Volgens mensenrechtenorganisaties zijn bij sommige kwekerijen onderbetaling, seksuele intimidatie en onbeschermd werken met pesticiden aan de orde van de dag. Certificering lijkt het sleutelwoord, maar vooralsnog is het aandeel 'eerlijke’ rozen nog erg laag. Hoe weet je als consument zeker dat je Valentijn boeket niet uit ‘oneerlijke’ rozen bestaat?Veiling

Is een roos eenmaal gekweekt in Afrika, dan is de kans groot dat ze naar Nederland komt. Bloemen van over de hele wereld, komen naar Nederlandse veilingen. Op de veiling van FloraHolland worden jaarlijks zo’n 3 miljard rozen verhandeld. Eén van de Nederlandse grote rozenkwekers, Zuurbier & Co, heeft ook een kwekerij in Afrika. De kwekerij ligt in Kenia, rondom het Naivasha-meer.

Marja Oudbier, directeur van Zuurbier & Co, legt uit dat de kweek van rozen in Afrika veel efficiënter is dan in Nederland. Kenia heeft het ideale klimaat voor de rozenteelt. Het is er 12 uur licht, waardoor er niet extra verlicht hoeft te worden, dat scheelt veel energie. Daarnaast daalt de temperatuur ’s nachts in Kenia behoorlijk, hierdoor krijg je een mooiere kwaliteit rozen.

Dit geldt niet alleen voor Kenia, ook in andere Oost-Afrikaanse landen is de bloementeelt groeiende. Maar terwijl deze economieën letterlijk opbloeien, blijft dit niet zonder gevolgen voor de bewoners.'Blooming Business'

Filmmaker Ton van Zantvoort maakte enkele jaren geleden een documentaire over de bewoners rondom het Naivasha-meer in Kenia. Juist rond dit grote meer zitten weel rozenkwekers. In de documentaire wordt pijnlijk duidelijk hoezeer de rozenteelt het leven van de bewoners rondom het meer beïnvloedt.

Van Zantvoort heeft ervoor gekozen om enkele Kenianen rond het meer te volgen en op deze manier aan te tonen welke problemen de bloementeelt met zich meebrengt. Zo volgt van Zantvoort een waterdrager die ernstig vervuild water van het meer naar het dorp draagt. Er is een visser die nauwelijks nog inkomsten heeft, omdat de paaiplaatsen van de vissen verdwijnen. Er is een vrouw wiens gezicht ernstig verminkt is geraakt door de chemicaliën die bij de teelt gebruikt worden. En er is een alleenstaande moeder, die door alle werkuren haar eigen kinderen nauwelijks nog ziet. Bekijk hier de documentaire ‘Blooming Business’ van Van Zantvoort.Hivos

Net als in Nederland, draait de Afrikaanse bloementeelt grotendeels op vrouwen. Maar liefst 70% van de werknemers zijn vrouwen. Bloemen zijn een teer product en de ervaring leert dat vrouwen hier zorgvuldiger mee omgaan. En hoewel er inmiddels op milieugebied in de teelt veel ten goede is veranderd, is de arbeidspositie van vrouwen nog altijd zorgelijk, aldus ontwikkelingsorganisatie Hivos. Daarom lanceerden ze het afgelopen najaar een campagne om deze positie te verbeteren. Meer over de campagne van Hivos.

Uit recent onderzoek van mensenrechtenorganisaties blijkt dat de vrouwen vaak zonder bescherming werken met pesticiden en chemicaliën. Daarnaast is gebleken ze vaak lange dagen werken, vooral nu rond Valentijnsdag. Bovendien zijn de lonen laag; onvoldoende om van rond te komen en is er sprake van seksueel misbruik op de werkvloer. Alleenstaande moeders hebben nauwelijks geld voor kinderopvang, waardoor kinderen aan hun lot worden overgelaten. Dit alles staat in schrijnend contrast met Valentijn, de dag van de liefde.

Nederlandse kwekers herkennen dergelijke situaties niet. Bij kwekerij Zuurbier hebben ze juist veel vrouwelijke leidinggevenden en deelt de hele familie in de zorgtaken voor de kinderen. Daarnaast werken de vrouwen, net als hier, acht uur per dag.

Volgens Hivos is dat niet zo vreemd. Er zijn wel degelijk goede kwekers, vooral de Nederlandse kwekers doen het goed. Toch heeft de helft van de vrouwen in de industrie nog steeds te maken met dergelijke problemen.

De oplossing lijkt voor de hand te liggen, helemaal geen rozen kopen. Maar zo simpel is het niet, het is namelijk wel de enige inkomstenbron voor de werkende vrouwen in de kassen. Veel beter is het om ervoor te zorgen dat de bloemen “eerlijk” geproduceerd zijn en op deze manier de arbeidsomstandigheden te verbeteren.Het FFP-label

Fair Trade rozen kopen dus, maar dat is nog niet zo makkelijk. Het aandeel rozen met het Max Havelaar keurmerk is nog niet zo groot en vrijwel alleen verkrijgbaar via de supermarkt. Dan is er nog een label, “fair flowers, fair plants” een label, dat kwekers mogen voeren als ze zowel een milieucertificaat als een sociaal certificaat hebben. Op dit moment is slechts 5% van de rozen “fair flowers, fair plants” (FFP) gecertificeerd. Veel kwekers nemen nog niet de moeite om zich te certificeren, omdat er nauwelijks vraag naar is. Dat is niet zo gek. Bij koffie en thee weten mensen dat deze uit ontwikkelingslanden komen, bij bloemen weten consumenten dan niet, aldus Hivos.

Bovendien is het “fair flowers, fair plants” label slecht zichtbaar voor consumenten.

Daarnaast is de sierteelt een lastige sector. De bloemensector is geen gesloten keten, bloemen worden via verschillende partijen verhandeld en bloemen gaan door vele handen, om uiteindelijk in gemengde boeketten te belanden bij de bloemist.  

Het is dus best lastig om een eerlijke bos bloemen te kopen. De bloemist kan echter altijd zien waar zijn bloemen vandaan komen. Wanneer u bij de bloemist informeert naar de herkomst, kan hij of zij altijd traceren waar de bloemen vandaan komen én of ze eerlijk geproduceerd zijn. Daarnaast wordt het FFP-label het komende jaar nadrukkelijker onder de aandacht gebracht en streeft de branche ernaar om over een aantal jaar minimaal de helft van het aanbod zichtbaar te certificeren.