een warmtepomp is namelijk een traag systeem omdat er wordt gewerkt met lage temperatuurverwarming, Het duurt daardoor uren voordat de woning op de juiste temperatuur is. Wanneer je de thermostaat regelmatig omlaag zet, dan krijg je de woning dus niet warm genoeg.

Hoge kosten

Van de mensen die geen warmtepomp hebben, zegt slechts 17 procent een warmtepomp te willen. De belangrijkste reden om geen warmtepomp te willen zijn de kosten. 42 procent geeft aan het te duur te vinden. Ook zegt 21 procent op te zien tegen de ingreep om de woning geschikt te maken. 39 procent zegt geen warmtepomp te willen omdat de cv-ketel nog goed is.

Dat mensen op zien tegen de kosten voor installatie is niet verwonderlijk. 30 procent van de respondenten geeft 1.000 tot 5.000 euro uit aan installatie van de warmtepomp alleen. Vijftien procent geeft 10.000 tot 15.000 euro uit en vijf procent zelfs 20.000 tot 30.000 euro. Deze kosten waren in 45 procent van de gevallen nog zonder de kosten van een warmte-afgiftesysteem zoals vloer- of wandverwarming.

Ook aan speciale isolatie van de woning besteden consumenten met een warmtepomp nog flinke bedragen. 15 procent geeft hiervoor 1000 tot 5000 euro uit, zeven procent 5000 tot 10.000 euro, vijf procent 10.000 tot 20.000 euro en vier procent zelfs meer dan dat.

Wel kun je subsidie krijgen voor de installatie van de warmtepomp. Vijftien procent zegt 1500 tot 2000 euro te hebben ontvangen. Nog eens twaalf procent krijgt 2000 tot 2500 euro en zeven procent zelfs meer dan dat.

Lees de reactie ministerie van Economische Zaken en Klimaat op de uitzending van Radar

Wat kun je doen?

Milieu Centraal geeft praktische tips en adviezen over duurzaamheid, waaronder over warmtepompen. Volgens de voorlichtingsorganisatie laat de enquête zien dat er juist ook veel goed gaat. Meer dan de helft van de respondenten is namelijk wel tevreden over het functioneren van de warmtepomp. Puk van Meegeren geeft een aantal praktische tips wat je kunt doen wanneer je de woning niet voldoende warm krijgt.  

Livestream: Warmtepomp: wat moet je weten over installatie en gebruik?

Wat kun je doen als je je woning onvoldoende warm krijgt?

Een HR-ketel op aardgas verwarmt het verwarmingswater tot zo’n 70 of 80 graden en kan dus in korte tijd heel veel warmte in de woning brengen. Een warmtepomp werkt met 30 tot 50 graden. De isolatie van je huis, je ventilatie en je ‘afgiftesysteem’ (radiatoren, vloerverwarming) moeten daar geschikt voor zijn.

Tips voor als je huis te langzaam of onvoldoende warm wordt:

  • Zet ’s-nachts de verwarming niet op 15 graden zoals je met een HR-ketel doet, maar slechts 2 graden lager dan overdag.
  • Verbeter de isolatie van je huis. Gewoon dubbel glas in woonkamers is onvoldoende, je hebt HR++ nodig. Denk bijvoorbeeld ook aan goede vloerisolatie, een dun laagje isolatiemateriaal is te weinig. Spouwmuurisolatie kun je snel en zonder rommel aan laten brengen.
  • Laat je installateur de instellingen van de warmtepomp, en (lage temperatuur) radiatoren of vloerverwarming checken.
  • Ventileren met roosters en klepraampjes geeft bij een verwarmingstemperatuur van 30 tot 50 graden van een gevoel van koude tocht. Gebruik bijvoorbeeld winddrukgeregelde roosters. Of gebruik in de woonkamer een ventilatie-unit die de koude, frisse lucht van buiten opwarmt met de energie uit de lucht die naar buiten gaat.
  • Een hybride warmtepomp gebruik je vaak in combinatie met je gewone radiatoren. Krijg je het niet snel genoeg warm? Verbeter de kracht van je radiator met een speciale radiator-ventilator. Of vervang in de woonkamer een radiator door een speciale lage-temperatuur-radiator.
  • Heb je af en toe behoefte aan wat extra warmte? Een infraroodpaneel boven de zithoek geeft binnen enkele minuten stralingswarmte. Zo’n infraroodpaneel kan in de badkamer ook comfortabel zijn. Onnodig gebruik zorgt wel voor een hoog verbruik.

Wat kun je doen als je te weinig warm water hebt?

Een warmtepomp kan niet zoals een combiketel direct warm water leveren. Een warmtepomp werkt trager, en slaat warm water op in een boiler (voorraadvat).

Tips om niet onder de koude douche te komen te staan:

  • Kies een voorraadvat dat qua aantal liters past bij jouw huishouden. Niet te klein, maar ook niet te groot.
  • Gebruik een waterbesparende douchekop.
  • Douche maximaal 5 minuten (de gemiddelde douchetijd is 9 minuten), en neem af en toe (als niemand anders ook nog wil douchen) een langere ‘verwen’-douche.

Kijk de documentaire van Radar Extra terug: Van gas los

Meer informatie bij Milieu Centraal

Forumreacties

65
  • Door Radar

Als je wil verduurzamen, moet je aan de warmtepomp. Als je de berichtgeving mag geloven is niet iedereen die een warmtepomp aanschaft tevreden met het apparaat. Uit een enquête van Radar ingevuld door 26.157 consumenten blijkt dat 1 op de vijf mensen hun huis niet warm genoeg krijgt na het installeren van de warmtepomp. Wanneer werkt een warmtepomp wel of niet? En hoe kan de rekening hoger uitvallen? Kijk hier voor meer informatie

  • Door Komkommertijd

Dus 1 op de 5 word dan wel Witheet van woede? Hopelijk houden ze ook rekening met gebruikers fouten want dat komt helaas vaker voor. Overdag temperatuur lager zetten en dan niet snel warm krijgen als je thuis komt. Of tegen hoge kosten, warmte pomp is ideaal voor mensen die hele dag thuis zitten.

  • Door Bob Schurkjens

Ben ook erg benieuwd wat de buren er van vinden. Een cv-ketel maakt geen herrie, veel warmtepompen wel. En uit Rusland gas genoeg.