65% van 'klein' vuurwerk afgekeurd: zo herken je onveilig vuurwerk
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) test ieder jaar of F1-categorie vuurwerk aan de veiligheidsvoorwaarden voldoet. In 2022 werd 20 procent afgekeurd. In 2023 steeg dat aantal al naar 42,5 procent. Dit jaar werd 65 procent van het geteste vuurwerk afgekeurd.Waar moet je op letten als je dit jaar vuurwerk af gaat steken? Radar vraagt VeiligheidNL om advies.
16% van F1-vuurwerk komt door de test
F1-vuurwerk is ‘klein’ vuurwerk, dat het hele jaar door in de winkel verkocht mag worden. Het wordt volgens de ILT vooral door jongere consumenten gekocht. F1-vuurwerk moet voldoen aan bepaalde veiligheidseisen, bijvoorbeeld dat het maximaal 7,5 gram kruit mag bevatten.
Dit jaar voldoet 16 procent van het F1-vuurwerk dat door de ILT is getest aan alle veiligheidseisen. 65 procent van het vuurwerk kwam niet door de test. Op het overige vuurwerk waren kleine aanmerkingen, maar niet genoeg om deze producten af te keuren. De importeurs van het afgekeurde vuurwerk moeten de artikelen van de markt halen en vernietigen.
Het afsteken van een sterretje lijkt onschuldig. Toch raakte in 2023 47% van de jonge vuurwerkslachtoffers gewond door F1-vuurwerk, waaronder sterretjes.Een ontnuchterende statistiek van Brandweer Nederland
Wat is er mis met het afgekeurde vuurwerk?
De onderzoekers hebben 74 producten getest, waarvan vooral fonteinen. Veel vuurwerk bleek te licht en viel snel om. Er komen dan brandende delen of effecten buiten een cirkel van 1 meter, de maximale toegestane hoeveelheid. Omstanders en degene die het vuurwerk afsteekt kunnen dan brandwonden oplopen.
Volgens Reinder Auwema, voorzitter van de ILT-vuurwerkvakgroep, kan een zuchtje wind al gevaarlijk zijn. "Vaak is het een geldkwestie. Als ze (de producenten) er een extra laagje klei in doen, dan blijft dat ding gewoon staan," legt hij uit tegen persbureau ANP.
Wat doe je met het vuurwerk dat jij thuis hebt liggen?
Het afgekeurde vuurwerk is uit de handel gehaald, maar het kan zomaar dat jij het nog thuis hebt liggen. De ILT heeft een lijst gepubliceerd met het F1-vuurwerk dat is afgekeurd. Daar kun je controleren of de namen overeenkomen met vuurwerk dat jij in huis hebt. Volgens Milieu Centraal kun je ongebruikt vuurwerk het beste naar de milieustraat brengen.
Twijfel je of het afgekeurd vuurwerk is, omdat je het etiket niet kan lezen? Radar vroeg VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, wat je dan het beste kunt doen. Zij geven aan: “Als je twijfelt aan de betrouwbaarheid van F1 vuurwerk, koop het product dan niet en steek het niet af.”
Moet je extra opletten?
We stelden VeiligheidNL ook de vraag of je door de afkeuringen anders met vuurwerk om moet gaan. “Er bestaat geen veilig vuurwerk, dat betekent dat je altijd voorzorgsmaatregelen moet nemen. Omdat er bij de afkeuring van F1 vuurwerk veel producten zaten die om kunnen vallen adviseren wij wel om meer afstand te houden wanneer je het afsteekt of bekijkt.”
Ook benadrukt VeiligheidNL de regels die zij voorschrijven om vuurwerk veilig met je kind af te steken. Is jouw kind nieuwsgierig naar vuurwerk, maar nog geen 12 jaar? Lagere scholen kunnen vanaf deze week een gratis lespakket voor groep 7 en 8 opvragen via deze website, om meer te leren over vuurwerk en veilig gebruik ervan.
Zo gaf jij veilig met vuurwerk om
VeiligheidNL: "Voor al het vuurwerk gelden de volgende voorzorgsmaatregelen:"
1. Als een kind naar vuurwerk kijkt, zorg dan dat er ook een volwassene in de buurt is
2. Draag een vuurwerkbril en gehoorbescherming, ook als toeschouwer van vuurwerk
Houd buiten minimaal 8 meter afstand. Dat is zo ver als 2 auto's achter elkaar. Bij F1-siervuurwerk geldt een minimale afstand van 1 meter, maar omdat de betrouwbaarheid ter discussie staat adviseren we om ook hier 8 meter afstand aan te houden, met name bij producten die om kunnen vallen door wind. Dit beschermt je grotendeels tegen rondvliegende vonken.
Ook loop je minder snel gehoorschade op. Legaal vuurwerk mag bij voldoende afstand niet boven de 120 decibel uitkomen: bij F2-vuurwerk is deze afstand 8 meter. Zelfs bij het houden van voldoende afstand (als het geluidsniveau niet boven de 120 decibel uitkomt), kan er gehoorschade ontstaan (als je geen gehoorbescherming draagt).
3. Draag veilige kleding waar geen vuurwerk in terecht kan komen (ook als toeschouwer):
- Trek geen brandbare kleding aan, zoals nylon of fleece
- Draag geen jas met wijde zakken of capuchon waar het vuurwerk in kan vallen.
- Draag geen (wijde) laarsjes, hier kan vuurwerk ook invallen.
- Draag een wollen trui en/of een spijkerbroek
4. Gebruik waar mogelijk een aansteeklont, een open vlam kan het product snel doen ontvlammen
Het volledige advies voor het veilig afsteken van vuurwerk kun je hier op de website van VeiligheidNL bekijken, en hier op de website van Brandweer Nederland.