5-secondenregel feit of fabel: kun je voedsel van de grond eten?

Het idee achter de vijfsecondenregel (sommigen hanteren drie seconden) is dat bacteriën tijd nodig hebben om zich te nestelen op het eten. Het klopt dat je boterham meer bacteriën gaat bevatten hoe langer deze op de grond ligt, maar dit hoeft niet gelijk desastreuze gevolgen te hebben.

Kleine kans dat je ziek wordt

Eten dat op de grond is gevallen kun je over het algemeen nog gewoon eten, of dat nou binnen of buiten gebeurt. 'De kans is heel klein dat het eten net op een plek valt met een ziekmakende hoeveelheid van een bacterie, schimmel of virus', zegt microbioloog en wetenschapsjournalist Jop de Vrieze.

Eten van de grond in een ziekenhuis raadt hij wel af. Tevens is van belang hoe vies de vloer is en op welk oppervlakte je eten op valt. 'Als iets op een kleed valt neemt het eerder viezigheid op dan wanneer het op een gladde vloer komt. Ik zou dan ook vooral letten op of er bijvoorbeeld haren op je eten zitten.' 

'De kans is veel groter dat je ziek wordt via je handen, bijvoorbeeld door een poepbacterie. Ook denken we niet aan de koelkast: als je die lang niet schoonmaakt is dat eigenlijk veel viezer dan de vloer', voegt De Vrieze toe. 

Is de 5-secondenregel dan een fabel?

Je kunt dus meestal gewoon van de grond eten, al ontstaan er wel meer bacteriën hoe langer iets op de grond ligt. Dit betekent niet dat iets na vijf seconden oneetbaar wordt. 'Het is niet vanzelfsprekend zo dat je zieker wordt als je meer bacteriën binnenkrijgt', zegt De Vrieze. 'Want lang niet alle bacteriën zijn ziekteverwekkers en vaak krijg je een hele mix binnen.'

Uiteindelijk gaat iets natuurlijk gewoon bederven, maar dat gebeurt niet binnen vijf, tien of honderd seconden. Je hebt in ieder geval genoeg tijd om je broodje op te rapen en het zorgeloos op te eten. Check dan wel even of er geen viezigheid op zit. 

'Van de grond eten is goed voor de weerstand', klopt dat?

Je hoort mensen ook zeggen dat je juist van de grond moet eten, omdat je daarmee je immuunsysteem versterkt. 'Er zit een kern van waarheid in, maar het is niet zo zwartwit dat het goed voor je is om meer viezigheid te eten.' 

Volgens De Vrieze speelt dit vooral als je klein bent, dan wordt je immuunsysteem nog getraind. 'Op latere leeftijd zal je je immuunsysteem niet echt meer trainen, op zijn hoogst een beetje prikkelen. Maar ik durf te betwijfelen of dit nou echt een groot verschil maakt.'

Kun je bevuild eten 'schoonmaken'?

'Je kunt het onder de kraan houden, maar daarmee spoel je alleen de viezigheid af en niet de bacteriën. Het hangt er ook vanaf wat je op de grond hebt laten vallen; een boterham onder de kraan houden schiet natuurlijk niet op', zegt De Vrieze. 

Maak je je zorgen om de bacteriën? Dan kun je beter je verlies nemen. 'Tenzij je het in de alcohol wilt dopen, maar daar word je ook niet echt blij van.' 

Gebruik vooral je gezond verstand: twijfel je of je iets nog op kunt eten, doe het dan niet.